Aidə Eyvazlı
...Bu gün 20 yaşı
tamam olur. Bəzəyi-düzəyi, gözəliyi göz oxşayır. Görənləri heyran qoyur.
Bu kiçik yaşıyla Meqapolisin ən gözəl şəhərinə çevrilib. 1996-cı ilə qədər hələ
Akmola kimi tanınan, 1999-cu ildə UNESKO-nun "Sülh şəhəri” adlandırılan Astana.
1998-ci ildə şəhər statusu alarkən, bu tarixi qeyd etməyə gələnlər
arasında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyev də var idi.
Dünya liderlərinin, Türk dünyasının, Qazaxıstanın
dostlarının möhtəşəm tədbirdə söylənilən arzuları arasında Heydər Əliyevin
dedikləri tarixə yazıldı. Həmin yüksək tribunadan Azərbaycan xalqının ümumilli
lideri Heydər Əliyev çıxışını belə bitirmişdi: "Mən istəyirəm ki, Astana Türk
dünyasının və xeyir işlərin astanası olsun”.
Müstəqilliyini qazanandan sonra ölkənin sərhədlərinin daha da möhkəmlənməsi,
sənayesinin inkişafı üçün Qazax xalqının lideri Nursultan Nazarbayev
paytaxtın Almatıdan qədim Akmola şəhərinə köçürülməsi barədə qərar verir.
Sürgünlərin, dekabristlərin yaşadığı şəhər adını dəyişib Astana olur.
Ərazisi 722 kvadrat kilometr olan Astana şəhərinin qışı kəskin
kontinental, yayı isə bəzən çox isti olur. Asiya qitəsinin bu şimal
şəhərində demək olar ki, 6 ay qış mövsümü hökm sürür. Şəhəri iki hissəyə - sağ
və sol sahilə bölən Yesil çayı, həm də şəhərin su təchizatını təmin
edir. 1998-ci ildə təməli qoyulanda bu səhra şəhərində tək-tək ağaclar
gözə dəyirdi. Şəhər ətrafı isə seyrək ağcaqayın və qovaq meşələri
ilə əhatə olunmuşdu. Yaradılmış yaşıl oazis şəhəri yayda və yazda
yaşıllıqlar məskəninə çevirir.
Astanaya qış vaxtı səyahət etməyin başqa gözəlliyi var. Şaxtalı qış bu şimal
şəhərinə xüsusi yaraşıq gətirir. Ağappaq şəhər ağ paltarlı gözəl gəlini
xatırladır. Qışda Astanada və şəhər ətrafı istirahət mərkəzlərində
turistlərin dincəlməsi üçün hər cür şərait yaradılıb. Buranın qışı bir də ona görə gözəl olur ki,
şəhərdə fəaliyyət göstərən əksər istirahət mərkəzlərinin qarşısında buz
meydançası var. Məharətli ustalar tərəfindən buzdan düzəldilmiş
nağıl qəhrəmanları, kompleksləri və oyuncaq meydançaları əhval
ruhiyyənizi yüksəldəcəksə, burada şəkdirdiyiniz şəkillər albomunuzun ən maraqlı
fotolarına çevriləcək. Astanaya qış vaxtı gedərkən unutmayın ki, bu şəhərdə 50 dərəcəyədək
şaxtalı havaya düşə bilərsiniz.
Uzun aylar davam edən qış fəslində bəzən gecə-gündüz dayanmadan, asta-asta və ya tufanla yağan qar
insanların məişətində və həyatında heç bir problem yaratmır. Mənzillər və
iş yerləri havanın temperaturuna uyğun tənzimlənən istiliklə təmin
olunur. Yağan qarı isə küçələrdəki texniki vasitələr və bu sahədə çalışan
insanlar toplayaraq, rahat gediş-gəlişə şərait yaradırlar.
Hər gün, hər ay dəyişən Meqapolisin, gənc şəhərin baş memarı yaponiyalı
Kişo Kurakava və britaniyalı Norman Fosterdir. Çoxları bilmir ki,
Astananın baş planı hazırlananda Kişo Kurokava Şərq fəlsəfəsindən
faydalanıb. Bir növ Göyün Yer ilə olan harmoniyasının və təsirinin gücündən hər
zaman müsbət enerji alınması üçün təqribən 2 kilometr uzunluğunda
olan yolun bir başında Prezidentin iqamətgahı Ak Ordanın, digər başında
isə dünyada yeganə nəhəng çadır olan "Xan Şatır” kompleksinin tikilməsini
məqsədəuyğun bilib. Fəlsəfə dilində şəhərin belə yerləşməsi simbotik adlanır.
Bəlkə də elə bu fəlsəfi hesablamaya görə də bu gün Astana şəhərinə düşən hər
kəs özünü rahat hiss edir. Yerli sakinlər yayda yaşıl, qışda
qarlı olan 2 kilometrlik bu ərazidəki xiyabanda gəzərkən həqiqətən də
insanı rahatlandıran bir qüvvə olduğuna inanırlar.
"Duman” adlı əyləncə kompleksinə gələnlər burada 3 milyon ton
su tutumu, içərisində 2 mindən artıq dəniz canlılarını saxlayan
Okeanariumla tanış olacaqlar. Bu dəniz canlılarını saxlamaq üçün
ildə 120 ton dəniz duzundan istifadə olunur.. Okean,dəniz bitkiləri
və canlıları ilə zəngin olan Okeanarium, okeandan 3000 kilometr
uzaqlıqda olan yeganə kompleks kimi Ginnesin rekordlar kitabına düşüb.
Şəhərin gözəl
komplekslərindən danışarkən mütləq Qazaxıstanın Prezidenti Nursultan
Nazarbayevin təşəbbüsü ilə tikilən "Bayterek”in də adını çəkmək
lazımdır. 97 metr hündürlüyü olan Bayterek kompleksi şəhərin
1997-ci ildə paytaxt statusu almasını simvolizə edir. Bu kompleks həm
də yeni pöhrə vermiş ağacı, dövlətçiliyi və dərin tarixi kökləri
ehtiva edir. Kompleksin üstündəki yumurtaya bənzər fiqur
yurdçuluğun, köçəriliyin, ətrafındakı göyə uzanan çıxıntılar isə tac
formasında olmaqla, əbədiliyin nişanəsidir.
Şəhərin bu sol sahilində piramida formasında tikilən Sülh və Həmrəylik
sarayı, "Həzrət Sultan” məscidi, "Qazax eli” müasir mədəniyyət və tarix
muzeyi, 88 mərtəbəli "Abu-Dabi Plaza” göydələni şəhərə ilk dəfə gələnləri
mütləq valeh edəcək.
Şəhərin sol sahilində isə müxtəlif alış-veriş mərkəzləri, qazax
milli-adət ənənələrini yaşadan 10-dan artıq bazar vardır. Bütün bunlar
hələlik 800 min nəfərdən artıq əhalinin xidmətindədir.
Qazaxların qonağı olanlar mütləq at ətindən hazırlanan yeməkləri dadmalıdırlar.
Əsasən köçərilik həyatının əlamətlərini bu günə qədər özündə
saxlayan qazaxların mətbəxini "Beşbarmaq”sız təsəvvür etmək mümkün deyil.
Bizim xəngəl üçün yaydığımız yuxaları onlar dörd və ya iki hissəyə bölüb
içərisində at əti qaynayan iri qazanlara tökürlər. Üstünə isə iri
doğranmış soğan əlavə edirlər. Daha sonra sudan çıxarılan beşbarmak
xəngəli iri ət parçaları ilə süfrəyə verilir. Çayı isə südlə qarışdırıb içirlər.
Qurmanlar Astana şəhərində ən müxtəlif xaqların restoranlarında yeyib-içə
bilərlər. Ən yaxşı kababı isə ilk dəfə Astanada azərbaycanlılar dəb salıblar.
Bir zamanlar kababın ancaq mal və donuzun yumşaq ətlərindən çəkilməsinə
adət edən, sümüklü kababdan çəkilən kababı isə özlərinə təhqir bilən
müasir qazaxlar və digər xalqların nümayəndələri, indi daha çox quzu və qoyun
ətindən çəkilən sümüklü ətdən olan kabablara üstünlük verirlər.
Ölkədə fəaliyyət göstərən Qazaxıstan Xalqlar Assambleyasında 130-a qədər
müllətin və xalqın nümayəndəsi təmsil olunur. Onların hər birinin etno-mədəni
cəmiyyətləri vardır. Orada yaşayan azərbaycanlılar isə ölkə boyu 23 etno-mədəni
cəmiyyətdə birləşiblər. Bu günə qədər də bir ailə kimi meribanlıq
şəraitində yaşayırlar. Ölkə başçısının təsis etdiyi 1 may Xalq
Assambleyası günüdə ən çox insan axını Azərbaycan çadırına olur. Milli
mətbəximiz və zövqlü musiqimiz həmişə olduğu kimi hər kəsi heyran edir.
Astana sülh çağırışı ilə ən böyük simpoziumlara, konfranslara rəhbərlik
edir. Dünyanın hər yerindən insanlara qapısını açıb, Sülh şəraitində, stabillik
və iqtisadi inkişaf şəraitində necə dolanmağın, necə çiçəklənməyin
mümkünlüyünün modelini dünyaya göstərə bilir.
Ötən il EXPO-2017 sərgisində modul tipli şəhərlərə keçiddən bəhs etdiyi
sərgilərlə dünyanı heyran qoydu. Astananı yaradan , türk dünyasının lideri,
ağsaqqalı Nursultan Nazarbayev modernləşmək haqqında qanunlar imzalayaraq,
"Gələcəyə baxış: ictimai fikrin modernləşməsi”, Qazaxıstanın "Mədəni
irsi”: onun inkişaf dövrləri və əhəmiyyəti” adlı proqramları ilə milli
kimliyin, tarixi keçmişin bir dövlətin yaşaması üçün nə qədər dəyərli
olduğunu göstərdi. Həmin proqramlarda ölkədə yaşayan azsaylı xalqların şəraiti,
güzəranı ön plana çəkildi.Həmin proqramlarda mənəvi dəyərlərin qorunub
saxlanması üçün ölkənin gələcəkdə görəcəyi işlərdən danışılır. Həmin
proqramlarda məlum olur ki, Astana həm də dünyanın "Ağıllı şəhərləri”
sırasında yer almağa iddialıdır.
Təsadüfi deyil ki, Nursultan Nazarbayevin dünya durduqca yaşayacaq övladı
Astana şəhəri öz 20 illik gənclik yaşını ELBAŞI-nın doğum günündə 6 iyulda qeyd
edir. Bu gün Nursultan Nazarbayevin də 78 yaşı tamam olur. Nursultan Nazarbayev
bu müdriklik yaşında, ömrünün bu gözəl çağında, dünyada, öz adı, əməlləri ilə
tanınan bir türk oğludur!
Nursultan Nazarbayev Avrasiya regionunda ən gözəl bir şəhər yaradıb.
Nə qədər ki, dünyanın düzəni pozulmayıb, nə qədər ki Yer üzündə həyat var,
ümummilli lider Heydər Əliyevin arzuladığı kimi, Astana Türk dünyasının və
xeyir işlərin astanası olacaq!
Əziz qardaşlarımız,
dostlarımız, Qazaxıstanı özünə ikinci Vətən hesab edən soydaşlarımız! Astana
gününüz kutlı bolsın, meyramınız kutlı bolsın!!!
