Ölkəmizdə kifayət qədər dövlət xəstəxanaları fəaliyyət göstərir. Bu xəstəxanalar zamanla təmir olunur, yenidən qurulur və müasir tibbi avadanlıqlarla təchiz edilir. Amma son zamanlar ölkə səhiyyəsində, yəni xəstəxanalarda əhaliyə göstərilən tibbi "xidmətlər”dən söz açılanda insanların gözünün qarşısında ilk öncə rüşvət canlanır. Yəni, bir qisim həkimlərin rüşvətə hərisliyi insanların taleyindən daha çox maraqlıdır. Onunla da razılaşarsınız ki, əgər cibində bir qara qəpiyin yoxdursa, xəstəxanalara üz tutmağının da heç bir əhəmiyyəti yoxdur. Allah eləməmiş, ağır xəstən ola, onda da vay halına... Burda sənin pulsuz "salamını belə almayacaqlar", qaldı ki, ölümlə çarpışan xəstənə adi iynə vursunlar, çox da ki, bu sahəyə yetərincə vəsait ayrılıb. Amma, nə olsun?! Zalımın balaları öyrəncəkli olublar, adət ediblər ki, əlinə versinlər türkün məsəli bir kağız parçası - desinlər ki, get bunları al gətir. Görəsən, onda xəstəxanalara ayrılan dərman preparatları necə olur, onları harda itirib batırırlar. Əlqərəz, bu haqda çox yazılıb, çox da oxunub. Onsuz da bu səhiyyə var ki, burda çətin ki, nəsə düzələ.

Əhalinin narazı qaldığı və səhiyyə xidmətlərinin standartlara uyğun aparılmadığı dövlət xəstəxanalarından biri də Sumqayıt şəhər Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasıdır. Necə bir el məsəli var, deyirlər, Allah düşmənimin də işini bura salmasın. Birdən nə badə xəstələndin yolun düşdü bu xəstəxanaya, utanmayıb əlinə yekə bir resept kağızı yazıb verəcəklər ki, bunlar bizdə yoxdur, al gətir. Sən də məcbursan ki, alasan, başqa çıxış yolun qalmır. Almağın bir yana, yazdıqları da şirkət dərmanlarıdır. Bu da onlara ikiqat pul qazanmaları üçün ən asan variantdır. Baxmayaraq ki, həmin firma dərmanının xəstəyə xeyiri olacaq, ya yox. Belə görünür ki, Sumqayıt şəhər Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasının bir prinsipi var;- təki xəstənin cibini soyub özlərinə xeyir eləsinlər. Əgər cibində pulun yoxdursa, işin müşkülə çevirildi, birinin vicdanı da sızıldayıb sənə bir iynəni belə pulsuz vurmayacaq. Deyəcəklər ki, nazirliyin ayırdığı iynə dərman xəstələri görmür. Biz də məcburuq ki, bunları xəstə sahibinin özlərinə aldıraq. Yaxşı, bunu başa düşdük! Bəs onda, rüşvət almadan heç bir həkimin xəstəyə baxmadığına nə deyək, onu necə başa düşək?! STTYX-da heç bir tibbi xidmətin pulsuz olduğu göstərilmir. Əksinə, bu xəstəxanada hər bir tibbi müayinənin öz "daskı”sı var. Burda sənə pulsuz iynə vurmağa işıq ucu da qoymayıblar. Vay halına ki, bir iynə vurdurdun pul vermədin, qulağın eşidə-eşidə sənə elə qarğışlar tökəcəklər ki, o qarğışların belə heç bir müalicəsi tapılmayacaq.

Sumqayıt şəhər Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanası əsl cəlladlar məkanına çevrilib desək, yanılmarıq. Xəstəxananın baş həkimi ilə onun şöbə müdirinin xəstə və xəstə yaxınları ilə necə gəldi davranması, onların kimə və kimlərəsə arxayınlığından xəbər verir. Necə deyərlər, "Ac Qurdun əlinə quzu düşmüş kimi"...

Əsas mətləbə bir qədər sonra gələcəyik. Hələ ki, üzdən iraq xəstəxananın insanların (xəstələrin) əsəblərini tarıma çəkməsindən söhbət açaq. Burada xəstələrin müayinəsi və müalicəsi üçün şərait yalnız dildə yaradılıb. Bir otaqda 4 ya 5 müxtəlif travma ilə müraciət edən xəstələr yatızdırılır. Əməliyyat sonrası və ya əməliyyatdan əvvəl xəstəyə yalnız ağrıkəsicilər vurulur. O da xəstə yiyəsinə aldırılan dərmanların hesabına. Adı da olur müalicə. İş hətta o həddə çatır ki, xəstə yaxınları diqqətsizliyin şahidi olduğundan xəstəxananı tərk etmək məcburiyyətində qalırlar. Dəhşətlisi də ondadır ki, sakinlər oranı tərk edəndə ciblərini əməlli başlı boşaltmalı olurlar.

Sızanağı qara yaraya çevirən həkimlərə yalnız Sumqayıt Şəhər Təcili Tibbi Yardım Xəstəxanasının Travmatologiya şöbəsində rast gəlmək olar. Məlumat üçün bildirək ki, sözügedən xəstəxananın baş həkimi Vaqif Qəhrəmanov, Travmatologiya şöbəsinin müdiri isə Cəbrayıl Əlinağıyevdir. Adları ilə reklam olunan bu şəxslərin gözlərinin önündə xəstə can versə belə, sahibi pul vermədən ona yaxın durmazlar. Bunlar nəinki, Hippokrata, hətta bir toyuğun canına belə and içməyiblər. Eşitdiklərim, ən əsasıda gördüklərim bunu deməyə əsas verir ki, Sumqayıt şəhər TTYX-nın baş həkimi Vaqif Qəhramanov və şöbə müdiri həkim Əlinağıyev əsl, insaflı tibb işçiləri deyillər.

Gələk əsas mətləbə. Deməli ağır travma ilə şöbəyə bir xəstə gətirilir. Xəstə qadın olduğundan bir azacıq ona nəvaziş göstərilir və qeydiyyata alınır. Daha sonra ağrılardan qıvrılan xəstə palataya yerləşdirilir. Cavabdeh həkim təyin edilir və hörmətli şöbə müdirinə müraciət edilir. Xəstə o palatada yaxınlarının həkimlə danışıqların yaxşı bitəcəyi saata qədər ağrılara tap gətirmək məcburiyyətində qalır. Xəstənin əməliyyata hazırlanma mexanizminə diqqət yetirək. Şöbə müdiri qərar verir. Xəstə bütün müayinələrdən keçirilsin. Bunun əslində sadə görünməsi kimsəni çaşdırmasın. Bu yalnız xəstə yiyəsindən tələb olunan məbləğin alınması üçün qazanılan vaxta görə ölçülüb. Bununla yanaşı müayinələrdə xəstənin yaxını kifayət qədər soyulur. Qısası əməliyyat vaxtı o zaman təyin edilir ki, xəstənin yaxını onların dolayı yollarla tələb etdikləri pulu çatdırana qədər. Onu da diqqətinizə çatdıraq ki, Sumqayıt şəhər TTYX-nın travmatologiya şöbəsində əməliyyat olunan xəstələrdən nə az nə çox - digər xərclər daxil edilmədən - 1500-2000 AZN alınır. Əks təqdirdə xəstə palatada zarıyaraq gününü keçirir. Hələ biz tibb bacılarının və digər şəxslərin soyğunçuluqlarından danışmırıq. Xəstəyə iynə vuran xəstəni lift vasitəsi ilə daşıyan, ortalıqda gəzən tibb işçilərinin əsas peşəsi pul yığmaqdır. Nəzərə alaq ki, həmin xəstəxanada kifayət qədər tibb bacısı olduğundan və növbələşmə ilə işlədiyindən onlara xərclənən vəsaitin nə qədər olduğunu siz təsəvvür edin. Travmatologiya şöbəsinin müdiri Cəbrayıl Əlinağıyevin dedikləri kimi, xəstəni əməliyyat etmək üçün lazımİ avadanlıq olmadığından onlar Bakıdan sifariş olunur (guya - red.). Sınmış bir ayağın bərpası çox vəsait tələb edir. Bütün bunlara hörmətli şöbə müdiri Cəbrayıl Əlinağıyev aydınlıq gətirir ki,sifarişə onlar öz cibindən xərcləyəsi deyil. Yəni bir dövlət xəstəxanasının gücü Əlinağıyevin dediyi kimi, pambıq almağa yetmir. Nəhayət bütün xərclər hesablanır. Xəstə yaxınına təklif olunan məbləğ bəlli olur. Vətəndaş yalnız 1000 manata gücünün çatdığını bildirsə də, bu qətiyyətlə rədd edilir. Cəbrayıl Əlinağıyev vətəndaşa "daha sənə ayıracaq vaxtım yoxdur, müalicə həkiminizlə razılaşın" - deməklə öz tamahkarlığını nümayiş etdirir. Bu iyrənc əməl sahibinin hərəkətindən bezən çarəsiz xəstə yaxını xəstəxana rəhbərliyinə müraciət etməli olur. Baş həkim Vaqif Qəhramanov vətəndaşı qəbul edərək "sən 1000 manatı gətir qoy stolun üstünə, qalanına sən qarışma, onlar qələt edirlər” deyir (öz həkimlərini söyür). Dövlət xəstəxanasının rəhbər şəxsinin heç çəkinmədən pulu tələb etməsi olduqca iyrənc görünür. Bundan sonra vətəndaş xəstəsi ilə məcburiyyət qarşısında TTYX-nı tərk edir. Təsəvvür edin, əgər pul verilməsə xəstə baxımsızlıqdan can verəcək. Bax budur Sumqayıt səhiyyəsinin indiki vəziyyəti. Acınacaqlı deyilmi?! Ümidvarıq ki, sözügedən xəstəxanada Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən lazımi kadr islahatları aparılacaq. Sumqayıt şəhərindən hətta bölgələrdən gələn xəstələrin canı bu məsuliyyətsiz həkimlərdən qurtulacaq. Allah qorusun.

Qarşı tərəfin də mövqeyini işıqlandırmağa hazırıq.

Nizami Rəsulov