Müasir dünya ədəbiyyatında canlı, onlayn rejimdə şer demək ənənəsi indi nə ən bərkgedən ABŞ ədəbiyyatında mövcuddu, nə də ki, rus ədəbiyyatında. Ərəblərdə, farslarda da eyni mənzərə müşahidə olunur. İstasna ancaq və ancaq Azərbaycan ədəbiyyatında, şerindədir. Yalnız və yalnız bizim ədəbiyyatımızda bu gün istedadlı sütül gənclər əruz üzərində, yaxud əruzdan azca kənarda saatlarla bədəhətən şer deyib çoxminlik şer həvəskarlarını feyziyab edə bilirlər. Digər ədəbiyyatlar artıq çoxdandı canlı, onlayn rejimdə şer demək qüdrətlərini, xoşbəxtliyini itiriblər.
Müstəqilliyimizə qədər meyxana janrımızın əhatəsi, Bakı kəndləri ilə məhdudlaşırdı. Rəsmi ədəbiyyat məmurları, ədəbi tənqidçilər adətən meyxananı şer saymaz, meyxanaçıları avara, tüfeyli bilərdilər. Ancaq, bu gün meyxana janrı, qoşma-gəraylı, sərbəst şeri ilə müqayisədə öz diriliyini, canlılığını sübut edir. Şer meydanları bu gün bəli, məhz meyxanaçıların ixtiyarındadır. Sərbəstdə, qafiyədə, qoşma-gəraylı janrında şer yazanlar indi sayca çox azdılar. Xalqla əlaqə telləri yoxdu. Poeziya meydançalrına çıxıb ordan xalqla canlı ünsüyyətə girə bilməzlər.
Rəsmi yazıçılar, AYB üzvləri, "Ədəbiyyst qəzeti” "Kuliss”kimi ədəbi saytlar bu fenomeni ya görmür, yaxud görmək istəmirlər. Yəni meyxanaya ağız büzənlər bu gün də var. Ancaq noolsun. Xalq, artıq öz şer rübabını, şer dəftərçəsini meycxanaçılara tapşırıb. O bu gün nə AYB tanıyır, nə də ki, rəsmi ədəbi saytları. "Şair” deyərkən bu gün xalqın gözündə məhz Məşədi Baba Aydəmirov, Baba Pünhan, Elçin Atakişiyev, Nizami Rəmzi, Bayram Kürdəxanlı, Aydın Xırdalanlı kimi şairlər canlanır. Milyonların əhatəsində, müşayəti ilə bu şairlər onlyn rejimdə böyük ədəbiyyat yaratdılar. Nihilistlər kimi xalqın milli-mənəvi dəyərlərini aşağılamadılar. Şeri yenidən xalqa sevdirdilər. Siyahıda, meyxanada olmayanlar isə məncə ciddi imzalar deyillər.
Əvvala, şer görünür bizimçün ilk növbədə musiqili janrdı. Meyxanaçılar bunu bilib şerlə musiqinin vəhdətini daha da artırdılar. Misal üçün Bayram Kürdəxanlı hətta "Qurdlar vadisi” serialının məşhur "Pusu” təranəsini belə meyxanada dekonstruksiya etməyi bacarmışdı. Populyar xarici təranələrin meyxanada özünə ikinci həyat, nəfəs almağı tədricən daha da artacaq. Bu, əslində ədəbiyyatımızın, mədəniyyətimizin özünümüdafiə sistemidir. Xarici təranələr, məhz meyxanada azərbaycanlaşdırılıb özəlləşdirlir. Bizimkiləşir. Bayram Kürdəxanlı kimilərin meyxanada açdığı bu yeni çığır hələ daha da genişlənəcək. Şerimizi, musiqimizi yeni üfüqlərə doğru daşıyacaqdır.
Meyxana bir Azərbaycan brendidir. Onu dəyərləndirib sevək. Misilsiz bir hadisə kimi dünya ədəbi arenasına çıxaraq. Bir dəfəlik anlayaq-şerimizin, poeziyamızın vuran nəbzi indi yalnız və yalnız meyxanadadır. Poeziya, şerimizin dirçəlməyi də məhz bu nöqtədən mümkündü. Başqa reseptlərlə gəlin özümüzü aldatmayaq.
"Bu meydan, bu şeytan” deyib canlı şer meydanlara atılanlar arasında bu gün qafiyəbaz şairlər, AYB üzvləri, yaxud yekəbaş nihilistlər barmaqla sayılacaq qədər azdır. Əli qələmli bu yazarlar, əli mikrafonlu meyxanaçılara şeri böyük hesab ilə uduzublar.
Boynumuza gəlin alaq-əslində Sabirin "Hophopnaməsi" də meyxanalar toplusudur. Sovet vaxtı meyxananı qaralamış kommunistlər Sabiri şair kimi xalqa təqdim etmək istəyirdilər. Meyxananı Sabirə qısqanırdılar. Çox görürdülər.
Meyxananın bir neçə şərti var. Əvvəla, gərək ağzın həmişə balıq kimi açılıb yumulsun. Gərək həmişə şer ölçülərini, ritmlərini beləcə öz daxilində, dodaqların üstə məşq edəsən. İkincisi, gərək həmişə ayaqlarının altı möhkəm olsun. Bu səbəbdən qədimlərdə meyxananı həmişə dahar üstə-yəni qaya parçası üstə, daşlıqda deyərdilər.
Daharın üstünə indi bir bölük istedad sahibləri, müasir meyxanaçılar toplanıb. Artıq meyxananı danmaq olmaz. Xərabət əhli bu gün meyxana dünyasındadır. Ədəbiyyatımızın bu strateji rezervi şerimizin gələcəyini təmin edəcək.
Rəvayət janrı olsun, yaxud deyişmə, fərqi yoxdur, meyxanaçılar bu gün döyüşə hazır vəziyyətdədirlər. Meyxanaçıları reperlər ilə səhv salmayın. Bu repdən daha dərin, qədim, geniş janrdır.
Gəlin bu meyxananı indi həm özümüzə həm də bütün dünyaya tanıdaq.
