İki ölkə arasında siyasi, iqtisadi, mədəni - ümumiyyətlə, strateji əlaqələr baxımından çox uyuşmalar var.
Bu sözləri Axar.az-a açıqlamasında QAFSAM-ın sədr müavini, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru Nazim Cəfərsoy Özbəkistan Prezidenti Şövkət Mirziyayev ilə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan arasındakı görüşü şərh edərkən deyib. O bildirib ki, Türkiyənin Orta Asiyada müttəfiqləri sırasında Qazaxıstan əhəmiyyətli yer tutur:
"Türkiyənin bu bölgədə Türkmənistan Prezidenti Qurbanqulu Berdiməhəmmədovun rəhbərliyi dövründə Türkmənistanla da münasibətləri fəallaşır. FETÖ məsələləri meydana çıxmamışdan öncə isə Qırğızıstanla da Türkiyənin münasibətləri pis deyildi. İslam Kərimovun dövründə Türkiyə ilə Özbəkistan münasibətləri yaxşı görünsə də, daha sonrakı siyasi proseslərin nəticəsində iki ölkə arasında ciddi problemlər yaşandı. Şövkət Mirziyayevin rəhbərliyi ilə iki ölkə arasındakı münasibətlərin inkişafı üçün yenidən işlər görülməyə başladığını müşahidə edirik. Bu, ilk növbədə Özbəkistanın İslam Kərimovdan sonra xarici siyasətində müəyyən korrektələr etməsi ilə əlaqədardır. Bu mənada Türkiyə də Özbəkistan üçün həm siyasi, həm də iqtisadi əhəmiyyətli ortaqlardan biri hesab olunur. Digər tərəfdən, Özbəkistanın Orta Asiyada tarixi və bugünkü güc potensialı baxımından mühüm iddiaları var. Yəni Özbəkistan bölgənin həm əhali, həm tarixi miras baxımından ən potensiallı aktorudur”.
N.Cəfərsoyun sözlərinə görə, Çinin bölgədə güclənməsi Özbəkistanın regional maraqlarına uyğun gəlmir:
"Bu baxımdan Çinin balanslaşdırılmasına ehtiyac olduğu düşünülür. Bu tarazlanmada da ən çox Rusiya amili dövrəyə girir. İslam Kərimovun prezidentliyi dövründə bölgədə Çini balanslaşdırmaq üçün Rusiya amilinə tez-tez müraciət edilirdi. Ancaq bu gün sadəcə Rusiya amilindən istifadə etmək Özbəkistanın regional maraqları ilə uyğun gəlmir. Çünki Rusiyanın bu gün Orta Asiya regionunda, ümumilikdə postsovet məkanında ciddi güc qazandığını görürük. Özbəkistanın xarici siyasətində tarazlanma kontekstində İslam Kərimovdan fərqli olaraq, Qərb amilinə də müraciət edilməyə başlanılıb. Bu siyasəti Orta Asiya ölkələrindən ilk həyata keçirən Qazaxıstan oldu. Bölgədə digər regional aktorları tarazlamaq üçün hazırda Türkiyə ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasına başlanılıb”.
N.Cəfərsoy qeyd edib ki, regional tarazlıqda Özbəkistan Çini Rusiya və Qərblə, Rusiyanı isə Türkiyə ilə tarazlamağa çalışır:
"Bu siyasət sadəcə Özbəkistana aid deyil. Bölgədə Qazaxıstan uzun müddətdir ki, bu siyasəti həyata keçirir. Özbəkistanın Türkiyə ilə münasibətlərinin yaxşılaşdırmağa çalışmasının digər tərəfi isə iqtisadi amillə bağlıdır. Belə ki, Türkiyə dünyanın 17-ci iqtisadi gücüdür. Eyni zamanda, müasir iqtisadi bazar sistemlərini ən uğurlu tətbiq edən ölkədir. Bu baxımdan Özbəkistanda Türkiyə üçün ciddi iqtisadi maraq yaratmağa çalışırlar. Üçüncüsü isə hər iki ölkənin tarixi köklərinin bir olması ilə bağlıdır”.
N.Cəfərsoy qeyd edib ki, bu üç amil Türkiyə ilə münasibətlərin yaxşılaşdırılmasının Özbəkistan tərəfindən daha maraqlı hala gəlməsinə səbəb olur:
"Türkiyənin də tarixi baxımdan bu regiona marağı var. İkincisi, Türkiyənin son 15 ildəki xarici siyasətində həm Avropa İttifaqı, həm NATO, həm də ABŞ ilə münasibətlərdə ciddi problemlər yaranıb. Bu zaman ərzində Türkiyənin uğurlu xarici siyasət kursu Avrasiya coğrafiyasındadır. Birincisi, Qafqaz istiqaməti, o cümlədən Azərbaycanla, ikincisi, Rusiya ilə münasibətlər daha problemsiz davam edir. Türkiyənin Orta Asiyaya marağının bir istiqaməti bu uğurlu əməkdaşlıq modellərinin Avrasiya coğrafiyasında daha da genişlənməsi üçündür”.
N.Cəfərsoy qeyd edib ki, diqqəti cəlb edən başqa bir məqam da odur ki, dünyada qlobal siyasətin mərkəzi getdikcə Asiya regionuna, Sakit okean hövzəsinə doğru transformasiya olur:
"Türkiyə də xarici siyasəti Orta Asiyada daha da aktiv hala gətirərək, həm də qlobal siyasətin yeni mərkəzinə doğru həmlələrini həyata keçirməyə, buradakı proseslərdə öz yerini almağa çalışır. Ayrıca iqtisadi baxımdan da yeni bazarlar əldə etmək, yeni investisiyalar qoymaq Türkiyənin xarici siyasət maraqları ilə çox yaxından əlaqəlidir”.
Qeyd edək ki, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan ötən gün Özbəkistana səfər edərək, Prezident Şövkət Mirziyayev ilə görüşüb. Mirziyayev türkiyəli həmkarı ilə görüşündə ölkəsinin böyük türk millətinin vətəni olduğunu və birləşmək zamanının gəldiyini bildirib.

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.