"Skolyoz, onurğa yırtığı və s. kimi problemlər
olduğu zaman belə banka qoymaq məsləhət deyil”
Xeberle.com olaraq şəhərimizdə fəaliyyət göstərən
müxtəlif ixtisaslı və peşəkar həkimlərlə müsahibələrimizə davam edirik. Budəfəki
həmsöhbətimiz "Unikal Klinika”nın fizioterapevti Günel Nüsrətzadədir. Günel həkimlə son zamanların ən aktual
problemlərindən olan bel ağrıları, yırtıqlar barədə danışdıq.
HAŞİYƏ: Günel Nüsrətzadə 1984-cü ildə Qubadlı rayonunda
anadan olub. O, 2001-ci ildə Azərbaycan Tibb Universitetinin müalicə-profilaktika
fakültəsinə qəbul olub və 2007-ci ildə oranı bitirib. 2007-2008-ci illərdə
Sumqayıt şəhər 1 saylı xəstəxanada
müalicə işi üzrə internatura keçib. 2012-ci ildə isə Sumqayıt üzrə "İlin ən gənc
həkimi” seçilib. 2015-ci ildə Sumqayıtda "Şəhərin gənc fəalı” kimi təltif
olunub. O, həmçinin Sumqayıt şəhər Həmkarlar İttifaqının, Gənc Təbiblər
Şurasının üzvü, Gənc Təbiblər üzrə YAP-ın sədridir. 2013-cü ildən onurğa xəstəlikləri
üzrə mütəxəssisləşib və Türkiyənin İstanbul Universitetində onurğa-oynaq xəstəlikləri
üzrə ixtisas artırma kursları keçib. Bundan başqa Günel həkim Kavacık
Universitetində əqli və fiziki qüsurlu uşaqların reabilitasiyası üzrə kursda
olub. O, 2015-cil ildən "Unikal Klinika”da fizioterapevt kimi fəaliyyət göstərir.
Günel həkim,
son vaxtlar əhali arasında bel ağrılarından şikayətlənənlərin sayının artmasına
səbəb nədir?
- Hər
şey qidalanmadan başlayır. Qidalanmağımıza uyğun hərəkət etmirik və nəticədə çəkimiz
artır. Oturaq iş şəraiti, az hərəkətlilik xüsusilə bel əzələlərinin zəifləməsinə
gətirib çıxarır. Bel ağrılarının profilaktikasına uşaq vaxtlarından
başlanılmalıdır. 30-40 yaşlarında olan şəxslər bel ağrısına görə bizə müraciət
etdikdə biz bildiririk ki, bu ağrıların səbəbi daha əvvəlki zamanlara, yəni
uşaq vaxtlarına təsadüf edir. Buna görə də uşaqlar mütəmadi olaraq idmanla məşğul
olmalı, bədən tərbiyəsi dərslərinə getməlidirlər. Bel ağrılarında daxili amillər,
kalsium defisiti, irsi meyillilik də böyük rol oynayır. Lakin ən əsas səbəb əzələlərimizin
passivliyidir.
Bel
ağrılarından şikayət edənlər hansı həddə həkimə müraciət etməlidirlər?
- Çox
vaxt xəstələr son mərhələdə - artıq xəstədə bel yırtığı əmələ gələndə müraciət
edirlər. Belədə onlar yerindən qalxa bilmir və nəticədə əmək fəaliyyəti məhdudluğu
yaranır. Analar da uşaqlarını profilaktik müayinədən keçirmirlər. Təsadüfən, ağ
ciyər patologiyasını araşdırmaq məqsədi ilə, rentgen müayinəsindən keçən zaman,
yaxud da uşaq artıq üçüncü dərəcəli skolyozdur və elə bir vəziyyətdədir ki,
bunu görməmək mümkün deyil və s. kimi digər səbəblərə görə gəlib bizə müraciət
edirlər. Bu müraciətlər çox gec, əsasən 18-20 yaşlarında olduğundan biz onurğaya heç bir şəkildə müdaxilə edə
bilmirik. Sadəcə yüngülləşdirmə xarakterli tədbirlər görə bilirik, əzələləri müəyyən
qədər gücləndiririk ki, kosmetik olaraq bədəndəki assimetriya düzəlsin, lakin var
olan əyrilik olduğu kimi qalır və istədiyimiz nəticəni əldə edə bilmirik. Buna
görə də bel ağrılarından şikayət edənlər elə ilk vaxtlarda həkimə müraciət etməlidirlər
və müayinədən keçməlidirlər ki, biz vaxtında
müdaxilə edə bilək və gələcəkdə yarana biləcək fəsadların qarşısına alaq.
Çox vaxt
belimiz ağrıyan kimi masaja müraciət edirik. Bu nə dərəcədə doğrudur?
-Bel
problemlərində masajın əks göstəriciləri ola bilər. Bizim hazırda ən böyük
mübarizələrimizdən biri əhalini masajdan yayındırmaqdan ibarətdir. Çünki masaj
edən şəxs tetik nöqtə masajını, akupunktur nöqtələri, əzələ istiqamətini bilməlidir.
Əzələnin funksiyasını bilməyən masaj etməməlidir. Masaj üçün xüsusi göstəriş
olmalıdır. Məsələn, serebral iflici olan uşaqlar var ki, onlar spastik vəziyyətdədirlər
və əzələrindəki kontrakturu miofasiyal genişləndirmək lazımdır. Bu hallarda
masaj vacibdir. Lakin onurğanın sağı solu əzələdir və bu əzələlər güclü
olmalıdır ki, yük onurğaya düşməsin və onurğa əyilməsin. Masaj edəndə isə əksinə
olaraq əzələ boşalır və biz onurğanın daha da əyilməsinə şərait yaratmış
oluruq. Bunun üçün də xüsusi göstəriş olmadan masajdan çəkinmək lazımdır.
Belə banka
qoymaq üçün həkimə müraciət etmək lazımdırmı və hansı hallarda belə banka
qoymaq olar?
-Xeyr,
xüsusi həkim icazəsi lazım deyil. Fibromiozid, paravertebral əzələlərdə spazm
olduqda onurğanın üzərinə qoymamaq şərti ilə əzələlərə banka qoya bilərik.
Bankanın elə bir əks təsiri yoxdur, əksinə qan dövranını artırır, toxumalardakı
asidoz, süd turşusu azaldır və xəstəni rahatlandırır. Lakin skolyoz, onurğa
yırtığı və s. kimi problemlər olduğu zaman belə banka qoymaq məsləhət deyil.
Beldə
yırtıqların yaranmasının səbəbi nədir?
-Bu
tibb elmində fəqərələrarası disk yırtığı adlanır və bu yırtıq birdən-birə
yaranmır. Bizim fəqərələrimizin arasında disk var və o, amartizator rolunu oynayır, yəni onurğamızın
hərəkətliliyini, elastikliyini təmin edir. Fəqərələrarası disk olmazsa, biz hərəkət
edə bilmərik. Diskdə yaranan problemlər
onurğa ətrafı əzələlərin vəziyyətindən qaynaqlanır. İlk növbədə disk quruyur və
başlayır sərtləşməyə. Daha sonra o fəqərələr arasından sürüşür (buna disk
sürüşməsi də deyilir) və içərisindəki maye axıb tökülür. Bu isə disk yırtığı
adlanır. Bizim əzələlərimiz yaxşı vəziyyətdə olmalıdır ki, disk orda diffuziya
yolu ilə qan damarlarından qanı çəkə bilsin. Disk yırtığının əmələ gəlməsində irsi meyillilik, daxili amillər, kalsium
defisiti və ən əsas əzələ zəifliyi böyük rol oynayır. Buna görə də biz disklərimizi
həmişə dartılmış, tarım vəziyyətdə saxlamalıyıq, yəni disk nə qədər aralı, məsafəli
qalarsa, bir o qədər bizə xeyirlidir. Bunun üçün də turnikdə sallanmalı,
üzgüçülüyə getməli, dartınma hərəkətləri etməli, aktiv həyat tərzi keçirməliyik.
Bəs onun tibbi
müalicəsi varmı?
-Əlbəttə
ki, var. Əgər xəstə bizə ilk dövrlərdə müraciət edibsə bunun birmənalı olaraq
müalicəsi fizioterapeya ilə olur. Lakin xəstə ağır vəziyyətdə bizə müraciət
edibsə və yırtıq qarşısındakı sinirə sekvestr olunubsa, bu zaman fizioterapeya
ilə müalicə artıq vaxt itkisidir, belə
hallarda nevro cərraha müaciət etmək lazımdır.
Son olaraq
bel ağrılarından şikayətlənən oxucularımıza nə məsləhət görərdiniz?
-Onurğa
xəstəlikləri ilə məşğul olan bir mütəxəssis kimi deyə bilərəm ki, bütün daxili
orqanların açarı onurğadadır. Yəni onurğan sağlamdırsa, deməli daxili
orqanların da sağlamdır. Ona görə də oxuculara
məsləhət görərdim ki, daim aktiv həyat tərzi sürsünlər, daim hərəkətdə
olsunlar, sağlamlıqlarının qeydinə qalsınlar, mütəmadi olaraq idmanla məşğul
olsunlar və vaxtında həkimə müraciət etsinlər.
Söhbətləşdi:
Elnarə Salamova
Xeberle.com
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.