Azərbaycanla Avropa Birliyi arasında Tərəfdaşlıq Prioritetləri
haqqında yekun razılaşmanın imzalanmamasına əngəl yaradan əsas amil
ticarət məsələləri ilə əlaqədardır.
Avropa İttifaqının (Aİ)
Azərbaycandakı Nümayəndəliyinin rəhbəri Kestutis Yankauskas sazişin
imzalanmaması səbəbindən danışarkən Azərbaycanın Dünya Ticarət
Təşkilatına üzv olmamasına diqqət çəkib.
Əslində bu, yeni
detal deyil. İqtisadi məsələlərlə bağlı başqa bir məqam da var, Avropa
İttifaqı bu məsələdə də Azərbaycanın qarşısında şərtlərini açıqlayır.
Bunu izah etməyə çalışacağam.
Mübahisəli məsələləri
konseptual baxışlarla izah etmək üçün Prezident İlham Əliyevin 2019-cu
ilin dekabr ayında yerli jurnalistlərə verdiyi müsahibəyə nəzər yetirmək
lazımdır.
İlham Əliyev də Azərbaycan Dünya Ticarət Təşkilatına üzv olmamasını Avropa İttifaqını narahat etdiyini demişdi.
Lakin Azərbaycanın bu iqtisadi Təşkilata qoşulmaması üçün arqumentləri var.
Bakı
hesab edir ki, ölkənin əsas ixracın əsas hissəsi neft-qaz
məhsullarıdır. Bu məhsulları ixrac etmək üçün isə Dünya Ticarət
Təşkilatına üzv olmaq şərt deyil.
Bakının digər arqumenti
budur ki, Azərbaycanın Təşkilata üzvlüyü yerli istehsalçılar, yerli
sənaye sektoru, kənd təsərrüfatı sektoru böyük problemlərlə üzləşə
bilərlər.
Risk faktorunu izah etmək üçün, Bakının mövqeyi
budur ki, Azərbaycan həmin Təşkilata üzv olsa, ölkəyə yerli bazarda
dominantlıq qazanmaq məqsədilə böyük həcmdə keyfiyyətsiz mallar idxal
olunacaq və yerli istehsal ziyan görəcək.
Üçüncüsü, Bakı düşünür ki, Təşkilatın özü qlobal risklərlə üz-üzədir.
Avropa İttifaqının rəsmi nümayəndəsinin "narazılığındakı” digər detallar da gizlənir, hərçənd bunu açıqlamayıb.
Həmin detalı anlamaq üçün İlham Əliyevin müsahibəsinə yenidən ekskurs edərək digər bir məqama da diqqət çəkmək lazımdır.
Sazişə
Avropa İttifaqı tərəfindən belə bənd təklif olunur ki, Azərbaycanda
təbii qazın daxili qiyməti ixrac qiyməti ilə bərabərlik təşkil etsin.
Dövlət
başçısı buna izah verərkən qeyd edib ki, hazırda Azərbaycan
istehlakçılarının təxminən 85 faizi təbii qazı çox ucuz qiymətə, yəni,
dövlət tərəfindən verilmiş subsidiya əsasında alır, qiymət də min
kubmetr üçün 100 manatdır.
Azərbaycan hesab edir ki, əgər öz təbii qazını daxili qiymətlərlə satsa, iqtisadiyyatımıza çox böyük ziyan dəyəcək.
İstehlakçılara qaz qiymətini ixrac qiymətləri ilə satmaq isə təbii ki, ölkə əhalisinin də ürəyincə deyil.(modern.az)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
