Azərbaycanın bütün bölgələri gözəldir və hər birinin özünəməxsus özəlliyi var. Ordubad da bu rayonlardan biridir. Dağların dərəsində yerləşən bu rayonda yaşayanlar həmin torpağın əkilib-becərilməsinin nə dərəcədə çətin olduğunu bilirlər. Buna baxmayaraq, zəhmətkeş insanlar həmin yerdə müxtəlif meyvə ağacı, hər cür tərəvəz bitkisi yetişdirib. Çox qəribədir ki, həmin məhsulların hamısının dadı digər rayonlarda yetişdirilənlərdən həm fərqli, həm də əvəzedilməzdir.

 

Ordubadda çox vaxt su qıtlığı olur. Bəzən qışın qarının, yazın yağışının az olması səbəbindən belə vəziyyət yaranır. İçməli su olsun deyə, imkanlı adamlar öz həyətyanı sahələrində çeşmələr qazdırıb. Bununla da həm öz ehtiyaclarını, həm də qohum-qonşunun ehtiyacını ödəyiblər. Mənim böyük babam Məmmədqulu (atamın babası) hazırda yaşadığımız həyətdə çeşmə qazdırıb. Lakin ilk çəkdirdiyi çeşmədən su az axdığına görə məcbur olub ikinci dəfə yenidən çeşmə qazdırıb. Bu zaman su axını çoxalıb. Çeşmə qırx pillədən ibarətdir. Qəribəsi budur ki, həmin çeşmədən iki əsrdən artıq istifadə edilsə də, buradan eyni həcmdə su çıxır. Suyun bütün fəsillərdə hərarəti eyni olur. Mən təqribən 60 ildir bu çeşmədən su içirəm. Həmişə də eyni vəziyyətlə rastlaşmışam. 1964-cü ilə qədər bizim ailə soyuducudan istifadə etməyib. Həmin çeşmədən sərinlik kimi istifadə olunub. Orada saxlanılan yağ, pendir, hətta ət məhsulları təzə olaraq qalıb. Böyük babam Məmmədqulu çeşməni "El çeşməsi” adlandırıb. İndiyədək buradan bütün el-oba yararlanır. Biz isə həmişə "Bu çeşməni yaradana Allah rəhmət etsin!” sözlərini eşidirik.

 

Atam Müzəffər Quliyev söyləyirdi ki, babasının iki oğlu, bir qızı olub - Məmmədəli, Məmmədhüseyn (mənim babam) və qızı Xanım. O, övladlarına bu çeşmənin el üçün tikdirdiyini söyləyib və vəsiyyət edib ki, sudan camaatın istifadəsinə heç bir məhduduiyyət qoyulmasın. Xeyirxahlığı ilə ordubadlılar arasında ad qazanan böyük babamızın bu qazancından biz nəticələr bu gün də bəhrələnirik. Allah ona qəni-qəni rəhmət etsin! Məni çox təəccübləndirən bu çeşmənin möcüzəsidir. Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, mənim bildiyim altmış il ərzində çeşmənin gözündən axan su maraqlı burasıdır ki, hansı mənbədən gəlirsə, nə artmır, nə azalmır. Digər qəribə hal budur ki, çeşmənin gözündən tunel qazılıb. Su qazılmış arxla axaraq qonşuların həyətlərinə gedir və onlar da sudan içməli su kimi istifadə edirlər. Çeşmə Ordubad rayonu, indiki M.T.Sidqi küçəsi, 11-də Müzəffər Quliyevin həyətində yerləşir. Həmin çeşmənin oxşarı bizə qonşu olan babalarımızın əmi nəvələri sayılan Fəttahovların həyətində də var. Fəttahovlar nəsilliklə son dərəcə məşhur həkimlərdir. Böyük baba Fəttah (çeşməni o qazdırıb), oğlu Mirzə Ələsgər, Mİrzə Ələsgərin oğlu Əkbər Fəttahov, onun oğulları Azər, Rafiq, onların da övladları həkimdirlər. Həmişə də əhalinin sağlamlığı keşiyindədirlər. Onlar da çeşmələrini "El çeşməsi” adlandırıblar.

 

Mən bir həyat təcrübəsinə məlik şəxs kimi, həmin möcüzəli "El çeşmələrini” görmək istəyənlərin məmnuniyyətlə oraya təşrif buyurmalarını və öz gözləri ilə həmin möcüzənin şahidi olmalarını arzulayıram.

 

TƏBRİK QULİYEV,

Əməkdar mühəndis, kimya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.