Yanvarın 22-də Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Davos Dünya İqtisadi Forumu
çərçivəsində "Strateji baxış: Avrasiya” mövzusunda keçirilən panel
iclasında iştirak edib.
Xeberle.com xəbər verir ki, dövlətimizin başçısı panelin moderatorunun suallarını cavablandırıb.
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
İlham Əliyev. Dediyimiz kimi, Avrasiyada indi böyük qüvvələr yerləşib,
bir tərəfdən Rusiya, o biri tərəfdən Çin. Azərbaycanın Prezidenti kimi
Siz birinci növbədə kimə zəng edərsiniz – Moskvaya, yoxsa Pekinə?
Prezident İlham Əliyev: Bakıya.
Moderator: Bakıya…
Prezident İlham Əliyev:
Bəli, bizim qonşularımıza münasibətdə siyasətimiz mehribandır, lakin,
eyni zamanda, milli maraqlarımız həmişə birinci yerdədir. Buna görə də
müstəqillik illəri ərzində əldə etdiyimiz bütün nailiyyətlər xalqımızın
müstəqilliyimizə sadiq olmasına, siyasi və iqtisadi sahələrdə çox ciddi
islahatları həyata keçirdiyimizə görə əldə olunmuşdur. Bizim
nailiyyətlər Davos Dünya İqtisadi Forumunun illik qiymətləndirmələrində
də öz əksini tapmışdır. İnfrastruktur sahəsi çox yüksək səviyyədə
inkişaf edib. Yolların inşası və keyfiyyətinə gəldikdə, biz dünyada
iyirmi yeddinci yerdə qərarlaşmışıq.
Moderator: Çox gözəl. Hökuməti yeniləməyinizi müşahidə etmək mənim üçün maraqlı idi. Siz gənc texnokratları sıralarınıza cəlb etmisiniz.
Prezident İlham Əliyev: Bəli,
tamamilə doğrudur, hökumət dəyişdi. Hökumətə yaxşı təhsil almış, müasir
baxışlı yeni insanlar dəvət olunmuşdur. Çünki dəfələrlə ictimaiyyətə
açıqlamalarımda dediyim kimi, iyirmi birinci əsrdə iyirminci əsrin
baxışı ilə uğur qazanmaq olmaz. Buna görə də yeni insanlar nəinki təkcə
hökumətə, eyni zamanda, çox böyük dəyişikliklərə məruz qalmış Prezident
Administrasiyasına da gətirilmişdir. Gələn ay bizdə erkən parlament
seçkiləri keçiriləcək. Bu seçkilərin məqsədi insanlara etimad
göstərdikləri namizədləri seçmək üçün imkan vermək idi. Əminəm ki,
seçkilərdən sonra parlament də islahatların davamının mühüm hissəsi
olacaqdır.
Moderator: Həyatlarının
yaxşılaşdırılmasını istəyən azərbaycanlılar üçün Siz yeni hökumətin
onlara nələr verəcəyinə ümid edirsiniz, onlar növbəti bir və ya iki ildə
hansı fərqləri müşahidə edəcəklər?
Prezident İlham Əliyev:
Hesab edirəm ki, əvvəllər biz əsasən infrastruktur layihələrinə sərmayə
yatırmışıq. Buna görə yenə də Davos Forumuna əsasən Azərbaycan bu gün
elektrik enerjisinə çıxış imkanına görə ikinci yerdədir. Azərbaycanda
qazlaşdırma səviyyəsi 96 faiz təşkil edir. Biz 16 min kilometr yol, 3
mindən çox məktəb və 700 xəstəxana inşa etmişik. Lakin bunlar dövlət
sərmayəsinin bir hissəsi idi. İndi bizə nə lazımdır? Bizdən yaxşı
idarəçilikdə, şəffaflıqda, hesabatlılıqda, həyat və yaşayış standartları
ilə bağlı meyarların Avropa İttifaqının standartlarına daha da
yaxınlaşması üçün yeni yanaşma tələb olunur. Hesab edirəm ki, bu,
mümkündür. Buna nail olmaq olar, çünki bizim güclü siyasi dəstəyimiz
var. Yenə də mən Azərbaycan hökumətinin strateji baxışını 10-cu yerə,
hökumətin sabitlik təmin etmək bacarığını isə dünyada 11-ci yerə layiq
görən Davos Forumunun qiymətləndirməsinə toxunmaq istəyirəm. Beləliklə,
yeni hökumət əsas diqqətini artan əhalidən ibarət olan böyük çağırış
üzərinə yönəldəcək. Buna görə də bizim iqtisadi artımımız əhalinin
artımına uyğun gəlməlidir. Müstəqillik illərində əhalimizin sayı 7
milyondan 10 milyona qədər artdı. Beləliklə, əhaliyə əlavə
infrastruktur, əlavə ərzaq təminatı tələb olunur. Bizim əhalimiz hər il
100 mindən çox artır. Bu isə o deməkdir ki, bizə ən azından ildə 100 min
iş yeri lazımdır. Bu, asan deyil. Buna görə də hökumət bu məsələ ilə
məşğul olacaq. Biz yoxsulluğu bugünkü səviyyədə - 5 faizdən aşağı
səviyyədə saxlamağa çalışacağıq. Həmçinin bizim birbaşa xarici borcun
azaldılması ilə bağlı uzunmüddətli strategiyamız var. Bu gün bu borc çox
aşağıdır, ümumi daxili məhsulun 17 faizini təşkil edir. Lakin bizim
hədəfimiz onu ümumi daxili məhsulun 10 faizinə qədər endirməkdir.
Əlbəttə ki, inflyasiyanın keçən il olduğu kimi 2,5 faiz səviyyəsində,
aşağı səviyyədə saxlanılması məsələsi üzərində də işləyəcəyik.
İnsanların gəliri həmişə inflyasiyanı üstələməlidir, habelə iş
yerlərinin yaradılması da demoqrafik artımdan daha çox olmalıdır.
Moderator: Mən oxumuşam
ki, indi Mərkəzi Asiya əhalisinin üçdəbir hissəsinin yaşı 15-dən
aşağıdır. Yəni, əhalinin üçdəbir hissəsinin 15 yaşı tamam olmayıb.
Dünyanın digər hər bir qitəsində gənclərə nəzər salsaq, biz onları
küçələrdə görmüş olarıq, onlar öz səslərinin daha çox eşidilməsini tələb
edirlər, onlar daha çox səsə malik olduqlarına öyrəşiblər. Siz də indi
qeyd etdiniz ki, ölkənizdə gənclərin sayı çoxdur. Bəs, onlar küçəyə
çıxsa və daha çox səs tələb etsə, Siz onlara nə deyərdiniz?
Prezident İlham Əliyev: Biz
onların nə istədiklərini dinləyərdik. Lakin fakt ondan ibarətdir ki,
Azərbaycan gəncləri küçələrdə deyil, gənclər universitetlərdə,
məktəblərdədir, gənclər startap biznesindədir, gənclər hökumət
məsələlərinə fəal cəlb olunublar. Biz çox nəhəng könüllülər hərəkatına
başlamışıq və on minlərlə insan ictimai xidmətlər sektorunda könüllülər
qismində təlimlərdə iştirak edib. Sonra da biz yaxşı nəticələr
göstərənləri hökumət təşkilatlarına işə götürürük. Səmimi danışsaq,
dünyanın müxtəlif yerlərində gənclərin küçələrdə olması onları nəyinsə
qane etmədiyinə görə baş verir. Onları həyat qane etmir, onların
hökumətə olan etimadı itib. Hökumət hakimiyyətə gəlmək üçün populist
şuarlardan istifadə etmiş, lakin sonra vəd etdiklərini yerinə yetirə
bilməmişdir. Əslində, onlar yalan danışıblar. Bunun əsas səbəbi isə
siyasətçilərin məsuliyyətsizliyidir. Çünki biz təkcə Avropada yox, bir
çox ölkələrdə onu müşahidə edirik ki, hökumət hakimiyyətə gəlir və
dərhal hökumətin rəhbəri təzyiq altında olur. İnsanlar onu seçir, lakin
bir ildən sonra o, ona göstərilən etimadı itirir. Çünki yerinə
yetirilməsi mümkün olmayan vədlər verilmişdir. Azərbaycanda biz həmişə
sözümüzə əməl edirik. Biz heç vaxt yerinə yetirə bilməyəcəyimiz
məsələləri dilimizə gətirmirik və insanlarımızın həyat standartları
ildən-ilə daha da yaxşılaşır.
Moderator: Təşəkkür
edirəm, Prezident Əliyev. Siz necə düşünürsünüz, Azərbaycandakı gənclər
bu baxışı, regional təşkilatın bir hissəsi olmaq və həmin regional
təşkilata suverenliyi həvalə etmək istəyini bölüşürlərmi? Azərbaycanda
bu ideya yerli səviyyədə dəstəklənirmi?
Prezident İlham Əliyev:
Xeyr, mən belə düşünmürəm. Düşünürəm ki, Azərbaycanın, o cümlədən gənc
nəslin əsas ideyası və ideologiyası suverenlik, müstəqillik və öz
ehtiyatlarımıza güvənməkdir. Prezident olaraq mənim hədəflərimdən biri
Azərbaycanı özü-özünü təmin edən, heç kimdən asılı olmayan ölkəyə
çevirmək idi. Başqa sözlə, iqtisadi müstəqillik əsas prioritet idi,
çünki bu, siyasi müstəqillik üçün bünövrədir. Sözsüz ki, müxtəlif
ölkələrin müxtəlif gündəmləri var. Müxtəlif ölkələrin iqtisadiyyatları
digərlərininkindən daha həssasdır. Azərbaycana gəldikdə, bir daha qeyd
edirəm ki, bizim coğrafi mövqeyimiz çox əlverişlidir. Bundan əlavə, biz
müasir infrastrukturun yaradılmasına çoxlu investisiya yatırmışıq.
İkincisi, qeyd etdiyiniz kimi, bizim nəsil çox gəncdir. Bizim əlavə və
çox kreativ əmək ehtiyatlarımız var. Əlbəttə ki, biz təbii ehtiyatlarla –
neft və qazla zənginik, bu da bizim üçün enerji təhlükəsizliyi yaradır.
Ona görə də bizim qonşu ölkələr və çox sayda tərəfdaşlarımızla
münasibətlərimiz qarşılıqlı maraqlara əsaslanır. Bundan əlavə, biz bu və
ya digər beynəlxalq qurumda təmsilçiliyimizlə bağlı hər bir məsələyə
praqmatik yanaşırıq. Bu, bizə nə verəcək? Əgər, bu, bizə daha çox
iqtisadi stimul, biznes üçün daha çox imkanlar, daha çox sabitlik və
daha çox təhlükəsizlik verəcəksə, əlbəttə ki, biz bunu nəzərə alırıq.
Biz bir sıra beynəlxalq institutların üzvüyük. Onlardan biri Qoşulmama
Hərəkatıdır.
Moderator: Sizin region üçün ən parlaq ümidiniz və ən pis kabusunuz nədir? Prezident Əliyev, buyurun.
Prezident İlham Əliyev:
Mən düşünürəm ki, xüsusən regional vəziyyəti və yeni yaranmaqda olan
münaqişə zonalarını nəzərə alaraq hazırda ən vacib olan məsələ regional
sabitlikdir. Ölkədə bizim daxili risklərimiz yoxdur, istər siyasi
risklər olsun, istər iqtisadi. Ölkə sabitdir, inkişaf davamlıdır. Bizim
həyata keçirilməkdə olan və xalqımız üçün böyük imkanlar yaradan çox
geniş islahatlar gündəliyimiz var. Ən böyük narahatlıq və əsas potensial
kabus sərhədlərimizin xaricində gərginliyin artması olardı. Bunun üçün
biz məsuliyyət daşımırıq. Təəssüf ki, biz bu prosesə tam olaraq təsir
edə bilmərik. Məsuliyyəti bu kövrək sabitliyin daha da sarsılmaması üçün
öz aralarında müəyyən məsələlərlə bağlı razılığa gəlməli olan super
qüvvələr, super güclər daşıyacaq.
Moderator: Paneldə regionu yaxşı tanımayanlar üçün. Baş qaldırmasından daha çox narahat olduğunuz gərginliklər hansılardır?
Prezident İlham Əliyev:
Bilirsiniz, biz bu gərginlikləri sərhədlərimizin yaxınlığında görürük.
Biz Əfqanıstanda gərginlikləri görürük, biz orada həll edilməmiş
vəziyyəti görürük. Biz özümüz Ermənistan tərəfindən işğala məruz
qalmışıq və bu, daimi təhdid mənbəyidir. Ərazilərimizin demək olar ki,
20 faizi beynəlxalq hüquq normaları və BMT Təhlükəsizlik Şurasının
qətnamələrinə zidd olaraq Ermənistanın işğalı altındadır. Biz ABŞ-İran
münasibətlərində gərginliyin kəskinləşməsinin şahidi oluruq. Regionda
artıq baş qaldırmaqda olan bir çox qaynar nöqtələr potensial
təhdidlərdir. Ona görə də biz sərhədlərimizin xaricində təhlükəsizliyin
və müəyyənliyin olmasında çox maraqlıyıq. Çünki hətta Azərbaycandan
kənarda olan iqtisadi çətinliklər bizim iqtisadi və sosial vəziyyətimizə
təsir edə bilər. Buna görə də düşünürəm ki, regionda sabitliklə bağlı
vəziyyət bizi narahat edən əsas məsələdir və belə deyə bilərəmsə,
regionda qeyri-sabitlik əsas kabusdur.
Moderator: Təşəkkür edirəm, cənab Prezident.
X X X
Panel iclasında Monqolustan Prezidenti
Xaltmaaqiyn Battulqa, "Astana” Beynəlxalq Maliyyə Mərkəzinin rəhbəri
Kayrat Kelimbetov, "VTB Bank”ın prezidenti-idarə heyətinin sədri Andrey
Kostin, BMT-nin Cenevrədəki ofisinin baş direktoru Tatyana Valovaya
iştirak ediblər.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.