Çoxdandır , Sumqayıt şəhər əmlak bazarında vəziyyət (xidmətin səviyyəsi), vətəndaşlara xidmət göstərən əmlakçılar vasitəçilər (makler,dəllal və s) və əmlak agentlikləri (firmaları) və onların fəaliyyəti haqqında bir yazı yazmaq istəyirdim. Müşahidə və araşdırmalarımı yekunlaşdıraraq yazını sizə təqdim edirəm.İlk olaraq rieltor və makler (dəllal) və əmlak agentliyi arasındakı fərqləri diqqətinizə çatdıraq.

Rieltor– Əmlakagentliyininvəyaəmlak alqı satqısı, yaxudicarəsi ilə məşğul olan firmanınmüəyyən təhsil almış, həmin sahədə ixtisaslaşmış işçisinə deyilir. Agentlikləri təmsil edən rieltorlar adi makler və ya dəllallarala müqayisədə daha peşəkar hesab edilirlər.

Vasitəçilər - (maklerlər,dəllallar) heç bir quruma bağlı olmayan, fərdi qaydada xidmət göstərən fiziki şəxslərdir.

Əmlak Agentliyi- Əmlak bazarında alıcı və satıcı arasında vasitəçilik xidməti göstərən ixtisaslaşmış kommersiya təşkilatıdır. Əmlak agentliyi həm kommision gəlirlər, həm də ikinci əl əmlak bazarına investisiyalar yatırmaqla gəlir əldə edirlər. Dünya və keçmiş sovet respublikalarının bəzilərinin təcrübəsi göstərir ki, agentliklər inkişaf edərək developer firmaları kimi də fəaliyyət göstərərk gəlir əldə etməyə başlamışlar. Developer firmaları yaşayış və qeyri yaşayış obyektlərinin tikintisi, satışı və ya icarəyə verilməsi ilə gəlir əldə edirlər.Əmlak agentlikləri adətən aşağıdakı xidmətləri göstərirlər:

-əmlakın alqı satqısı xidmətləri

-alıcıların və satıcıların tapılması

-alqı- satqı prosesinə hüquqi yardım göstərilməsi

-qiymətləndirmə, konsultasiya-məsləhət xidmətləri

-əmlakın bazarda tanıtımı, reklam xidmətləri.

-sənədləşmə , alqı -satqı prosesinin düzgün həyata keçirilməsinə yardım və s.

Əmlak ticarəti zamanı hər hansı problem çıxacağı təqdirdə siz agentliyə (firmaya) baş çəkə, məsələyə aydınlıq gətirə bilərsiniz.Lakin makler və ya vasitəçinin belə bir öhdəliyi olmadığından bazarda aldatma, dələduzluq,fırıldaqçılıq hallarına rast gəlmək mümkündür.Lakin bu o demək deyil ki,bazarda normal işləyən vasitəçilər yoxdur. Hazırda əmlak bazarında az da olsa, təcrübəli və bilikli və ən əsası, vicdanlı vasitəçilər fəaliyyət göstərirlər.

Qanuni öhdəlikləri olmadığından vasitəçilərin arasında möhtəkirlik, fırıldaqçılıq, baza qiymətinə əlavələr və s. kimi hallara tez tez rast gəlmək olur.Məhz bu səbəbdən də əhali arasında "dəllal” və ya "makler” ifadəsi əksər hallarda neqativ emosiya doğurur.

Bəzənəmlak sahibləri də haqsızlıqlara yol verirlər.Onlar vasitəçilərin əməyinin ödənilməsindən imtina, süründürməçilik, kommision haqlarının ədalətsiz ödənməsi və s. kimi hallara əl atırlar.

Bəs şəhərimizin sakinləri əmlaklarının alqı-satqısı və ya icarəsini etibarlı şəkildə necə həyata keçirə bilərlər?

Hazırda vasitəçi olmadan belə əmlak bazarınında əmlak ala və sata, habelə icarəyə verə və ya götürə bilərsiniz.Günümüzdə internet üzərindən aparılan əmlak bazarı əməliyyatlarının sayı getdikcə artmaqdadır. Sumqayıtda da əhali getdikcə internet üzərindən əmlak əməliyatları aparmağa üstünlük verir.

Lakin internet üzərindən elanların yerləşdirilməsi müəyyən bilik və vərdişlər tələb edir.

Elan yerləşdirərkən əmlakınız haqqında ətraflı məlumat verməyi unutmayın. İnformasiya ətraflı amma konkret olmalı, mənzilin yerləşdiyi ərazi, mərtəbə, otaqlarınsayı bildirilməli, mənzilin üstünlükləri vurğulanmalıdır (məktəbə, bağçaya yaxınlığı, həyətinin genişliyi və s). Əlaqə vasitələri ətraflı göstərilməlidir.Yaxşı olar ki, əlaqə üçün 2 əlaqə nömrəsindən istifadə edəsiniz. Əmlak elanlarında mütləq şəkildə şəkilli elanlara üstünlük verin.Şəkilli elanlar şəkilsiz elanlara nisbətən 20 dəfədən çox baxış cəlb edir. Əmlakınızın daha tez satılmağını və ya icarə verilməsini istəyirsinizsə, elanınızı mütləq premium/vip edin. Bu xidmətin qiyməti saytdan sayta dəyişə bilir.(1 ay üçün 20-50 azn.).

 Yazı www.sumqayitda.az əmlak portalı tərəfindən hazırlanıb.