Onun özündən əvvəl
şeirləri ilə tanış olmuşdum. "Qələm tutmağa” yeni başlayan bəzilərindən
çox fərqli olaraq Sevinc Qərib elə ilk şeirlərindən diqqətimi cəlb etdi.
Odur ki, bir müddət əvvəl respublikamıza qonaq gələn tanınmış özbək
tərcüməçisi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvü Şaxlo Qasımova
ilə Əli Kərim adına Poeziya klubunun təşkilatçılığı ilə Sumqayıt Poeziya
Evində keçirilən görüş zamanı çıxış üçün söz bu gənc qıza veriləndə
onun şeirlərinə diqqətlə qulaq asmaq istəsəm də, mikrofonsuz
danışdığından demək olar ki, heç nə eşidə bilməmişdim. Kimsə dillənərək,
"bir az ucadan oxu” deyəndə bir qədər eşidilən səslə günahkar kimi
cavab verdi ki, "mənə həmişə irad tuturlar ki, səsim eşidilmir”. Ancaq
çox fərəhli haldır ki, bu gün Sevinc Qəribin poetik səsi çox aydın
eşidilməkdədir.
Şeirləri müəllifini qətiyyən utandırmasa da, əksinə –
onu artıq bir şair kimi təsdiq etsə də, Sevinc xanımda əsl Azərbaycan
qızı üçün xarakterik olan bir təbii abır-həya, utancaqlıq, ləyaqət var.
Bu, onun ilk dəfə feysbukda, bugünlərdə isə yenicə çapdan çıxmış ilk
şeirlər kitabında – "Hardasa o uzaqlarda…” toplusunda oxuduğum bir-çox
şeirlərində də özünü göstərir. Təvazökarlıq da əlavə olunmaqla yüksək,
saf mənəvi hisslər, duyğular, fəlsəfi düşüncə və fikirlər onun
poeziyasına başqa bir rəng, əsl milli ruh və ahəng verir.
Ancaq məhəbbətlə bağlı şeirlərində utancaq, abır-həyalı olan Sevinc
Qərib yurd həsrətli-duyğulu, Vətən göynərtili şeirlərində "Azad qadın”
heykəlinin çadrasını başından atan qəhrəmanı kimi sanki dünya
kürsüsündən bütün planetə hayqıraraq Azərbaycanın səsinə kar, faciəsinə
kor olmamağı, haqq-ədalət tələb edir. Bu şeirlərində o, lirik
şeirlərində olduğu kimi kövrəkliyi, utancaqlığı ilə yox, daha çox
dünyanı "boğazından” tutub silkələyən, "qılıncı” ilə onun başını kəsib
atmağa hazır olan fövqəlbəşər, üsyankar bir igid, Nigar, Həcər qeyrətli
olması ilə diqqəti cəlb edir, az qala oxucunu da ədalətsiz dünyaya qarşı
qiyama qaldırır:
Kar olan qulaqlar duymur harayı,
o qədər ah-nalə, o qədər fəryad
əsrin qulağını dəlir, heyf ki,
Allah da eşitmir, Allah da görmür -
ərşin qulağı kar, qapısı bağlı…
Heç yerdən ümid, kömək olmadığını görüb, "igidlərim, yeriyin düşmən
üstünə, leş bir yana, baş bir yana!” deyib hayqıran Koroğlu tək haray
çəkib, igid Vətən oğullarını sanki Dədə Qorqudun Qaraca çobanına
səslənirmiş kimi döyüşə səsləyir:
Eheyy!..
Dağ kimi dağ,
nə durmusan yerində?
Dağıl, parçalan,
daş-daş ol,
tökül düşmən başına!
Götür ətəyindən boz təpələri,
böyründən-başından
sərt qayaları,
tolazla sal-sal
yağı düşmən başına!..
Ancaq yenə də əlini Uca Tanrıdan üzmür:
Bu zalım dünyanın yiyəsi Allah,
mərhəmət əlini çək üstümüzə,
yazıqdı bu millət, yazıqdı, vallah,
nədənsə dünyanın qəsdi var bizə…
Göynərtili şeirlərindən də hiss etdiyim kimi, sən demə, Sevinc də
dədə-baba yurdu əldən getmiş dərdli-qubarlı vətən oğul-qızlarından biri,
Laçından imiş. Sən demə, şeirlərindən birində də dediyi kimi, üzü məhz
bu səbəbdən gülmür, ömrünə sevinc arzulanaraq Sevinc adı verilsə də,
üzündən sevinc, gülüş sanki uzaq düşüb… Sanki sevinci düşüb, Laçından
gəldiyi yollarda qalıb:
Uşaqlığımın son səfəri
dönüşsüz yollardan başladı.
İçimdə acıyla bərabər
bir ümid də daşıdım,
dönərəm deyə…
Bu yolların heç insafı yox imiş,
gətirdiyi kimi
götürmədi geriyə…
Onun sevgi-məhəbbət şeirləri də orijinallığı ilə seçilir. "Arxanca
atdığım su da qurudu”, "Darıxmıram ki…”, "Sığınmağa yerim ta olmaz
mənim” və digər şeirlərindəki sevgi minlərlə sevgilərə bənzəmir.
Onlardakı sevgi qəhrəmanının özünə qapandığı, hay-haray qoparmayan,
özünü büruzə verməyə çalışmayan, saf, təmiz, büllur, utancaqlığı,
həyalı-abırlı olması ilə seçilən, qiymətli olan – ideal bir sevgidir:
Deyirsən ki, darıxma,
darıxmıram ki…
Təkcə gözlərimdi yollarda qalan.
Bir az da ürəyim sözümə baxmır,
sıxılır, boğulur, köksümə sığmır.
Bir az havam çatmır, bir az – nəfəsim,
darıxmıram ki…
Sevginin guya etiraf olunmadığı, gizlədildiyi böyük bir sevgi etirafı!..
Sevinc xanımın yeni çapdan çıxmış "Hardasa o uzaqlarda…” ilk şeirlər
kitabı haqqında çox geniş və daha əhatəli danışmaq və yazmaq olar. Onun
yalnız bu kitabdakı şeirləri, maraqlı, orijinal yaradıcılığı ilə bağlı
köklü və geniş araşdırmalar aparıb, ortalığa çox dəyərli bir elmi iş də
qoymaq mümkündür.
Və təsadüfi deyil ki, onun ilk kitabının təqdimatı ilə bağlı Sumqayıt
Poeziya Evinə toplaşan tanınmış qələm sahiblərinin və şeir
həvəskarlarının demək olar ki, hamısı həvəslə gənc şairənin poeziyası
haqqında ürək sözlərini deməyə can atırdı. Bu, hamıya müyəssər olmasa
da, Azərbaycan poeziyasının tanınmış nümayəndəsi, respublikanın Əməkdar
Mədəniyyət işçisi, şair Əşrəf Veysəlli, filologiya elmləri doktoru,
professor Rafiq Yusifoğlu, Əli Kərim adına Poeziya Klubunun sədri,
Poeziya Evinin direktoru, tədbirin aparıcısı İbrahim İlyaslı,
Azərbaycanın Əməkdar jurnalisti, yazıçı-publisist Eyruz Məmmədov,
şairlərdən respublikanın Əməkdar jurnalisti Rafiq Oday, Zirəddin
Qafarlı, Firdovsi Kazımov, yazıçı Almaz Bəyazid, nisbətən gənc şairlər –
Xatirə Fərəcli, Sabir Yusifoğlu, Ənvər Məsud, Namiq Dəlidağlı (o, həm
də Sevinc xanımın kitabının redaktorudur) və digərləri gənc şairənin
şeirləri barədə fikirlərini bildirib, ona yaradıcılıq uğurları
arzuladılar.
Kitaba maraqlı, analitik "Ön söz” yazmış filologiya elmləri namizədi
Nailə Mirzəyevanın və çıxış edənlərin də qeyd etdikləri kimi, Sevincin
bütün şeirləri kamildir, əl gəzdirməyə, üzərində "nəqqaşlıq” etməyə
zərrəcə də ehtiyac yoxdur.
Görüşün sonunda gül-çiçək dəstələri təqdim olunan Sevinc Qərib özünün
yeni şeirlərini oxudu. Gənc şairənin tədbirdə iştirak edən atası Qərib
Səlimov məclisə toplaşanlara ailəsi adından minnətdarlığını bildirdi.
Rəhman ORXAN.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.