Vaqif Mustafazadə çox az yaşadı, cəmi 39 il. Ömür payı yarım əsrə çatmasa da, mənalı yaşadı, ömrünü sənətin içində elə əritdi ki, bu gün də işığı öləzimir, əksinə günbəgün gurlaşır, daha da uzaqlara şölə saçır. Çünki o, zamana sığmayan və bütün dövürlərdə dərk olunmayacaq bir istedad sahibi idi. Düzdür, zamanında dərk olunmadı, çox incitdilər, küsdürdülər, layiq olduğu qiyməti əsirgədilər. Lakin Tanrının Vaqifə bəxş etdiyi böyük istedadı, sənət eşqini söndürə bilmədilər. O, bu qəlb göynədən münasibətlərə rəğmən daha böyük həvəs və tükənməz enerji ilə, gecə-gündüz işlədi, yazdı-yaratdı. Dünən, bu gün və neçə-neçə sabahlar üçün….
İnsanlara olan hörmətini, səmimi münasibətini o, öz musiqisi ilə bir növ tamamlayır, bütövləşdirirdi. Musiqiyə hamı kimi yox, özü kimi, fərqli, qeyri-adi və tam yeni nəzərlə baxırdı. Onun musiqisində və duyumunda Qərbin caz üslubu, elementləri ilə yanaşı, Şərqin qəlbi riqqətə gətirən min bir duyğu çaları özünə yuva salmışdı.
Bəstəkar və pianoçu, vəfatından sonra isə Dövlət mükafatı laureatı adına layiq görülən Vaqif Mustafazadə 1940-cı il martın 16-da Bakıda, İçərişəhərdə dünyaya göz açıb. Bu o zaman idi ki, Azərbaycanda ilk dəfə caz orkestiri yaradılmışdı, özü də böyük sənətkarlarımız Tofiq Quliyevlə Niyazinin birgə səyi nəticəsində.
V.Mustafazadənin musiqiyə vurğunluğu elə göz açdığı ailədən qaynaqlanırdı. Atası Əziz hərbçi olsa da, musiqiyə son dərəcə bağlı bir insan idi, gözəl tar çalırdı. Dahi Üzeyir Hacıbəyli məktəbinin yetirməsi olan anası Zivər xanım isə gözəl pianoçu olmaqla yanaşı, muğamı bütün incəliyi ilə bilirdi. Belə bir ailədə böyüyən Vaqifin musiqiyə olan qeyri-adi bağlılığı qətiyyən təəccüblü deyildi. Bu fərqi hamıdan tez anası Zivər xanım duymuşdu. Bu haqda Zivər xanım xatirələrində yazırdı: "Hələ Vaqifin beş yaşı olanda bir dəfə ona Səməd Vurğunun "Vaqif” poemasından bir parça oxudum. Üstündən bir qədər keçməmiş balaca Vaqif həmin parçanı olduğu kimi əzbərdən dedi. O zaman hiss etdim ki, Vaqif böyüyəndə qeyri-adi bir insan olacaq. Sonralar onun piano arxasında saatlarla çalışması mənim ümidlərimi doğrultdu”.
Vaqif Mustafazadə ilk musiqi təhsilini anası Zivər xanımdan aldıqdan sonra 1957-ci ildə Asəf Zeynallı adına musiqi məktəbinə daxil olub. Təhsil aldığı illərdə o, əvvəlcə xalq çalğı alətləri orkestrində pianoçu, az sonra isə Azərbaycan Radio Komitəsində pianoçu-solist kimi işləyib. Vaqif 1965-ci ildə Tiblisidə "Orero” ansamblına musiqi rəhbəri kimi dəvət alıb, elə həmin ildə "Qafqaz” caz triosunu yaradıb.
Vaqifin 1967-ci ildə Tallinndə ümumdünya caz festivalındakı çıxışı ona dünya şöhrəti qazandırdı. Bu festivala dünyanın 3 mindən çox musiqiçisi qatılmışdı. Tallinnin "Kalev” idman zalında bir-birinin ardınca səhnəyə çıxan məşhur caz ustalarının çıxışlarını böyük caz mütəxəssisi Velis Konoverin başçılıq etdiyi münsiflər heyəti qiymətləndirirdi.
V.Konover sonradan Vaqif Mustafazadənin çıxışının onda oyatdığı təəssüratı belə bölüşmüşdü: "Vaqif qeyri-adi pianoçudur. Dünya cazında ona bərabər musiqiçi tapmaq çətindir”.
Tallinndə qazandığı böyük uğurdan sonra Vaqif Gürcüstana deyil, Azərbaycana dönür. Bu, qəribə bir dönüş idi. Bakıya qayıdan Vaqif Mustafazadə burada "Caz-trio”, "Leyli”, "Caz-Muğam” ansambllarını yaradır. Melodiya firmasında onun 9 albomu çıxır.
V.Mustafazadə digər bir uğura isə 1979-cu ildə Monakoda qeyri-adi şərtlərlə keçrilən festivalda imza atır. Festivalın şərtlərinə görə, əsərin müəllifi, ifaçısı hətta onun hansı ölkəni təmsil etməsi gizli saxlanılmalı idi. Münsiflər heyəti bu lentləri bir-bir dinləyib, qalibi müəyyənləşdirdikdən sonra, əsərin müəllifi, ifaçısı o cümlədən ölkənin adı elan olunacaqdı. Yüzlərlə naməlum ad içərisindən yenə də bizə doğma və yaxın olab ad çəkilir: "Azərbaycan, Vaqif Mustafazadə, "Əzizəni gözləyərkən”. Vaqif Monako caz festivalından vətənə "Ağ royal” mükafatı ilə qayıdır.
Dünyanın heyrətlə izlədiyi və bəstələrinə vurğunluqla qulaq asdığı Vaqif Mustafazadə heç kimin gözləmədiyi anda hamını tərk etdi, Daşkənd qastrolu Vaqif Mustafazadə üçün sonuncu oldu. 1979-cu il dekabrın 16-da çıxış zamanı royal arxasında o ikinci dəfə infarkt keçirdi. V.Mustafazadəni xəstəxanaya çatdırsalar da, xilas etmək mümkün olmadı.
Bu ölümün özündə də qəribəlik vardı. Sənət eşqi ilə çırpınan bir ürəyin elə sənət yolunda susması ilə Vaqif caz ifaçılarının az yaşamaq ənənəsini bir növ davam etdirdi, təsdiqlədi. Əslində bu son deyildi, Vaqif bundan sonra dünyaya yenidən gələcəkdi və onun necə böyük istedada, qabiliyyətə malik olduğu üzə çıxacaqdı, hər dəfə "Bayatı-Şiraz” kompozisiyası səslənəndə Vaqif yenidən doğulacaqdı.
Bugünlər 75 illik yubileyini qeyd etdiyimiz Vaqif Mustafazadənin anılması, yad edilməsi üçün silsilə tədbirlər keçirilir. Bu bir daha əsl sənətin zamana sığmadığını, zamanın sərt təpkilərinə sinə gərərək ölməzliyə yol açdığını göstərir.
Bu gün Vaqifin ruhu şaddır. Ona görə ki, sənət yolunu qızları Lalə və Əzizə davam etdirirlər.  (azertag.az)