Xalqımızın milli oyanışında, milli birliyinin möhkəmlənməsində önəmli rol oynayan, bir çox çətinliklərə baxmayaraq çap olunan bu qəzetin jurnalistikamızın bu günə qədər gəlib çatmasında böyük əhəmiyyəti vardır.

Bəs ölkəmizin tanınmış jurnalistləri Azərbaycan mətbuatının hazırki vəziyyətini necə qiymətləndirirlər?

Xeberle.com olaraq bununla bağlı media mütəxəssislərinin fikirlərini öyrənib.

Qulu Məhərrəmli, professor, media eksperti:"Təəssüf edirəm ki, Azərbaycan mediası milli mətbuat gününü bir çox çətinliklərlə qarşılayır. Hətta, bu vəziyyəti, müəyyən mənada, böhran kimi də səciyyələndirmək olar. Bu gün mətbuatın əsas sıxıntısı iqtisadi durumla bağlıdır. Media qurumları müstəqil və davamlı maliyyə mənbəyinə malik deyillər. KİVDF-nin ayırdığı maliyyə bəzi qəzetlər üçün yalnız mövcud olma mənbəyini oynayır. Bu, bir az da yaşamaq qabiliyyətini itirmiş adamın hansısa sistemə qoşulmasına bənzəyir. Acınacaqlı vəziyyətin bir səbəbi də reklam bazarının acınacaqlı gündə olmasıdır. Ötən illərə nisbətən bu il reklam bazarı təxminən iki dəfə azalıb, bir çox qəzetlərin nəşri dayandırılıb. Mən bu prosesdə bir çox tanınmış jurnalistlərin mediadan getməsini, peşəkarlığın səviyyəcə aşağı düşməsini müşahidə edirəm. Mediada tənqid və araşdırma materialları azalıb, müstəqil saytların ara-sıra bloklanması jurnalistlər arasında daxili senzuranı gücləndirib, yazılarda ümumən təbliğat və PR meyli artıb. Bütün bunlar isə təbii ki, Azərbaycan cəmiyyətinin keyfiyyətli məlumatla təmin edilməsini çətinləşdirib. Auditoriyanın yerli medianın verdiyi xəbərlərə inanmaması ortaya informasiya təhlükəsizliyi ilə bağlı problemlər çıxarıb. Mən televiziyalar haqqında danışmıram, çünki bu məsələ artıq medianın yox, bütövlükdə cəmiyyətin probleminə çevrilib. Əlbəttə, jurnalistika sahəsində müəyyən müsbət meyillər də var. Bu, ilk növbədə yeni və maraqlı saytların meydana gəlməsi, internetdə blogerlik fəaliyyətinin genişlənməsi, auditoriyanın məzmun yaratmaqdakı rolunun artması ilə bağlıdır. Bir də bölgələrdə müstəqil media qurumlarının möhkəmlənməsini müsbət hadisə saymaq olar. Məsələn, Masallıda, Şəkidə, Mingəçevirdə və Sumqayıtda müstəqil saytların fəaliyyət göstərməsi region mediasının inkişafına ümidlər oyadır”.

Zeynal Məmmədli, media eksperti: " Mətbuatımızda ürəkaçan heç nə görmürəm. Bu günün adı Həsən bəy Zərdabi ilə bağlıdır. Zərdabi təkcə jurnalist, ictimai xadim deyildi. O, Azərbaycan vətəndaşını yaratmaq, onu çağdaş vətəndaş səviyyəsinə çatdırmaq istəyən şəxsiyyət idi. Belə günlərdə həmişə adam istəyir ki, bir həmkar kimi ona hesabat versin. Amma hesabat verəndə Zərdabiyə deməli xoş sözlərimiz yoxdur. Biz hələ onun gözlərinə düz baxa bilmərik. Region mətbuatı ümumiyyətlə bərbad gündədir. Əgər hazırda regionda mətbuat varsa, bu, ayrı-ayrı jurnalistlərin fədakarlığı sayəsindədir. Yəni öyünməli bir şey yoxdur”.

Elçin Şıxlı, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin sədri: "Azərbaycanda mətbuatın vəziyyəti bərbaddır. Hazırda ölkəmizdə informasiya əldə etmək mümkün deyil. Azərbaycanda alternativ fikir ifadə edən informasiya resursları demək olar ki, qalmayıb. Son hadisələr zamanı rəsmi, normal, çevik informasiya verilmədiyinə görə, bizim bəzi informasiya resursları məlumatları şayiələrə, yaxud öz düşüncələrinə uyğun formada işıqlandırdığı üçün, hətta elə saytlar var ki, onların fəaliyyəti dayandırıldı. Yəni belə olduğu təqdirdə, mətbuatın heç bir yaxşı vəziyyətindən danışmaq olmaz. Çap mətbuatı məhv olub, yerli televiziyalara isə demək olar ki, baxan yoxdur. Bölgələrə gəldikdə, əgər paytaxt mətbuatı bu gündədirsə, bölgələr ondan da pisdir”.

Natəvan Dəmirçioğlu, fililogiya elmləri üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Beynəlxalq Radiosunun şöbə müdiri: "Əvvəlcə 22 iyul Milli Mətbuat Günü münasibətilə bu günə, bu və ya digər dərəcədə, aidiyyatı olan hər kəsi - həmkarlarımı, müəllimlərimi, tələbələrimi, oxucularımı, dinləyicilərimi təbrik edirəm. Sonra deyim ki, Azərbaycan mətbuatının hazırkı durumu mənfi və müsbət görüntüsü ilə demokratik prinsiplərlə idarə edilmək yolunda yürüyən, vətəndaş cəmiyyəti formalaşdıran və ictimai insitutları yaradaraq inkişaf etdirmək istəyən bir dövlətin xaotik media meydanıdır. Bu meydanda ən böyük problem meyardır. Sorğunuz qrup halında olduğundan yəqin ki, digər məsələlər qeyd olunacaq. Mən qısaca bir məsələyə münasibət bildirmək istəyirəm. Müasir mediada ənənəvi- yazılı jurnalistika, elektron KİV və onlayn jurnalistika paralel işləyir. Əvvəlkilər müəyyən baza üzərində fəaliyyət göstərir və arxivləşməkdə davam edir. Onlayn jurnalistikanın - internet TV-lərin və elektron saytların isə çoxunda arxiv problemi var. Bu hər-hansı bir yolla həll edilməlidir. Axı informasiyanın istehsal texnologiyasında informasiyanın alınması, emal edilməsi, ötürülməsi və konservasiya edilməsi deyilən mərhələlər var. Sonuncu öz mahiyyəti etibarilə heç də əvvəlkilərdən az əhəmiyyət kəsb etmir. Azərbaycan mətbuatının hazırkı durumunda həll edilməli məsələlərin birincilərindən biri budur. Qalan da ki, düzəlirik yavaş-yavaş... Region mətbuatı haqqında da, səmimi deyim ki, çox da izləmək imkanım olmur. Hər kəsə uğurlar...

Rafiq Oday, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin Sumqayıt təşkilatının sədri, Əməkdar jurnalist: "22 iyul Milli Mətbuat Günü jurnalistlərin peşə bayramıdır. İlk mətbu orqanın - "Əkinçi" qəzetinin çapından bizi 143 illik bir zaman kəsiyi ayırır. Bu müddət ərzində Azərbaycan mətbuatı uzun və keşməkeşli bir yol keçərək gəlib bugünkü səviyyəyə çatıb. Qəzetin təsisçisi H.Zərdabi mətbuatımızın bu günkü bolluğunu, bu mətbuat orqanlarında işləyənlərin sayagəlməz olduğunu görüb bəlkə də çox sevinərdi. H.Zərdabinin böyüklüyü onda idi ki, təkbaşına on nəfərin işini çox yüksək səviyyədə görürdü. Gördüyü işin vətənin, millətin mənafeyinə xidmət işi olmasından fəxr duyur, iftixar hissi keçirirdi. İndi isə bu sahədə çalışanlarımızın on nəfəri bir nəfərin işini görür, onu da yarıtmaz və bərbad halda. Çatışmayan nədir? - Vətən sevgisi, vətəndaşlıq qayəsi! Başlıca səbəblərindən biri də mövcud mətbu orqanların bir qisminin naşı əllərdə olmasıdır. Yəni qəzetlə qəzetçilərin məşğul olmamasıdır. Bu səbəbdəndir ki, hazırda qəzet bolluğunda ola-ola, sanki bir informasiya qıtlığı şəraitində yaşayırıq. Qəzet və jurnallarda çalışan minlərlə jurnalisti ələkdən keçirməli olsaq, görərik ki, bunların əksəriyyətinin jurnalistikaya dəxli yoxdur (həmçinin bir çox redaktorların da). Təbii ki, jurnalistikaya dəxli olmayan, dilimizdən, mədəniyyətimizdən, ədəbiyyatımızdan, tariximizdən xəbəri olmayan adamların qələmindən və redaktəsindən çıxan yazıların və qəzetlərin səviyyəsi təsəvvürediləndir. Belə olan surətdə qəzetlər öz daşımalı olduqları missiyadan uzaqlaşır, məhəlli qəzetlərə çevrilərək bir qrup adamların mənafeyinə xidmət edir. Milli dövlətçilik, vətənpərvərlik, dövlət atributlarımıza, mədəniyyətimizə, tariximizə qayğı və sayğı arxa plana keçir, boş hay-küy və cəfəngiyyat bu qəzetlərin səhifələrində baş alıb gedir. Buradan da düşmən dəyirmanına suyun tökülməsi başlayır. Bundan da yararlanan namərdlər öz qələmimizdən özünüzə qarşı süngü kimi istifadə etməyə başlayırlar. Əsrlər boyu həyat dinamik inkişafdadır. Bu inkişafa öz töfhələrini verənlərlə yanaşı, bu inkişafı durdurmağa, əngəl olmağa çalışanlar da mövcud olub. Mətbuatın bir borcu da bu məsələləri heç bir ifrata, qərəzçiliyə varmadan ortaya qoymaq və vəziyyətdən çıxış yollarını aramaqdır. Cəmiyyətdə mövcud olan nöqsanları sağlam şəkildə tənqid etmək inkişafa kömək etməkdir. Qərəzli yazı ilk cümləsindən bəlli olur. Belə məsələlərdə jurnalist mənafe prinsipindən çıxış etməli deyil. Çünki jurnalistin mənsub olduğu ən yaxşı firqə onun qələmidir. Ürəyinin səsinə qulaq asan, hər an vicdanı qarşısında hesabat verən, qələmin müqəddəsliyinə xəyanət etməyən jurnalist heç vaxt Vətənə, dövlətə, onun atributlarına xəyanət etməz”.

Aidə Eyvazlı, "Həsən bəy Zərdabi mükafatı” laueratı, tədqiqatçı-jurnalist:"Düz 38 il zərrindən bir zərrə götürdüyüm Həsən bəy Zərdabinin qoyduğu yolda saç ağartdım. Ona nə qədər sadiq qaldığımı dostlarım, oxucularım bilir. Ancaq çox istərdim ki, Həsən bəy Zərdabinin dediyi "Qəzet cəmiyyətin aynasıdır" fikri heç zaman öz mahiyyətini itirməsin. Bu gün toz basmış aynalarımızı təmizləmək üçün medianı idarə edən dostlarımız , media kapitanlarımız 10 il, 15 il bundan əvvəlki ənənələrin mətbuata qaytarılması üçün çalışarlarsa, aynalarımız düzü düz, əyrini-əyri göstərərsə, o zaman Vətənimizdə də qanunlar şah olar. Kimsə nə qanundan, nə məmurdan şikayət etməz. Unutmayın ki , "yalanla abad olanın, axırı bərbad olar". Ona görə bizi özünə dost bilən dövlət başçımıza, dəyərli İlham Əliyevə ətrafımızda baş verən hadisələri olduğu kimi çatdıraq, inanın ki, o zaman məmurlar da bizə 15 il, 20 il bundan əvvəllərdə olan kimi hörmətlə yanaşacaq, müraciətlərimiz cavabsız qalmayacaq. Sözünüzü nə icra başçılarının, nə də dəyərsiz insanların yanında əksiltməyin.

Əziz jurnalistlər, əziz həmkarlarım, sözünüzün dəyərini bilin, sözlə alver etməyin. Qələm və söz namusdur, heysiyyatdır!!! Ruhunuzu təmiz saxlayın, çirkli adamların çirkabından uzaq durun! Nə olur olsun, doğru hər zaman qalib gəlir!!! Doğruları yazın ki, Vətənimiz bizə görə utanmasın!!!".

Elnarə Salamova

Xeberle.com