"Bu gün dünyada yeni bir dövr yaşanır. Bunu televiziyadan və kütləvi informasiya vasitələrindən hər bir vətəndaş görür ki, həm bölgədə, həm dünyada inkişaf, əfsuslar olsun, müsbət istiqamətdə getmir. Yeni təhlükələr, təhdidlər, risklər, qarşıdurmalar, müharibələr yaranır”
Bu fikirləri Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) 70 illik yubileyinə həsr olunmuş mərasimdə bildirib.
Prezident çıxışı zamanı qeyd edib ki, gələcəklə bağlı proqnoz verərkən nikbinlik üçün heç bir əsas yoxdur: "Belə bir şəraitdə hər bir ölkə, əlbəttə, ilk növbədə daxili resurslara arxalanmalı, öz təhlükəsizliyini daha da böyük dərəcədə təmin etməli, dünyada yaşanan maliyyə və iqtisadi böhran zamanı öz iqtisadi modelində müəyyən düzəlişlər aparmalıdır”.
Dünyada iqtisadi böhranın davam etdiyini deyən ölkə başçısı çıxışı zamanı diqqətə çatdırıb ki, iqtisadi sahədə daha ciddi islahatlar aparmalıyıq.
Ölkə başçısı bundan öncəki çıxışında 2016-cı ilin iqtisadi baxımdan asan il olmayacağının da anonsunu vermişdi.

İqtisadi çətinliklərin qarşısını almaq üçün hansı islahatlar aparılmalıdır?



Prezidentin islahatlar anonsunu şərh edən iqtisadçı deputat Vahid Əhmədovun fikrincə, qeyri-neft sektorunun inkişafına xüsusi diqqət yetirilməldir.

Deputatın fikrincə, bölgədə gedən prosesləri izləyərək çalışmalıyıq ki, ölkəmiz üçün riskləri nə qədər mümkünsə, minimum səviyyəsinə endirək: "Bu gün Azərbaycanı narahat edən məsələlərlə bağlı dövlət başçısı Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası qarşısında mühüm vəzifələr qoyub”.

V.Əhmədovun sözlərinə görə, dünyada yaranmış iqtisadi çətinliklər, qonşu dövlətlərə tətbiq olunan sanksiyalarla əlaqədar Azərbaycan iqtisadiyyatında da müəyyən problemlər var.

"Neftin qiymətinin kəskin aşağı düşməsi Azərbaycan iqtisadiyyatına öz mənfi təsirini göstərir. Ona görə də ölkə başçısı AMEA qarşısında belə məsələ qoydu ki, Azərbaycanda qeyri-neft sektorunun inkişafı üçün alimlər öz töhfələrini verməlidir. Alimlərimiz informasiya-texnologiyaları, sənaye, kənd təsərrüfatı və s. sahələrə daha çox diqqət yetirməlidirlər”. 

Millət vəkili əlavə edib ki, uzun illər dövlət büdcəsi neftdən gələn gəlirlər hesabına formalaşırdı, indisə vəziyyət xeyli dəyişib. Bu baxımdan qeyri-neft sektorunda ciddi islahatlar aparılmaldır: "Azərbaycanda əmək haqqı və pensiyalar daha çox neftdən gələn gəlirlər hesabına verilirdi. Hazırda dünyada məlum olduğu kimi neftin qiymətində kəskin azalma müşahidə olunur. Qonşu dövlətlərdə olan devalvasiya prosesi ölkəmizə təsirsiz ötüşmür. Çünki Azərbaycan dünyaya inteqrasiya edən bir dövlətdir. Qonşu dövlətlərdə problem varsa, idxal-ixrac əməliyyatlarında bizim üçün də müəyyən problemlər yaranır və bu ölkə iqtisadiyyatına təsir edir. Ona görə də alimlər uzaq prespektivə deyil, yaxın prespektivə işləməlidirlər ki, Azərbaycanda sənaye və kənd təsərrüfatında inkişaf artsın. Qeyri-neft sektoru inkişaf etsin. Hesab edirəm ki, bu sahədə islahatlar aparılarsa, Azərbaycan üçün müsbət nəticələr əldə ediləcək”.



İqtisadçı Oqtay Haqverdiyevin fikrincə, ölkəmizdə kənd təsərrüfatı və sənaye sahəsində ciddi islahatlar aparılmalıdır: Ekspert hesab edir ki, kənd təsərrüfatında çox böyük potensial var, amma yetərincə istifadə olunmur: "Bunun səbəblərindən biri odur ki, vaxtilə torpaq islahatları düzgün aparılmayıb. Kənd təsərrüfatı sahəsində yeni böyük təsərrüfatlar yaranmalıdır. Bildiyimə görə, bir neçə böyük təsərrüfat yaranıb. 

Bundan əlavə fermerlər özləri birləşmə barədə düşünməli və yeni koperativlər yaranmalıdır. Fermerlərin özləri bunun yaranmasında maraqlı olmalıdırlar. Bunun üçün dövlət islahatlar aparmalı, bu sahəni stimullaşdırmalıdır ki, fermerlər birləşsinlər. Onlar üçün müəyyən güzəştlər olsun. Fermerlər birləşəndə sonra özləri üçün də bunun xeyrini görəcəklər”. 

Ekspert qeyd edib ki, tərəvəzçilik sahəsində il ərzində təxminin 20-25 faiz məhsul məhv olur: "Onları emal etmək üçün kifayət qədər zavod, fabrik yoxdur. Buna görə həmin məhsulların bir hissəi xarab olur. Bunların qarşısını almaq üçün də islahatlar aparmaq lazımdır”. 

O.Haqverdiyev daha sonra əlavə edib ki, sənaye sahəsində islahatların aparılması olduqca vacibdir və bu barədə dövlət proqramı var: "Proqramda nəzərdə tutulmuş bir çox layihələr var. Əlbəttə, ölkədə islahatlar daxilində böyük neft-kimya kompleksi tikilməlidir. Sumqayıt şəhərində Sumqayıt Texnologiya Parkı yaradılıb və genişləndirilir. Bu proqramın tam həyata keçirilməsi bu sahədə islahatlar deməkdir. Həmçinin gələcəkdə neftə alternativ olaraq yeni bir ixrac potensialı yaranmalıdır. Bu da müasir dövrümüzdə nanotexnologiya, telekomunikasiya sahələrini inkişaf etdirilməsi hesabına ola bilər”.
Azvision.az