Bir müddətdir ki, xeberle.com portalı tərəfindən Sumqayıt şəhərində çalışan müxtəlif ixtisaslı həkimlərlə müvafiq mövzulara uyğun müsahibələr təqdim olunur. Budəfəki müsahibimiz Sumqayıtda fəaliyyət göstərən "Unikal klinika”nın oftalmoloq-cərrahı Ergün Rəşidəlizadədir. Ergün həkim klinikada ən müasir standartlara uyğun olaraq bütün növ göz əməliyyatlarını - katarakta (mirvari suyu), çəpgözlük, qlaukoma (göz təzyiqi, qara su), pteriqium, xalazion (göz qapağında daşlaşmış vəzlərin çıxarılması), diabetik xəstələrin göz içlərinə iynə vurulması, buynuz qişasının, qüzehli qişanın, büllurun rekonstruktiv cərrahiyyəsi, göz kanalında olan problemlərin və digər göz xəstəliklərinin aradan qaldırılmasını uğurla həyata keçirir. O, göz ətrafı plastikası əməliyyatları da aparır.

HAŞIYƏ: Dr. Ergün Rəşidəlizadə 1980-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. 2002-ci ildə Azərbaycan Tibb Universitetini fərqlənmə ilə bitirib. 2005-2008-ci illərdə Rusiya Federasiyasında aspirantura təhsili alıb. 2006-2009-u illər ərzində isə Rusiya, İran, və Avstraliya kimi ölkələrdə təkmilləşmə kursları keçib. Amerika və Avropa Kataraktal və Refraktiv Cərrahlar Cəmiyyətinin, habelə Avropa  Retinoloqlar, Amerika Oftalmologiya Akademiyasının üzvü, Azərbaycan Qlaukoma Assosiasiyasının prezidentidir. 2002-2013-cü illərdə Milli Oftalmologiya Mərkəzində, 2013-cü ildən bu vaxta qədər Bakı Elmi Tədqiqat Göz Xəstəlikləri Klinikasında və Sumqayıtda "Unikal klinika”da işləyir. 
Ergün həkim, dövrümüzdə hansı göz xəstəlikləri daha çox yayılıb?
Ən çox yayılan göz xəstəliklərinin ümumi statistikası dəyişməz olaraq qalır. Bunlara mirvari suyu, qara su, optik refraktiv problemlər, miopiya, astiqmatizm və hipermotriya kimi xəstəlikləri misal göstərmək olar. Son illərdə ekoloji vəziyyətlə - ozon qatının azalması, günəş şüasının ekspozisiyasının çoxalmasıyla bağlı katarakta əməliyyatında artım müşahidə olunur, həmçinin şəkərli diabet xəstələrinin çoxalması ilə əlaqədar göz dibi fəsadı diabetik retinopatiyada yayılmaqdadır. Bu da çox vaxt korluqla nəticələnir.
Göz xəstəliklərinin yayılmasının qarşısı almaq üçün hansı profilaktik tədbirlər görülməlidir?
Xəstəliklərin yayılmasının qarşısını almaq üçün ən vacib şərt onların vaxtında aşkar olunmasıdır. Bunun üçün müəyyən vaxtlarda profilaktik yoxlamalar aparılmalıdır və mütəmadi olaraq yerli poliklinikalarda, klinikalarda bu yoxlanışların həyata keçirilməsi üçün tədbirlər görülməlidir. Bundan əlavə, əgər bölgələrdə ailə həkimləri fəaliyyət göstərirsə, onlar həmin ailədə olan irsi göz xəstəliklərini müəyyən edərək bu ailələrin övladlarında da həmin xəstəliklərin müşahidə edilməsi ehtimalını nəzərə almalı və bu xüsusda müəyyən profilaktik yoxlanışlar keçirməlidirlər. Daha sonra, bu problemlərin yaranma ehtimalı ilə bağlı valideynlər xəbərdar etməlidir. Bu, artıq faktdır ki, bir sıra göz xəstəliyində irsilik əlaməti var və sözügedən faktoru nəzərə alaraq xəstəliklərin tam qarşısının alınması mümkün olmasa da, onları vaxtında aşkarlayıb müalicə tədbirləri görmək mümkündür.
Görmə xəstəliyi olan adama daha çox hansını məsləhət görürsünüz: eynək yoxsa linza?
Eynək korreksiyası dünyada mövcud olan ən qədim korreksiyalardan biridir və öz aktuallığını itirmir. Hazırda kontakt linza korreksiyasından da geniş istifadə olunur, lakin bu zaman əl ilə gözün daimi təması, linza mayelərində tarixən də müəyyən edilmiş bakterial infeksiyaların aşkarlanması bir sıra göz fəsadının meydana gəlməsi üçün zəmin yaradır. Həmçinin kontakt linzanın buynuz qişanın normal tənəffüsü prosesini əngəlləməsi mənim, fikrimcə, kontakt linza korreksiyasını o qədər də qənaətbəxş üsul etmir. Həmişə deyirəm ki, görmə qabiliyyətində zəiflik olan insanlar eynək taxsınlar. Eynək taxmaqla əlaqədar hər hansı psixoloji və ya fiziki problemi olanlara isə eksimer lazer korreksiyasını və ya başqa lazer korreksiyası üsullarına müraciət etmələrini məslət görürəm.
Hansı yollarla eynəkdən azad olmaq mümkündür?
Gözün daxilində refraksiyon qüvvəyə malik, gözə şüasındırma qüvvəsi təyin edən iki cism var: buynuz qişası və büllur. Zəifliyin dərəcəsindən asılı olaraq əməliyyat ya buynuz qişada, ya da büllurda aparılır. Büllurun özündə deyil, büllurətrafı hissədə implantasiya olunan xüsusi  linzalar var, həmin linzalar korreksiya kimi istifadə olunur və infokulyar korreksiyaya aiddir. Bundan əlavə, buynuz qişada kəsiklər və eksimer lazer üsulları ilə aparılan əməliyyatlar da mövcuddur. Daha sonra çox az istifadə olunan radioinduktiv üsul var ki, bununla buynuz qişanın formasını dəyişməyə nail olunur. Ən geniş yayılmış üsullar isə  göz daxili fatik linzalar implontasiyası və buynuz qişada aparılan eksimer lazer cərrahiyyəsidir.
Xəstələrə hansı hallarda əməliyyatı məsləhət görürsünüz?
Burada bir neçə faktor nəzərə alınmalıdır. Birincisi, insanın eynək taxıb taxmamağı. Əgər insanda refriaksion problem varsa və o hər hansı bir fiziki və ya mənəvi səbəbdən eynək taxmırsa onun gözü getdikcə tənbəlləşir və görmə itiliyi azalır. Belə xəstələrin normal görə bilməsi üçün eksimer əməliyyatı və ya hər hansı bir korreksiya cərrahiyyə əməliyyatı məsləhətlidir. Bəzi xəstələr də var ki, onların eynək taxması ümumiyyətlə mümkün deyildir. Bu anzimetropiya vəziyyətidir. Bu vəziyyət bir gözün yüksək dərəcədə zəifliyi, digər gözdə zəifliyin olmaması hallarında yaranır. Belə hallarda biz məcburən, hətta yaş faktoru belə nəzərə alınmadan əməliyyat edirik. Bundan başqa gözün optik səthinin bulanması nəticəsində gözə işıq şüalarının daxil olmasının əngəllənməsi zamanı da xəstələrə cərrahi əməliyyat məsləhət görülür. Həmçinin şəkərli diabet xəstəliyi və bir sıra digər xəstəliklə əlaqədar gözdə yaranan problemlər zamanı əməliyyat məsləhətlidir.
Lazer əməliyyatları nə dərəcədə etibarlıdır?
Hazırda dünyada çoxsaylı lazer şüalarından - yag lazer, yag neodium, diod lazer, arqon lazer, eksimer - istifadə olunur. Bütün bu lazer şüaları təbabətdə istifadə olunmamışdan qabaq xüsusi ciddi yoxlamalardan keçirilir və bu cihazların geniş kütləyə yayılması və istifadəyə verilməsi çox uzun bir zaman alır. Ona görə də bu üsulların hamısını biz etibarlı hesab edə bilərik. Bunu da qeyd etməliyik ki, lazer bir vasitədir. Burada ən vacibi cərrahın özüdür, yəni insan faktorudur. Çünki həmin lazeri düzgün, yerində tətbiq etmək cərrahın öhdəsinə düşür. Refraksion problemlərdə tətbiq olunan eksimer lazer  şüasından söhbət açsaq, deyə bilərik ki, bu lazer şüası o qədər dəqiqdir ki, insan tükünün üzərində şırım aça bilir və həmin və onun üzərində açdığı şırım saçı qırmır. Bu lazerin nə dərəcədə düzgün istifadə olunması məsələsinə yalnız cərrah qərar verə bilər və həmin lazerin tətbiqinin effektivliyi düzgün qərardan asılıdır.
Bir az da katarakta əməliyyatından söhbət açardınız. Bu əməliyyat zamanı gözə tikiş atılırmı?
Katarakta ən qədim cərrahiyyələrdən biridir və qədim zamanlarda, Hindistan papiruslarında bu cərrahi əməliyyatların aparılması bardə məlumatlar var. Fresakalar da var ki, bazarlarda xüsusi müalicə edən təbiblər otururdu və onlar büllurun müəyyən inkişafı nəticəsində onun üzərinə zərbə yetirilməsi nəticəsində gözün üzərindən həmin büllurun kapsulası cırılardı, büllur gözün daxilinə düşürdü və bəbəyin qabağından qaçırdı. Beləliklə, bulanıqlıq aradan qalxaraq gözün görməsi açılırdı. 1800-cü illərdə bu artıq gözdaxili cərrahiyyəyə çevrilirdi.  Keçən əsrin əvvəlləri bu cərrahiyyə daha da geniş şəkildə tətbiq olunurdu və artıq müəyyən xüsusi vasitələrdən istifadə olunmağa başladı. Xüsusi ultrasəs vasitəsilə mirvari suyunun cərrahiyyəsi inkişaf etməkdə idi. 1970-80-ci illərdə gözün təbii bülluru çıxarıldıqdan sonra artıq süni büllur icad olundu və süni büllur gözə implantasiya olunmağa başladı. Hazırda demək olar ki, biz bu cərrahiyyəni tam, kamil şəkildə təkmilləşdirmişik və klinikamızda katarakta cərrahiyyəsi təxminən 5- 6 dəqiqə çəkir. Mən həmişə xəstələrə deyirəm ki, bu əməliyyata sizin bərbərdə keçirdiyinizdən  daha az vaxt sərf olunur. Cərrahi əməliyyat tam təhlükəsizdir və tikiş tətbiq olunmur, gözün görməsi çox qısa bir zamanda reablitasiya olur. Əlbəttə ki, bu əməliyyat nə qədər vaxtında, yəni büllur yetişməmişkən yerinə yetirilərsə, təsiri bir o qədər də effektiv olacaq.
Və son sualımız. Lazer əməliyyatından sonra görmə qabiliyyətinin itməsi mümkündürmü?
Bu nadir hallarda ola bilən məqamdır və burada daha çox insan faktoru mühüm rol oynayır. Odur ki, bu vəziyyətin müşahidə olunduğu xəstələrin bir neçə mütəxəssisin müayinəsindən keçməsi vacibdir. Lakin dediyim kimi, bütün lazer cərrahi üsulları tətbiq edilməmişdən əvvəl müxtəlif təcrübələrdən, sınaqlardan keçirildikdən sonra istifadəyə verilir və buna görə də bu lazer üsulları tam təhlükəsiz sayıla bilər.

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.