Sumqayıtın dostu, qardaşı

Kiçik Azərbaycan hesab etdiyimiz Sumqayıtın  Azərbaycanın mədəni əlaqələrində özünəməxsus yeri var. Sumqayıt şəhərinin mədəni əlaqələrinin tarixinə nəzər salanda ilk əvvəl Sumqayıtın qardaşlaşdığı şəhərlərlə münasibətləri əsasən göz önünə gəlir. Sovet dövründə xarici əlaqələrlə bağlı mövcud məhdudiyyətlərə baxmayaraq, Sumqayıt şəhəri bir neçə ölkə ilə dostluq əlaqələri qurdu. Azərbaycan müstəqillik qazandıqdan sonra da bu əlaqələr genişləndirildi və hazırda da davam etdirilir. Qurulan əlaqələr qardaşlıq səviyyəsinə gəldi çatdı və Sumqayıt şəhəri dünyanın 13 şəhəri ilə qardaşlaşdı.

"Xeberle.com"un  "Sumqayıtın "qardaş"larını tanıyaq" adlı layihəsində bu dəfə sizlərə  İtaliyanın  Bari şəhərindən bəhs edəcəyik.

Şəhər haqqında

Bari İtaliyanın cənub-şərqində Adriatik dənizi kənarında bir liman şəhəridir. Puglia bölgəsinin ve eyni adlı Bari ilinin mərkəzidir. Bari bələdiyəsi əhatəsi daxilində əhali sayı 319.978-ə , Varoş bələdiyyəsi ilə birlikdə (təx. 230km² lik) 653.028 dir. Metropoliten Bari bölgəsində əhali təxminən 1 milyondur. Cənubi İtalyanın yarımadadakı Napolidən sonra ikinci böyük şəhəri olan Bari, böyük bir regional mərkəz və xüsusilə Aralıq dənizinin şərqlə əlaqələrində əhəmiyyətli bir ticarət şəhəridir. Yaxın dövrdə ənənəvi sənayeyə, qida sənayesi, kimya, toxuma və maşın sənayeləri əlavə olunmuşdur. Köhnə şəhərin iştirak etdiyi burun, köhnə və yeni limanları ayırır; arxada iştirak edən XIX əsr şəhəri, dama taxtası formasında bir plana görə qurulub.

Tarixi

Roma dövründə quru yol qovşağı Bari əvvəlcə  lombardlar, sonra isə bizanslıların əlinə keçdi. 841-ci ildə ərəblər tərəfindən fəth edildi və 871-ci ilə qədər Abbasilərin tərkibində qaldı. XI əsrin əvvəlində - 1071-ci ildə də Roberto Guiscardo tərəfindən ələ keçirildi. Orta əsrlərdə, Səlib yürüşlərinin başlanğıc nöqtəsi olan zəngin bir şəhər olub. 1813-cü ildə Napoleonun generallarından Murat şəhərə bu günki ilk şəklini verdi. Müasir şəhər, 1860-dan sonra sürətlə inkişaf etdi.

Qardaş şəhərlər

Bari şəhəri Sumqayıtla yanaşı dünyanın bir sıra  şəhərləri ilə qardaşlıq əlaqələri qurub.  Buraya Livanın Baalbek, Gürcüstanını Batumi, Çinin Quançjou, Argentinanın Mar del Plata, Albaniyanın Dıraç, Yunanıstanın Korfu,  Patras, Bosniya-Herseqovinanın Banja Luka, İndoneziyanın Bandunq şəhərləri daxildir.

Əhali

Bari şəhərində əhalinin orta yaş həddi 42 yaşdır. Şəhərdə 18 yaşa qədər olanların sayı, təqaüdçülərin sayına bərabərdir.  Tərkibə gəldikdə isə əhalinin 96 faizini italyanlar, 2 faizini albanlar, 0,5 faizini yunanlar, digər hissəsini isə Afrikadan gələn miqrantlar təşkil edir.      

İqtisadiyyat

Bari  Cənubi İtaliyada Neapoldan sonra  əsas iqtisadi mərkəz rolunu oynayır. Baxmayaraq ki, burada sənaye müəssislərini sayı o qədər də çox deyil. Baridə iqtisadiyyatın əsasını ticarət, nəqliyyat və turizm təşkil edir.  Apuliya regionu İtaliyada əsas aqrar sənaye zonası kimi çıxış edir. Burada  istehsal olunan ərzaq məhsulları həm daxili, həm də xarici bazar üçün nəzərdə tutulur. Əsasən bölgədə zeytun, zeytun yağı, üzümçülük və şərabçılıq inkişaf edib. Şəhərdə İtaliyanın əsas limanlarından biri yerləşir. Bu liman vasitəsilə bərəylə Xorvatiyanın Dubrovnik, Yunanıstanın Korfu, İqumenitsa, Patras, Çernoqoriyanın Bar və Albaniyanın Durres şəhərlərinə getmək olur. Baridə   Bari Paleze böyük beynəlxalq hava limanı da var. Bu hava limanından İtaliyanın böyük şəhərləri – Roma, Milan, Venesiya, Palermo, Bolonya, həmçinin  London, Paris, Ştutqart şəhərlərinə aviareyslər təşkil edilir.

Muzeylər

Şəhərdə əsası 1875-ci ildə qoyulan Arxeoloji muey turitlərin ən çox ziyrət etdiyi tarixi yerlərdəndir. Bununla yanaşı, Baridə 1928-ci ildə İncəsənət muzeyi də fəaliyyət göstərir.

İdman

Şəhərin "Bari” adlı futbol klubu var ki, bu komanda İtaliyanın "B” seriyasında çıxış edir.

Necə oldu ki, Bari Sumqayıtla qardaşlaşdı?

2005-ci ildə Sumqayıtın qardaşları sırasına biri də əlavə olundu. Bu istiqamətdə görülən işlərdən biri də Sumqayıtın İtaliyanın Bari şəhəri ilə qardaşlaşmasıdır. Bari İtaliyanın böyük mədəniyyət mərkəzidir. İki şəhər arasmda razılıq ələ keçirmək və rəsmiləşdirmək məqsədilə Sumqayıt şəhər İcra hakimiyyətinin başçısı Vaqif Əliyevin rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Bari şəhərinin merinin dəvəti ilə 2005-ci il mayın 19-dan 25-dək İtaliyada səfərdə olub. Vaqif Əliyev Bari meriyası şurasmın rəhbərliyi Barinin prefekti Tomasso Blonda və Bari şəhərinin meri Stefano di Kano Abresçia ilə görüşlər keçirib. 2005-ci il mayın 21-də Sumqayıt və Bari şəhərləri arasında şəhər münasibətlərinin yaradılması haqqında niyyət protokolu imzalanıb. Protokola əsasən Sumqayıt və Bari şəhərləri arasında mədəniyyət, elm, gənclər və digər sahələrdə əlaqələrin qurulması nəzərdə tutulmuşdu.

Əlaqələrin sonrakı inkişafı ilə bağlı məlumat əldə edə bilmədik.

Ramil  Zeynallı, xeberle.com