Ötən yazılarımızda qeyd etdiyimiz kimi, Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin mediaya yaydığı məlumatda qeyd edilir ki, şəhərdə orta aylıq əməkhaqqı 14% artıb. Məlumata görə, bu ilin yanvar-sentyabtr aylarında Sumqayıt şəhərində orta aylıq əməkhaqqı 850 manat təşkil edib. Bu, ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 14,1 % çoxdur. Hesabat dövründə Sumqayıtda 1 121 yeni iş yeri açılıb. Daha sonra verilən məlumatda o da qeyd edilir ki, 9 ay ərzində şəhərdə ticarət dövriyyəsinin dəyəri isə 400 milyon manat təşkil edib ki, bu da 1 il əvvələ nisbətən 22,6 % çoxdur.
Görəsən, Sumqayıtda orta aylıq əmək haqqı hansı göstəricilərə əsasən müəyyən edilir?
Mövzu ilə bağlı "İqtisadi Forum” ekspert qrupunun üzvü, iqtisadçı Elçin Rəşidovla danışdıq. İqtisadçı Xeberle.com-a açıqlamasında qeyd edib ki, Sumqayıt şəhəri üzrə əmək haqqı statistikası əslində reallığı əks etdirmir:
"Bilirsiniz ki, əmək haqqı məlumatları işə götürülənlər tərəfindən ƏMAS elektron sistemində yerləşdirilir. Bu sistemdə bütün məlumatlar yerləşdirildiyinə görə, bütün ölkə üzrə orta qiymət çıxarıla bilir. Onun əsasında da orta əmək haqqı müəyyən edilir. Yalnız burda bir məqam var. Bu da artım məsələsidir. Bildiyiniz kimi, bu il orta əmək haqqı 14 faiz artıb. Problem ondadır ki, Azərbaycanda bütün illik dəyişmələr təkcə əmək haqqında deyil. Məsələn, hansısa sektorun həcminin, satışının və dövriyyəsinin dəyişməsi ilə bağlıdır. Bunların hamısı nominal qiymətlərdə göstərilir. Məsələn keçən il əmək haqqı 1000 azn olub və bu il 1100 azn-dirsə, burda minimal əmək haqqında 10 faiz artım qeyd edilir. Nəzərə alınır ki, keçən il Azərbaycanda 14,7 faiz inflyasiya olubdur. İnflyasiyanın təsirini nəzərə aldıqda, 1000 azn-dən 1100 azn-ə artan əmək haqqı azalma deməkdir. İqtisadiyyatda buna real qiymətlər deyilir. Nominal qiymətlərdə 10 faiz artım olubsa da, real qiymətlərdə bir neçə dəfə azalma deməkdir. Yəni bu bütün statistikada real qiymətlərlə verilir. Təəssüf ki, bizdə daxili istehlak nominal rəqəmlərlə verilir. Bu zaman dəyişən əmək haqqı 1000 azn-dən real rəqəmlərlə azalma olduğu halda 10 faiz artım kimi göstərilir. Bu da rəqəmlərlə manipulyasiya deməkdir. Bu manipulyasiya olmasın deyə real ədədlər də verilməlidir. Sumqayıt şəhəri üzrə statistika da nominal verildiyinə görə, əslində reallığı əks etdirmir”.
Elşən Yəhyayev
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
