Prezident Barak Obama ABŞ hərbi qüvvələrinin 2016-cı ildə də Əfqanıstandan çıxarılmayacağını bəyan etdi; ABŞ-Azərbaycan münasibətlərində yumşalma hiss olunur
Qabil Hüseynli: "ABŞ xeyli yumşalıb...”
Hazırda Əfqanıstanda olan ABŞ qüvvələri gələn il də bu ölkədən çıxarılmayacaq. ABŞ prezidenti Barak Obama Ağ Evdəki çıxışı zamanı bu barədə açıqlamalar verib. O, səbəb kimi, Talibanın ciddi irəliləyiş əldə etməsini göstərib.
B.Obama 2017-ci ildə hakimiyyəti tərk etdiyi zaman Əfqanıstandakı 9800 nəfərlik Amerika hərbi qüvvəsinin 5500-ə endiriləcəyini bildirib. Xatırladaq ki, ötən il Obama 2016-cı ilin sonlarına qədər ABŞ qüvvələrinin Əfqanıstandan çıxarılacağını, yalnız 1000 nəfərin Amerikanın bu ölkədəki səfirinin mühafizəçisi qismində saxlanılacağını bildirmişdi. Deyilənlərin tam əksi oldu. ABŞ prezidentinin 2017-ci ildə hakimiyyətdən gedərkən Əfqanıstandakı hərbi qüvvələrin sayının azaldılması ilə bağlı açıqlamaları onu deməyə əsas verir ki, yaxın bir neçə ildə də Amerika qoşunları bu ölkədə qalacaq.
Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, ABŞ qüvvələrinin Əfqanıstanda qalması Azərbaycanı bu ölkə üçün vazkeçilməz hala gətirir. Çünki, hər iki ölkə anti-terror koalisiyasının üzvüdür. Ölkəmiz Əfqanıstan məsələsində daim ABŞ-ın yanında olub. Hətta bəzi iddialar var ki, Amerikanın Əfqanıstana gedən uçaqları Azərbaycan yanacağından istifadə edirlər. Ölkəmizin uzun illər sülhməramlılarının İraq və Əfqanıstan məsələsində ABŞ tərəfdən vuruşması ekspertlərin fikirlərinə inamı artırır. Bu baxımdan ABŞ-ın Azərbaycan hakimiyyətinin şıltaqlığına, demokratiya, insan haqları istiqamətindəki qanun pozuntularına göz yumduğu deyilir.
Politoloq Qabil Hüseynli hesab edir ki, son günlərdə Amerikanın ölkəmizə qarşı münasibətində yumşalma hiss olunur: "ABŞ artıq xeyli yumşalıb. Əvvəlki kəskin bəyanatların, təzyiqlərin şahidi olmuruq. Sadəcə Azərbaycan səfirini çağırıb, informasiya xarakterli suallar verirlər. Belə şeylər normal bir haldır. Görünür, ABŞ-da kimlərsə öz ölkəsinin geosiyasi maraqlarını düşündü. Azərbaycanın geosiyasi, strateji baxımdan Amerika üçün vazkeçilməz ölkə olduğunu anladılar. Azərbaycan anti-terror koalisiyasının ayrılmaz bir üzvüdür. Azərbaycan əsgəri İraq, Kosovada iştirak etdi, uzun müddətdir ki, Əfqanıstandadır. Üstəlik Əfqanıstandakı ABŞ ordusunun təchizatının ən aşağısı 70-80%-i Azərbaycan ərazisi vasitəsilə həyata keçirilir. Amerikanın bölgədəki siyasətinin həyata keçirilməsi üçün böyük əhəmiyyətə malikdir. Hələ gələcəkdə olacaq qaz layihələrini, Bakı-Ceyhanın funksiyasını demirəm. Azərbaycan sadiqliklə ABŞ-ın geosiyasi maraqlarına xidmət edən layihələrdə iştirak edir və hazırda da etməkdədir. Orada da analitiklər var. Qərara gəliblər ki, Azərbaycan onlar üçün vacib ölkədir. Ona görə də, Azərbaycan-ABŞ münasibətlərinin qorunub saxlanılmasında maraqlıdırlar. Son dövrlərdə ABŞ-ın ərazi bütövlüyümüzü tanıması, Ermənistanı işğalçı dövlət kimi qələmə verməsi, Dağlıq Qarabağdakı seçkiləri tanımaması, strateji münasibətləri saxlamaq üçün atılmış addımlardır”.
Q.Hüseynli ABŞ-ın sorğu şirkətinin seçkiöncəsi ölkəmizdə apardığı sorğunun məqsədlərindən də danışdı:"Onlar sadəcə əmin olmaq istəyirdilər ki, əhali arasında hakimiyyətin reytinqi nə qədərdir. Əmin oldular ki, hakimiyyətin bazası kifayət qədər möhkəmdir. Bunu özləri üçün məlumat kimi qəbul etdilər. Hesab edirəm ki, bu sorğunun keçirilməsi hər iki ölkə üçün də əhəmiyyətli idi. ABŞ ölkədəki vəziyyətə əmin oldu”.
Politoloq hər iki ölkənin maraqlarına uyğun gələn siyasət yürüdüldüyü qənaətindədir: "Birinci xanım Mehriban Əliyeva ABŞ səfiri Sekutanı qəbul etdi. Heç şübhə etmirəm ki, tərəflər arasında bir sıra məsələlərin razılaşdırılması prosesi gedir. Tərəfləri ayıran siyasi məhbuslar məsələsinin yaxın zamanlarda həll olunacağını düşünürəm. Bu, ABŞ-Azərbaycan münasibətlərinin müsbət istiqamətdə davam edəcəyinə yardımçı olacaq”.
Q.Hüseynli ABŞ qoşunlarının Əfqanıstanda saxlanılması məsələsinə də toxundu: "Dünya alışıb-yanır. İraqdan qoşunlar çıxarıldı, İŞİD yarandı. İraqdan Amerika qoşunlarının çıxarılması Obamının ən böyük səhvi idi. Bunun üçün də onu gələcəkdə heç də xoş olmayan süprizlər gözləyə bilər. Əgər Taliban Əfqanıstan ərazisində 5 minlik qoşun hazırlayırsa, o zaman nəyə görə hərbi qüvvələri çıxarmalıdır? Ölkədə sabitliyi qoruyub saxlamaq lazımdır”.(Yeni Musavat)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.