Belə küləkli Abşeron gecəsində sevdim Bakını, Abşeronu, Sumqayıtı. Lap bu yaxınlarda, üç il öncə. Hesablayanda belə çıxır ki, otuz doqquz il sərasər buraları sevməmişəm. Sevmədiyim bir coğrafiyada necə yaşamışam, maraqlıdır özümə də. Mən kəndimizi sevmişəm, yayın ortasında aramsız yağışlardan coşub-daşıb "şofer" Səmədi şax kimi qabağına qataraq aparan İncə Çayını sevmişəm. Dağları sevmişəm, yaşıllığı, talaları sevmişəm. Dənizi, qumu, küləyi, Abşeronun isti qumunda sürünüb bir tərəfini yandıran şanısını əsla sevməmişəm. Hə, o gün. Üç il öncə belə bir Xəzrili yay günündə, bircə gecədə sevmişəm qumu, dənizi, küləyi.
Köhnə məhəlləmizdən dostumun qardaşının toyuna dəvətliydim. Uzun müddətiydi ki, köhnə qonşularımızla, uşaqlıq dostlarımla görüşmürdüm. Toya adətim üzrə gecikmişdim bir az. Sumqayıtdakı "Okean" şadlıq evinə girəndə bəy-gəlin mavi işıqların, üzbəüz iki sıra düzülmüş ofisiantların əlindəki çıraqların fonunda həzin musiqi sədaları altında xoşbəxt süzürdülər. Dostlarım əyləşən masanı tapıb yaxınlaşdım. Ətraf tutqun olduğundan bəzi dostlarım hələ məni tanımamışdılar. İşıqlar yanan kimi, ayağa qalxıb hamıyla salamlaşıb sarmaşdıq bir-birimizə. Aralarında iki nəfər vardı ki, bığ yerləri təzəcə tərləyən yeniyetmələriydi, tanımırdım. Sən demə bu qırışmallar da dostlarımın oğullarıdır, ataları gələ bilməyib, bunları göndəriblər.
Rəşid var, gəncliyindən uzun müddət Rusiyada yaşayıb, indi gəlib, iyirmi ildir, görüşmürdük. Toyun ortasında mənə dedi, dur gedək, səni qardaşınla görüşdürüm. Düzü ağlıma gəlmədi kimi deyir, dərhal razılaşdım ki, gedək. Görüşəcəyim dostun kimliyindən çox Rəşidi bir az danışdırmaq həvəsim güc gəlmişdi mənə. Rusiya söhbətləri həmişə mənə maraqlı olub, əsas da yayda. Kimsə mənə qarlı Sibir macəralarından danışa, o dəqiqə canıma dağ çəkən yayın anasını ağlar qoyuram. Rəşid danışdı, yolboyu onu dinlədim. Beləcə taksiylə Sumqayıtın sonuna gəldik, -Xəzərin düz lapədöyəninə,- "Xəzri" bağlarına. Taxta doqqazı dənizə baxan bir həyətə keçdik. Sən demə, hələ də Ukraynada yaşadığını zənn etdiyim bir başqa dostumuz Gülağa valideynləri dünyasını dəyişəndən sonra bura,-köhnə bağlarına köçüb tək-tənha yaşamağa qərar verib. Tək-tənha deyəndə ki, subay. Biz gedəndə tək deyildi, iki nəfər balıqçı yoldaşları da burdaydılar, loto oynayırdılar. Ənənəvi olaraq Gülağayla da sarmaşdıq bir-birimizə. Özümə qoca, keçəl deyirdim, o, lap qocalmışdı, gülərkən ağzında bir neçə dişinin yoxluğunu gizlətmək istəməsi çox gülməli görünürdü. Zavodda qaynaqçıdır Gülağa. Həm də qayığı var, arada balığa gedir. Balaca, ancaq, səliqəli həyətdəki ağ əhəngli malakan evinə bənzəyən ikiotaqlı evin görünüşündə azca yorğunluq varsa da, çox ürəyəyatımlıdır. Soyuzmultfilmin Puşkinin eyniadlı nağılı əsasında çəkdiyi "Balıq və balıqçı" cizgi filmindəki kasıb daxma kimi mənə şirin gəldi burda gördüyüm hər şey.
Elə Gülağa özü də ordakı qayğılı qocaya bənzəyirdi.
Bizə də təklif elədilər, loto oynamağı. Rəşid dərhal qoşuldu, mən isə ətrafı gözümə yığmaq istədiyimi bildirib kənara çəkildim. Siqaret yandırıb doqqaza tərəf addımladım, bir neçə addımdan sonra geri çevrilib, hər şeyə yenidən nəzər yetirdim. Dalğaların ahəngdar kükrəyişi, küləyin dənizdən gətirdiyi leş qoxusu...Hamısından məni əyləndirib sevindirdikləri üçün çox razıydım. Mənim belə şeylərdən heç vaxt xoşum gəlməmişdi axı, bu necə baş verirdi...Altmışlıq lampanın işıqlandırmaqda əziyyət çəkdiyi yamyaşıl, zənci saçı kimi sıx üzüm talvarının altında üçü maykada, digəri ağ köynəkdə olmaqla bu yerlərin dörd adamı, əslində aborigenləri lotonu uşaq həvəsiylə oynayırdılar. Taxtaları yayın istisindən quruyub bir- birindən aralanmış masanın üstündəki üç kiloluq balonun yarısından olan buğda sarısı pivə hərdən oyunçulardan hansınınsa masaya ya əliylə, ya diziylə qeyri-ixtiyari təmasından dəniz dalğasını sahilə çırpıb tutan kimi özünü balonun şüşə divarına çırpıb, yenidən sakitləşirdi. Balonun yanına sərilmiş qəzetin üstündəki, çox güman Gülağanın özünün eyvanında ipdən asıb qurutduğu "şamayka"lara hələ əl vurulmamışdı. Quru balığın iyi dənizdən əsən leş iyinə qarışıb adama qəribə bir doğmalıq ötürürdü.
Nəhayət Rəşid balondan süzdüyü bir stəkan pivəni birnəfəsə başına çəkəndən sonra şirkətə zəng vurub getməyimiz üçün taksi sifariş verdi. Az sonra bayaqkı mehribanlıqla da sağollaşıb bir də yenidən görüşmək üçün sehrli Abşeron torpağından ayrılmalı olduq. Bir neçə addım aralaşmışdıq ki, Rəşidə "bir dəqiqəyə gəlirəm" deyib iti addımlarla tez geri, həmin evə doğru tərpəndim. Həyətə girəndə Gülağa nəsə unutduğumu düşünüb başıyla "nə olub, nə yaddan çıxıb" soruşdu. Mən də gülümsünərək başımı yelləyib "heç nə" dedim. Sakitcə bayaq Rəşidin içdiyi stəkana balondan pivə süzüb başıma çəkdim, çənəmə sıçramış damcını da əlimin arxasıyla silib yox oldum...
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.