Elina öldü. Ölümü də müəmmalı qaldı, ölümünə səbəbkar olanlar da..Indi də ortaya daha bir məsələ çıxır ki, sən demə Elina anasının laqeydliyi ucbatından intihar edib, məktəb direktorunun yox. Guya bu aydın deyil ki? Hadisə bir səbəbli baş vermir ki. Evdə ailə boşluğu, məktəbdə tədris, ictimai davranış boşluğu, diqqətsizlik, laqeydlik. İntiharların ən böyük səbəbi laqeydlikdir! Yeniyetməlik çətin bir dönəmdir: yenilik istəyirsən, xəyallar qurursan, həm əylənmək, həm inkişaf etmək istəyirsən, diqqət, qayğı istəyirsən. 18 yaşlarında bu hardasa mümkündür: ictimai tədbirlərə qatıla bilirsən, sosial olursan və həyat sənə maraqlı gəlir. Lakin13-14 yaşlarında isə bu şəraiti sənə yalnız tədris ocağı-məktəb verə bilər. Bir məktəblinin gününün əsas hissəsi evdə deyil, məktəbdə keçir. Deməli ki, məsuliyyət də daha çox məktəblərin öhdəliyinə düşür, təlim-tərbiyə təhsil ocaqlarında verilir, verilməlidir.
Sovetlər dönəmində məktəbli-gənclik həyatı mükəmməl idi, fərqi yox idi kimin övladısan: kəndli, yoxsul, şəhərli, kimsəsiz və s.., hami üçün təhsil həyatı maraqlıydı. Pioner olmaq, pioner andı içmək şərəf idi. Çünki uşaqları inkişaf etdirəcək, əyləndirəcək düşərgə, tədbir, dərnəklər var idi və bütün bunlar ödənişsiz idi. "Kimin balası" olmağından asılı olmayaraq hamı yalnız ictimai fəallığı ilə seçilir, sevilirdi, (bəlkə çox cüzi fərqlə). 14-15 yaşlı bir gənc xanım kənddən şəhərə gəlir, hər hansı bir peşə məktəbində oxuyur, daha sonra hər hansı bir müəssisədə işləyir, boş saatlarında rəqs-mahnı klublarına gedir, dincəlirdi. Bəlkə kiminləsə tanış olur, evlənirdi, yəni tək olduğu halda belə normal həyat qura bilirdi özünə, ictimai-sosial formalaşma onu sağlam bir vətəndaş kimi yetişdirirdi. Həyati sadə, lakin mənali yaşayırdı. Indisə biz "kosmos dövründə" yaşayırıq, amma bir yeniyetməni əlimizdə saxlayıb, düzgün idarə edə bilmirik? Ananı da boş verin, atanı da, məktəb direktorunu da. Onlar diqqət ayıra bilmirsə, biz ayıra bilmərik? Öz uşaqlarımıza yoldaşlarına qarşı diqqətli olmağı, sevməyi öyrədə bilmərik? Çətin durumda, ailə sıxıntısı çəkən bir məktəbli görəndə uşağımızın yoldaşı adıyla onu tez-tez qonaq apara, diqqət, sevgi göstərə bilmərik? Biz cəmiyyət deyilik? Hər şeyi qanun və dövlət tənzimləməli deyil axı.. İnsanlıq nə üçündür o zaman? Təcili yardım maşını gələcək deyə biz kimisə yanğından xilas etməyək? Həkim lazımdır deyə biz yanımızdakı xəstəyə ilkin tibbi yardımı göstərməyək? Öz dünyaya gətirdiyimiz uşaq deyil deyə, başqa bir uşağa rişxənd edək, hətta övladımıza "getmə onlara, ailəsi pisdir", "anası gəzən ağacı balası budaq-budaq gəzər" və s. deyib daha da ağır zərbə vuraq? Buna böyüklər tab gətirmir, intihar edərsə körpə bir qız nə etsin? Bəli körpə...Elina bir körpə idi...
....Bu yaxınlarda Elinanin bəlli olmayan videoları yayıldı və rəylərdə ən qatı söyüş, təhqirlər işlədildi. "Körpə qız bara gedə bilməz, o oyunlardan çıxmaz" deyənlər də oldu. Məncə az yaşında səhvlər edən, bakirəliyini itirən, uşaq dünyaya gətirən, erkən ailə quran qadın belə körpədir. Çünki fiziki dəyişikliyi hələ onun sosial formalaşmış bir şəxsiyyət, yetkin bir qadın olması demək deyildir. O hələ həyatın sınaqlarından tam çıxmayıbsa, körpədir. Valideyn, cəmiyyət himayəsindən məhrumdursa və bütün bunların fonunda acizdirsə, Körpədir.
Elinani tək məktəb, valideynləri məhv etmədi, onu cəmiyyət söndürdü, acizləşdirdi, təslim etdi...Cəmiyyət onu sevə bilmədi, laqeydlik etdi: dostları, yoldaşları, tanışları, qonşuları, uzaq yaxın qohumları...Bəlkə bir tumar, bir hədiyyə, bir xoş söz ona ümid verərdi, motivasiya olardı. Gələcəyə ümidlə baxmağa, səhvini düzünü, sevgisini, kədərini anlatmağa bir həmdəmi olsa, başına bunlar gəlməzdi..
Bu gün sanki ona ürəyi agrayanlar əslində evində rahat oturub "whatsapla qeybətləşən", "seriallar aləmində yaşayan", "filankəsin uşağı, mənim uşağım" eqosuyla düşünən, "ata-anası yiyə dursun" deyən kəslərdir...Elinani incidən, ələ salan o soyuqqanlı, ədəbsiz yeniyetmələri də məhz belə valideynlər yetişdirir...
Elina bu üzdən intihar etdi, ölüm döşəyində belə çəkişmələrin, söz-söhbətin şahidi oldu, qurbanı oldu. "Boş şeydir, şişirtməyin, intihar hər cəmiyyətdə var" deyən laqeyd insanların ucbatından öldü. Dünyadakı bir çox yeniyetmə gənc kimi gözəl arzularla, məqsədlərlə yaşayıb, həyat uğruna çarpışmaq varkən, o bir pəncərədən "uçub" getdi... Bu da "bir gəncin manifesti" oldu.
Nərmin Şamilbəyli
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
