Həmin vaxtlar A.Mansurzadə "Bakı” və "Baku” qəzetlərinin ədəbiyyat və incəsənət səhifələrinə 10 ildən çox rəhbərlik etmişdir. Bu qəzet də respublikamızın ən populyar və çox oxunan qəzetlərindən biri idi. Çünki həmin dövrdə çap olunan "Bakı” və Baku” qəzetlərinə jurnalistikanın ən mötəbər, qocaman nümayəndələrindən biri olan Nəsir İmanquliyev rəhbərlik edirdi.

Bu gün respublikada tanınan jurnalistlərin çoxu da məhz onun "şinelindən” çıxmış jurnalistika sənətinin sirlərini ondan öyrənmiş insanlardır. Məhz bu insanlar müstəqilik dövrümüzdə Azərbaycan ədəbiyyatı və jurnalistikası üçün çox işlər gördülər.XX əsr jurnalistikamızın əsl yaradıcılarından biri Nəsir İmanquliyevdən öyrəndiklərini mətbuatmızda, ədəbiyyatımızda tətbiq etdilər.

A.Mansurzadə də ondan öyrəndiklərini biz gənclərə öyrədir və ağıllı məsləhətlər verirdi. O, mənə təkcə jurnalistikanı yox və həm də poziyanın incə sirlərini öyrədirdi.Hansı sözün harada işlədilməsinin daha yaxşı və mənalı olmasını başa salırdı. Həmin vaxtlardan sonra mən onunla daha çox əlaqə saxlayır və yeni yazılarımı ona təqdim edirdim. Ondan məsləhətlər alırdım.

A.Mansurzadənin yaşadığı illərinin, günlərinin hər biri mənalı xatirələrlə yaddaşımıza həkk olunub, Amma onun neçə- neçə yazılmamış əsərləri qaldı. Həmin əsərləri özü ilə haqq dünyasına apardı ağsaqqalımız.Onun bütün həyatı xeyirxahlıq, təmənnasız yaxşılıq üstündə köklənmişdi. Bu xeyirxahlığı da Ağəddin müəllim zəhmətə, əməyə, insanlara səmimiyyətə, məhəbbətə yönəltmişdi. Onun gənc nəsil yazarlara göstərdiyi xeyirxalıq, ağsaqqal məsləhəti tam təmənnasız idi.

Bi yunan filosfundan soruşurlar: " Sənin dostum varmı?” Cavab verir ki, "mənim dostum yox, dostlarım var”. A.Mansurzadənin də Azərbaycan bütün bölgələrində, keçmiş Sovetlər Birliyindən onu görməyə, onun qonağı olmağa çoxlu insanlar gəlirdi. O, həmin adamları Azərbaycanın görməli yerlərinə və əsasən də Cənub bölgəsinə aparırdı. Həmin insanların Azərbaycan dilbər guşələri haqqında dediyi xoş sözləri də çox eşitmişəm. O həmişə bu sözləri tez- tez təkrar edirdi: " Əməlində düz olan insanlar, həyatımın güzgüsüdür” .Bu sözlər də Ağəddin Mansurzadəyə məxsusdur: " Dünyaya gələn hər kişinin həyata gəlişi o demək deyil ki, həmin insan sonralar yaxşı şəxsiyyət olacaq. İnsanlıq gərək onun təməlində və ya kökündə olmalıdır” Müəllifi yadımda qalmayan bir şairin onun haqqında dediyi bu sözlər A.Mansurzadənin fikirləri ilə necə də üst-üstə düşür.

Bu dünyanın göz eyləyən varına,

Dəyişmədi, əhdii sandı kişilər.

Qazandığın qul etmədi qarnına,

Mərd adını uca sandı kişilər.

Gah doldular qayaların başına,

Gah döndülər fəsillərin qışına.

Bəzək üçün papaq qoymaz başına,

Qeyrət yükü daşıyandı kişilər.

Kimlər gəlib bu dünyada yox olub,

Kişi kimi tək, dünyada doğulub.

Kişi kimi yaşayıbdı Ağəddin tək kişilər,

Kişi kimi yaşayıbdı Ağəddin tək kişilər .

A.Mansurzadə təkcə maraqlı yazıçı, jurnalist, publisist deyildi. O, həm də çox yaxşı nümunəvi ailə başçısı idi. Tayfa və el ağsaqqalı idi. Ziyalı kimi onun tanıyanların rəğbətini qazanmışdı.Ən əsası da Ağəddin müəllim heç kimin vəzifəsindən, varından çəkinmədən əsl ziyalı kimi hamının səhvini çox tutarlı, məntiqli fikirlərlə həmin adamın üzünə deyirdi. Hətta yeri gələndə mətbuatda da yazırdı. Çox maraqlıdır ki, həmin adamlar da onun bu haqlı tənqidindən incimirdilər.

A.Mansurzadə yaşadığı Sumqayıt şəhərində olduğu kimi, doğulduğu Cənub bölgəsində də çox böyük hörmətə malik idi. Orda demək olar ki, hər kənddə onun dostu, sirdaşı vardı. O, Cənub bölgəsinə gedəndə vəzifəsindən aslı olmayaraq hamı onun böyük məhəbbətlə, hörmətlə qarşılayırdı. Ağəddin müəllim özü də doğulduğu bölgə ilə nəfəs alırdı.

Həmin bölgənin adamları haqqında onun çoxlu yazıları təkcə respublika mətbuatında yox, keçmiş Sovetlər Birliyinin mətbuatında da çox çap olunmuşdu.

Özbəkistanda yaşayan həmvətənlərimizin Azərbaycanda tanınmasında onun böyük xidmətləri olub. Hətta bu haqda "Özbəkistanda nəyim qaldı?” adlı maraqlı kitab da yazıb.

İşlədiyi " Bakı” və "Baku” qəzetlərində də hamı sözü bütöv, ağa –ağ, qaraya-qara dediyinə görə, başqa Nəsir İmanquliyev olmaqla, onu cox istəyirdi.Hətta Nəsir İmanquliyev və Hacı Nəsir İmanquliyev və Hacı Allahşükür Paşazadə haqqında yazılan kitablardan mənə elə gəlir ki, ən sanballısı məhz A.Mansurzadənin yazdığı kitablardır. Çünki, bu kitablarda məddahlıq yoxdur.Çox böyük səmimiyyət və heç kim tərəfindən yazılmayan, deyilməyən maraqlı tədiqat işləri çoxdur.

Ümmiyyətlə, A.Mansurzadənin " Lal Vəli”, "Halay” qızlar ansamblı” və başqa kitabları həmin vaxtlar oxucuların ən çox oxuduğu kitablar idi.Hətta Masalı rayonundakı "Halay” folklor qızlar ansamblının dünyada tanınması, bilavasitə onun ən böyük zəhmətinin nəticəsidir. Əgər o, bu haqda kitab yazmasaydı və həmin kitab bir neçə xalqların dilində tərcümə olunmasaydı,”Halay” folklor qızlar ansamblı belə məhşur ola bilməzdi. Çünki həmin vaxt Azərbaycanda bir neçə belə kollektivlər vardı.

Heç biri də bu kollektivdən zəif deyildi.Deməli, A.Mansurzadənin jurnalist qələmi və sanballı kitabı bu işdə böyük rol oynadı.Əfsus ki, bu kollektiv haqqında danışanda onun adını çəkmirlər...

A.Mansurzadə Azərbaycan dövlətinə, dövlətçiliyinə çox bağlı və sadiq insan idi.

O, hər addımını atanda dövlətini, xalqını, el-obasını dərindən fikirləşirdi.Belə deyirlər ki, Ulu Tanrı tərəfindən hər kəsin taleyi onun alınına yazılır.Bu alın yazısı ilə də insan öz həyatını gözəlləşdirir və ya nifrət qaznır.Deməli,A.Mansurzadənin də alın yazısı o qədər gözəl idi ki, dünyadan köçməsindən neçə-neçə illər keçsə də, onu tanıyanlar tərəfindən həmişə xoş sözlərlə xatırlanır.

Bununla bağlı bir misal deyim.Keçən ilin axırında Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti başçısı Zakir Fərəcovun qəbulunda olanda, yazdığım kitablardan bir neçəsini ona bağışladım. Kitabları vərəqlədikcə və eyni zamanda mənim haqqımda fikirlər yazan adamların adını oxuyanda, A.Mansurzadənin şəklinə baxıb dedi: "Ağəddin müəllim çox yaxşı yazıçı, jurnalist idi. O, Sumqayıt haqqında ən çox yazan yazarlarımızdan biriydi. O, Sumqayıtla nəfəs alırdı. Sözü, əməli bütöv insan idi. Əsl köhnə kişilərdən idi. Allah ona qəni-qəni rəhmət eləsin”.

A.Mansurzadənin yaradıcılığının bir qolu da Böyük Vətən Müharibəsində həlak olan, müharibədən yaralı qayıdan insanlara həsr olunmuşdu. O, keçmiş Sovetlər Birliyindəki məzarlıqlarda uyuyan və adları itkin düşmüş siyahıda olan çoxlu azərbaycanlılar haqqında yazılar yazmış və onların qohumlarının həmin yerlərə getməsini təşkil etmişdi. O, şəxsən müharibədən yaralı qayıdan mənim atam Yədulla kişi haqqında da "ssəməd atın qayıtması” adlı çox maraqlı povest yazıb. Atamın Ukraynanın Dnepr vilayətindki döyüşlərdə göstərdiyi igidlikləri orada təsvir edib.

A.Mansurzadə Qarabağda döyüşlər gedən vaxt da tez-tez cəbhə bölgələrində olurdu. Çünki həmin yerlərdə onun çoxlu dostları vardı. Hətta həmin vaxt Dağlıq Qarabağ Vilayətinin birinci katibi Gevorkov, kənd təsərrüfatı rəisi Robert Koçaryan və onların əlaltıları haqqında ən kəskin yazıları da məhz o yazırdı. Qarabağda döyüşən oğullarımız haqqında silsilə yazılarda məhz A.Mansurzadəyə məxsusdur. Qarabağda şəhid olan sumqayıtlılar haqqında yazılan iki cildlik kitabın da müəllifi məhz o idi. Onun ürəyi Qarabağla döyünürdü və torpaqlarımızın tezliklə geri qaytarılacağına gözləyirdi. Əfsus ki, o, həsrətlə gözlədiyi bu günü görə bilmədi. Həmişə deyirdi ki, Şuşadakı İsa bulağından bir qurtum su içsəm, bundan sonra 50 il də yaşayaram... Çünki o yerlər mənə çox doğmadır...

Əli Rafiq
Xeberle.com