Son vaxtlar boşanmış şəhid valideynləri arasında ailələrə ödənilən sığorta haqqı və birdəfəlik müavinətlərin paylaşılması bəzi mübahisələrə səbəb olub. Torpaq uğrunda, vətəninin azadlığı yolunda gözlərini belə qırpmadan canlarını fəda edib şəhidlik zirvəsinə ucalan qardaşlarımızın adlarının belə hallanması çox təəssüf doğurur. Azərbaycan Respublikasında bu kimi halların qanunla necə tənzimlənməsi barədə hüquqşünas Ramil Süleymanov söz açıb.
Hüquqşünas Xeberle.com-a bildirib ki, Vətənin azadlığı uğrunda vəfat edib, şəhidlik zirvəsinə ucalanların ailələrinin statusu "Şəhid adının əbədiləşdirilməsi və şəhid ailələrinə edilən güzəştlər haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanununa uyğun müəyyənləşdirilir. "Şəhidin valideyinləri, övladları, bacı və qardaşları, həmçinin də onun qəyyumu, himayəçisi olmuş nənə və baba şəhid ailəsi kimi tanınır. Şəhid olan şəxsin valideynlərindən biri və ya onun digər yaxın qohumları (övlad, bacı qardaş, qəyyumu və ya himayəçisi) bir nəfər Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiə Nazirliyinə müraciət edib, onlara ayrılmış birdəfəlik müavinəti ala bilər.
Lakin bu gün şəhid olmuş vətəndaşların bəzilərinin valideyinləri arasında bağlanmış nikah aktı zamanında pozulmuşdur. Bu şəxslər dövlət qurumlarına bu haqda müraciət edərkən aralarında mübahisələr yaranır. Valideyinlər bərabər hüquqlara malikdirlər, şəhid ailəsi statusu aldıqdan sonra onlardan birinin aldığı istər birdəfəlik sığorta haqqı, istərsə də aylıq müavinət ayrı yaşayan valideynlər arasında tam yarı bölünür. Şəhid analarından daxil olan əsas şikayət isə, övladının təlim-tərbiyəsi ilə tək məşğul olması, boya başa çatdırması, bu müddətdə şəhid övladlarının heç bir aliment almadan böyütmələridir. Bir çox valideynlər uşağın yetkinlik yaşına çatana qədər ödəməli olduğu alimentdən də boyun qaçırdıqları məlum olur. Amma şəhid anaları zamanında heç bir quruma bu haqda şikayət etmədiyindən belə olan təqdirdə şəhid atalarının meydana çıxıb bütün ödənilən müavinətlərə şərik çıxması çox acı verən nüanslardandır. Bu da şəhid analarının haqlı narazılıqlarına səbəb olur", - deyə hüquqşünas qeyd edib. R. Süleymanov övladının tərbiyəsində iştirak etməyən, aliment ödəməyən, ümumiyyətlə övladının boya başa çatması barədə maraqlanmayan valideynlərin müvafiq yardım və kompensasiyalardan məhrum edilməsi haqda da danışıb: "Bununla bağlı müəyyən prosedurlar başlanılmalıdır və bu zaman uşağın böyüdülməsində atanın heç bir rol oynamadığını sübut etmək üçün icra şöbələrinə müraciət edilib, indiyə qədər ödənilməyən aliment barədə arayış tələb etmək lazımdır. Eyni zamanda bu məsələni məhkəmə orqanlarına aparmaq olar və məhkəmədə məsələni mübahisələndirmək mümkündür. Bu halda Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinin vərəsəliklə bağlı olan normaları çərçivəsində iddia vermək lazımdır. Belə ki, Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinin 1138-ci maddəsində bildirilir ki, valideynlik borcunu yerinə yetirməyən şəxslər heç bir halda vərəsə ola bilməzlər. Zamanında şəhid olmuş övladının tələbatlarını qarşılamayıb, onunla maraqlanıb öz valideynlik vəzifələrini yerinə yetirməyənlərin indi şəhid ailəsinə ayrılmış pensiya və müavinətləri almağa həm mənəvi, həm də qanuni olaraq haqqı yoxdur. Qeyd edirəm ki, mübahisələndirməni həyata keçirən tərəf 6 aydan gec olmayaraq məhkəməyə müraciət edərək "vərəsə kimi sayılmamalı olan valideyn”in, həqiqətən də vərəsə sayılmamalı olmasını sübut etməlidir və məsələnin qanuni həllinə nail olmalıdır. Qanun və məhkəmə qarşısında hər kəs bərabərdir və eyni hüquqludur. Heç kəs şəhid ailəsi statusunun alınmasından sui istifadə edə bilməz".
Qeyd edək ki, dövlət tərəfindən şəhidin vərəsələrinə sığorta ödənişi (11 min manat) verilir. Bununla yanaşı şəhid ailələrinə hər ay 500 manat məbləğində Prezident təqaüdü təyin olunub.
Xədicə Səxavətqızı
Xeberle.com
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.