Alkoqolun sağlamlığa zərərli olduğunu hər kəs bilir. Ancaq yenə də insanlart alkoqolu böyük miqdarda istehlak etməyə davam edirlər. Hər bir ölkənin öz milli spirtli içkisi var, hətta belə demək mümkünsə onu içmək mədəniyyəti də var. Alkoqol olub və çox güman neçə nəsillər boyu hələ mövcud olacaq. Bədənə məlum zərərli təsirlərinə baxmayaraq, bu dünya içkidən hələ uzun müddət çəkməyəcək. O mədəniyyətimizdə möhkəm yerləşmişdir.
Ancaq siz hamı deyilsiniz və siz bu "içmə mədəniyyətinə” müqavimət göstərə bilərsiniz. Alkoqolun həqiqətən nə qədər zərərli olduğunu başa düşmək bu işdə sizə kömək edə bilər. Beləliklə, burada heç vaxt bilmədiyiniz faktları tapa bilərsiniz.
FAKT 1. ALKOQOL ÖLÜMƏ VƏ ƏLİLLİYƏ SƏBƏB OLUR
Alkoqoldan sui-istifadə həyatın erkən yaşlarında ölümcül olur. 20-39 yaş qrupunda ölümlərin təxminən 13,5%-i spirtlə bağlıdır.
FAKT 2. PSİXİ DƏYİŞİKLİKLƏR
Uzun müddət alkoqol qəbulunun insanın psixoloji vəziyyətini dəyişdirməsi sübut edilmişdir.Bu zaman insanda aqressiya , əzginlik halları, depressiya və səbəbsiz olaraq münaqişələrə getmək istəyi yaranır.
FAKT 3. İNFEKSION XƏSTƏLİKLƏR
Son zamanlar alkoqolun zərərli istifadəsi ilə vərəm və İİV/QİÇS kimi yoluxucu xəstəliklərin tezliyi arasında əlaqə müəyyən olunub.
FAKT 4. BİR STƏKAN QURU ŞƏRAB BEYİNİN İŞİNİ ləngidir
Bir stəkan quru şərab 12-15 gün ərzində beyin funksiyasını boğur. Tez-tez spirt istehlakı ilə beyinə zərərli təsirlərin müddəti əhəmiyyətli dərəcədə artır.
FAKT 5. İNTİHARLARIN 80 %-i ALKOQOLDAN BAŞ VERİR
Məhkəmə-tibbi ekspertizanın rəyinə görə, intiharların demək olar ki, 80%-i spirtli içkinin təsiri altında olan insanlarda baş verir. Bütün zorlamaların, qətllərin və quldurluqların 75%-dən çoxu da sərxoş halda qanunsuz hərəkətlər etmiş cinayətkarların vicdanındadır.
FAKT 6. ÖMRÜ QISALDIR
Daimi alkoqol qəbulu vaxtından əvvəl qocalmağa səbəb olur. Sərxoşluğa meyilli insanların ömrü orta statistik göstəricidən 15-20 il qısadır.
FAKT 7. ALKOQOL SEKSUAL İSTƏYİ ÖLDÜRÜR
Alkoqolun afrodizyak kimi təsir etdiyinə və insanları cinsi əlaqəyə sövq etdiyinə inanılır, lakin bu belə deyil. Alimlər sübut ediblər ki, seksdən əvvəl spirtli içki qəbul etmək olmaz. Əslində, spirt kişiyə mane olur və onun ereksiyaya nail olmasına mane olur. Bu ona görə olur ki, qanda spirt nə qədər çox olarsa, beynin cinsi stimulyasiyaya reaksiya vermə qabiliyyəti bir o qədər tez azalır.
FAKT 8. ALKOQOLUN QADININ HAMİLƏ QALMA QABİLİYYƏTİNƏ MƏNFİ TƏSİRİ VAR
Danimarkalı alimlər qrupu 21-45 yaş arası 6120 qadının iştirakı ilə araşdırma aparıb. Bütün iştirakçılar partnyorları ilə müntəzəm münasibətdə idilər və fəal şəkildə hamilə qalmağa çalışırdılar. İştirakçıların heç biri sonsuzluğa görə müalicə almamışdı.
İştirakçıların hər biri spirtli içki içdi: pivə, qırmızı, ağ şərab, desert şərabı və ya digər spirtli içkilər. Tədqiqat zamanı həmçinin cinsi aktların sayı və hər bir tərəfdaşın pis vərdişlərinin olub-olmaması (alkoqol içmək, siqaret çəkmək və s.) nəzərə alınıb. Tədqiqat zamanı ümumilikdə 4210 iştirakçı (69%) hamilə qala bildi.
Tədqiqat nəticəsində elm adamları spirtli içki qəbul edən (həftədə 14 və ya daha çox içki) yalnız 37 qadının hamilə qalmağı bacardığını göstərdi. Alkoqoldan imtina edən iştirakçılar – 1381 qadın hamilə qala bilib. Alimlər hesablayıblar ki, bu miqdarda spirt içmək hamilə qalma şansını 18% azaldır.
FAKT 9. ALKOQOLLU İÇKİLƏRİN İÇİNDƏKİ ETİL SPİRTİNİN TƏRKİBİ
"Etil spirti” nədir? Bəs niyə bədənimizə zərərlidir? "Etil spirti çox tez alışan, xarakterik qoxuya malik rəngsiz mayedir; o, ilkin həyəcana, sonra isə sinir sisteminin iflicinə səbəb olan güclü dərmandır.”
Bu tərifi, standartı etil spirtinə 1972-ci ildə rəsmi GOST-ГОСТ (183000 – 72 bənd 5.1) verir. Təəssüf ki, bundan sonra qiymətləndirmə alkoqol və narkotik mafiyasının təzyiqi altında əsl mahiyyətini dəyişdi.
FAKT 10. HƏRƏKƏT KOORDİNASİYANIN POZULMASI
Sərxoş bir şəxs çox miqdarda spirtli içki qəbul etdikdə, hərəkətlərin koordinasiyası pozulur. Tanış iş əməliyyatlarını yerinə yetirmək üçün, hər hansı bir problemin həllində səhvlərin sayı artır.
FAKT 11. ALKOQOL ASILILIQ YARADIR
Alkoqol narkotikdir, hər hansı bir dərman kimi, asılılıq yaradır. Alkoqolizm ciddi xroniki xəstəlikdir, əksər hallarda müalicəsi çətindir. Alkoqolik üçün sərxoş olmaq ən yaxşı psixoloji vəziyyətdir. Bu susuzluq elə bir vəziyyətdədir ki, insanın içməyi dayandırmasına imkan vermir.
FAKT 12. QARABASMA
Qaranasma alkoqol psixozudur. Ən tez-tez "poxmel”zamanı baş verir. Yuxusuzluq, əl titrəməsi, əsassız qorxular, eşitmə və vizual aldatmalarla (kölgələrin hərəkəti, səs-küy, zənglər) müşayiət olunur. Alkoqol asılılığından əziyyət çəkən insan öz hallüsinasiyalarına şiddətlə reaksiya verir, qaçır və ya özünü təqiblərdən müdafiə edir.
FAKT 13. QƏTL ALKOQOLUN TƏSİRİ ALTINADA EDİLİR
Rəsmi məlumatlara görə, Rusiya Federasiyasında qətllərin 82%-i spirtli içkinin təsiri altında törədilir. Bunu "RosPravosudiye” sübut edib. Onlar cinayət işləri üzrə 348 min məhkəmə qərarının mətnini araşdırıblar. Bu, eyni vaxtda qəbul edilən qərarların təxminən yarısıdır. Bütün mətnlərdə aşağıdakılar qeyd olunurdu: "alkoqollu içkilər içib”, "sərxoş olub” və s.
FAKT 14. QADINLAR KİŞİLƏRDƏN DAHA TEZ ALUDƏ OLUR
Qadınların bioloji səbəblərdən kişilərə nisbətən 4 dəfə tez sərxoş olması sübut olunmuş bir həqiqətdir. Belə ailələrdəki uşaqlar 5 dəfə daha çox deqredasiyaya məruz qalırlar.
FAKT 15. ALKOQOLİZM UŞAĞA VALİDEYNƏDƏN KEÇİR
Valideynlərinin alkoqol asılılığından əziyyət çəkdiyi ailədə uşaq və yeniyetmələrin 89%-i də alkoqol aludəçisidir. Səbəblər bunlardır:
Ailə ideologiyasının olmaması.
Alkoqollu valideynlərin nümunəsi.
Tək valideynli ailə.
Valideynlərin diqqətinin olmaması.
Ailədə hər iki valideyni ümumiyyətlə spirt içməyən ailələrdə uşaqlıq alkoqolizmi çox cüzi olur.
FAKT 16. ALKOQOL ƏHALİNİ MƏHV EDİR
Bu "parazit” çoxlu sayda əhalini məhv etmək gücünə malikdir. Amerika hinduları silahla deyil, məhz "odlu su” ilə yoxa çıxarıldı. Rusiyanın bugünkü statistikasını müqayisə edək: kişilər 99,5%, qadınlar isə 96,4% spirtli içki qəbul edirlər – Rəqəmlər dəhşətlidir..
FAKT 17. YENİYETMƏLƏR ALKOQOL ASLILIĞINA DAHA ÇOX MEYLLİDİR
Yeniyetməlik dövründə insan orqanizmi inkişaf edir və formalaşır. Buna görə də bu dövrdə onların orqanizmi daha həssas olur və asılılığın formalaşması 2-3 il ərzində sürətlə baş verir (uşaq spirti nə qədər tez sınadısa, bir o qədər tez olur).
FAKT 18. Alkoqol yeniyetmənin xarakterinə təsir edir
Alkoqol qəbulu ilə uşaq daha əsəbi olur, aqressivlik artır, təcrid olur, sosial həssaslıq azalır, deqradasiya baş verir, beyinin zehni fəaliyyəti azalır, bununla da məktəb onun fəaliyyətinə təsir göstərir. Çox vaxt belə yeniyetmələr məsələnin mənəvi tərəflərini başa düşməyən sosiopat kimi böyüyürlər.
FAKT 19. ÖLÜM SƏBƏBİNƏ GÖRƏ ÜÇÜNCÜ YERİ ALKOQOLDAN ZƏHƏRLƏNMƏLƏR TUTUR
Rusiyada hər gün yarım milyon insan alkoqoldan zəhərlənir. Zəhərlənmə, tərkibində spirt olan zəhər səbəbindən baş verir. Keyfiyyətini və nəticələrini nəzərə almasaq alkoqol insan ömrünü 20 il azaldır.
FAKT 20. ALKOQOL QADININ GÖRÜNÜŞÜNƏ TƏSİR EDİR
Alkoqolun qadının görünüşünə çox mənfi təsir etdiyi açı bir həqiqətdir. Ondan istifadə edildikdə dəri daha tez qocalır, bədən məhv olur, dişlər xarab olur. Qadın çirkin, səliqəsiz və aqressiv olur.
FAKT 21. ALKOQOL İÇMƏK UŞAQ DÖLÜNƏ ZƏRƏRLİ TƏSİR EDİR
Hər bir qadın bu barədə bilir, amma küçələrdə hələ də bu vəziyyətdə olan, bir qədəh şərabdan imtina etməyən qızlara və ya qadınlara rast gəlirik. Ancaq hətta bir ştəkan alkoqol belə uşağa zərər verə bilər.
Amma gələcək ana hamiləlik dövründə müntəzəm olaraq spirtli içki qəbul edərsə, körpədə fetal spirt sindromu (fetal spirt sindromu) inkişaf edir. Belə uşaqlarda tez-tez xarici orqanların qüsurlu olur, qollar və ayaqlar kiçik olur, bədən başla müqayisədə qeyri-mütənasib olur. Belə uşaqlar digər uşaqlarla müqayisədə yavaş böyüyür və az inkişaf edir.
FAKT 22. Alkoqolun mədə-bağırsaq traktına zərərli təsirləri
Alkoqol kiçik bağırsağa mənfi təsir göstərir. Hüceyrələrin quruluşunu dəyişdirir və bütün faydalı maddələr artıq bədəndə normal şəkildə udulmur. Mədəyə də mənfi təsir göstərir. Selikli qişa zədələnir, epitel hüceyrələri ölür, mədə şirəsinin ifrazı pozulur. Bu baxımdan, spirt qastrit, pankreatit, müxtəlif növ xoralar, şəkərli diabet kimi xəstəliklərə səbəb ola bilər.
FAKT 23. ALKOQOLUN QARACIYƏRƏ TƏSİRİ
Qaraciyər bədənimiz üçün çox vacib bir "mexanizmdir” və bədənimizi qoruyan bir növ filtr rolunu oynayır. Uzun müddət alkoqol qəbulu ilə "Alkoqol depatiti” adlı iltihablı bir proses meydana gəlir və ondan sonra məşhur "Qaraciyər sirrozu” meydana gəlir.
FAKT 24. ALKOQOL VƏ ÜRƏK-DAMAR SİSTEMİ
Alkoqolun yayılmış mənfi təsirlərindən biri ürəyə və onun böyüməsinə səbəb olmasıdır. Aktiv alkoqol qəbulu infarktlara, insultlara səbəb olur və ümumiyyətlə ürək-damar sistemini məhv edir. Ürək xəstəliyindən əziyyət çəkənlərə spirt kiçik dozalarda belə olmaz.
FAKT 25. AİLƏ VƏ SOSİAL STATUSUNUN İTİRİLMƏSİ
Alkoqolun sağlamlığa zərərli olması ilə yanaşı, bir insanın bütün həyatını tamamilə məhv edir. Bir insan uzun illər spirtli içki qəbul etdikdə, bu, ailəsinin məhvinə, işinin itirilməsinə, dostlarının itirilməsinə, özünün nüfuzdan düşməsinə və digər nəticələrə səbəb olur.
FAKT 26. BÖYRƏKLƏRƏ TƏSİRİ
Spirtli içki qəbul edərkən böyrəkləriniz də böyük risk altındadır. Tez-tez istehlak edildikdə,böyrəklər alkoqolun tərkibində olan çoxlu zəhərli maddələri toplayır, sonra orqan toxumaları dəyişikliyə məruz qalır və nekroz, böyrək daşları, böyrək çatışmazlığı və digər xəstəliklər kimi müxtəlif xəstəliklər inkişaf edir.
FAKT 27. BEYİN MƏHV OLUR
Alkoqol beynimiz üçün çox təhlükəlidir. Etanol beynimizin bütün sistemlərinə nüfuz edir. O, trombozu təhrik etməyə başlayır, bundan sonra qan damarları partlayır və beyində neyronlar ölür.
FAKT 28. ALKOQOLUN SPERMAYA TƏSİRİ
Həkimlərin testlərdən bir həftə əvvəl alkoqoldan imtina etməyi tövsiyə etməsi boş yerə deyil. Etinol spermaya mənfi təsir göstərir və vəziyyəti yaxşılaşdırmaq üçün ən azı 3 ay spirtdən imtina etmək lazımdır.
FAKT 29. İÇƏN QADINLAR DAHA ÇOX MƏİŞƏT ZORAKLIĞINA MƏRUZ OLUR
Təəccüblü deyil ki, tay-tayı tapır. Spirtli içkilərin aqressiyaya səbəb olmasından və insan davranışında dəyişikliyə gətirib çıxarmasından belə ailələrdə döyülmə halları tez-tez baş verir.
FAKT 30. ATANIN ALKOQOLİK OLMASI QIZINA MƏNFİ TƏSİR EDİR
Atanın alkoqolizmdən əziyyət çəkməsi niyə bir qız üçün oğlunun doğulmasından daha təhlükəlidir? Ata alkoqolizmi qıza böyük travma gətirir, çünki ata obrazı onda bütövlükdə kişi obrazını formalaşdırır.
İçmək və ya içməmək hər kəsin öz seçimidir. Ancaq bir şüşə pivə içməyə qərar verməzdən əvvəl ilk növbədə özünüz haqqında deyil, ətrafınızdakılar haqqında düşünün. Axı, ilk növbədə onlara zərər verirsən.
İmran Kərimli
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
