Sumqayıtın əsas qəbiristanlığı 11-ci mikrorayonda yerləşir. Həmin əraziyə
gedən yol 2 hissəyə bölünüb. Bir tərəfdəki yol təmirlidir,
qəbiristanlığın yanındakı yol isə təmirsiz. Təbii ki, yolun təmirsiz olması ora
getməyi çətinləşdirir. Həm də ki, ərazi, məişət tullantıları ilə doludur. Hətta
məzarlıqların yanında belə tullantılara rast gəlmək mümkündür. Bu səbəbdən də,
məzarlığın ətrafından xoşa gəlməz qoxu gəlir.
Qəbiristanlığın
şəraiti ilə yaxından tanış olmaq üçün oraya daxil olduq. Məzarların əksəriyyəti
hasarlarla digərlərindən ayrılıb, ancaq irəliləmək üçün olan dar keçidlərdə,
tikan, ot, tullantılar var ki, bu da yolu çətinləşdirir.
Məzarlar
müxtəlifdir, insanlar kimi. Necə ki, insanlara baxdığımız zaman onlar haqqında
ilk fikirlər bizdə yarana bilir, eləcə də qəbirlərə baxanda bu hal müşahidə olunur.
Torpağın
altındakı insanlar bir-birilərindən fərqlənməsə belə, torpağın üstündə hər şey
fərqlidir. Elə qəbir daşları var ki, ətrafı ot və tikanlardan təmizlənmiş, güllər
içindədir. Elələri də var ki, ot və tikanların əlindən qəbir daşının üzərini
oxumaq mümkün deyil. Belə görünür ki, bir müddətdən sonra ya insanlar unudulur,
ya da baş çəkəcək kimlərisə
qalmır.
Ot və
alaqlar azmış kimi ətrafda xeyli
sayda plastik
butulkaya da
rast gəlmək olur. Yəqin
ki, qəbir daşlarını təmizləmək üçün onlar vasitəsilə sular gətirilib, sonra isə
oradaca "yaddan
çıxıb". Suyun hardan gətirilməsini öyrənmək üçün ətrafa diqqət yetirdik.
Bulaq var, ancaq bulaqdan su gəlmir. Bulağın içi və ətrafı otlarla əhatə
olunub. Qəbirləri təmizləmək üçün xeyli yol getdikdən sonra su gətirmək mümkün
olur.
Ətrafın
təmiz olmamasının səbəblərindən biri də odur ki, ərazidə zibil qutuları yoxdur.
İnsanlar da
buranı təmiz saxlaya
bilmirlər.
Nəzərə
alsaq ki, məzarlığa baş çəkənlərin əksəriyyəti orta yaşlı və yaşlı insanlardır,
oturacaqlara ehtiyac var. Əslində, istəyə görə qəbirlərin ətrafına
oturacaqların yerləşdirilməsi mümkündür. Ancaq, hamı bunu edə bilmir.
Qəbiristanlıqda
bizdən başqa heç kəs yox idi, biraz aralıda oturan molladan və gülvsatan dayılardan başqa. Molla
ilə söhbətimiz zamanı, bizə məlum oldu ki, qəbiristanlığa nəzarət edən şəxslər
yoxdur, ona görə də ərazi baxımsız vəziyyətdədir.
Ümid
edirik ki, qəbiristanlıqlarda olan bu vəziyyət tezliklə öz həllini tapacaq.
Hicranə İsmayılova
Foto: Kamran Babayev
Xeberle.com
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.