“Uğurun sirri” layihəsinin növbəti qonağı Xəzər Universitetinin təsisçisi, Direktorlar və Qəyyumlar Şurasının sədri, professor Hamlet İsaxanlıdır.
- Hamlet müəllim, fərqliliyiniz və fərdliliyiniz barəsində nə deyə bilərsiniz?
- Adi yaradıcılıqla məşğul olan insanam. Fərqli və qeyri-adi fərdi xüsusiyyətlərimin olduğu barəsində heç vaxt düşünmürəm.
- Hər birimiz fərqliyik. O fərqlilik ki, onun da içində fərq var. Amma çox zaman fərqli olduğumuzun fərqinə vara bilmirik. “Fərqli deyiləm” söyləmənizin səbəblərindən biri də bu ola bilərmi?
- Bilirəm ki, hər insan ayrıca bir dünya, bir aləmdir. Amma insanın, xüsusilə də özümə aid fərqli olduğumu vurğulamaq düşüncəm yoxdur. Bu düşüncəmə yaddır. Və bu barədə danışmaqdan da xoşum gəlmir.
- İnsan oğlunun ən böyük ali uğuru nədir? Ümumiyyətlə, bir insanın uğurlu olub-olmamasını necə müəyyənləşdirə bilərik?
- Düşünürəm ki, insan cəmiyyətdən ilham alır, müəyyən mənada cəmiyyətə xidmət edir. İnsan nə qədər ətrafdakılara fayda verəcək işlər görürsə və zaman etibarı ilə tarixdə qalacaq işlərə imza ata bilirsə, o zaman ona uğurlu demək olar.
Ümumiyyətlə, uğurlu insanların adını tarix yaşadır. Elə bir insanın uğurlu olub - olmamasını da tarixə baxaraq müəyyənləşdirə bilərik.
- Bəs, uğurun rəngi, dadı, qoxusu, səsi, görüntüsü necədir, ona toxunmaq nə zaman mümkündür?
- Çox pafoslu və bədii şəkildə suallar verirsən. Böyük uğurların, məsələn, Nyutonun, Eynşteynin uğurlarının heç bir rəngi, dadı, qoxusu, səsi, çəkisi yoxdur. Onlar elmin, bəşəriyyətin inkişafına böyük təkan veriblər. Öz işləri ilə bəşəriyyəti irəli aparıblar.
Amma, vallah bilmirəm uğura toxunmaq nəyə deyilir.
- Hər insanda bir istedadın olduğunu söyləyirlər, bunu necə üzə çıxarmaq olar?
- Hər insanın bir yox, çox istedadı var. Çünki insan çox qanadlıdır. İstedad bəzən təsadüfən, bəzən isə mühit, iş prosesi, aldığı təhsil və ətrafdakıların təsiri nəticəsində üzə çıxır.
- Uğursuzluqlarla üzləşdikdə nə edirsiniz?
- Ümumiyyətlə, ya sən uğurlusan, ya da uğursuz. Buna görə də uğurlu insanın uğursuzluqla üzləşməsi yoxdur. Onun sadəcə çətinliklərlə üzləşməsi var. Məsələn, insan müəyyən layihələrini həyata keçirə bilmirsə, bu uğursuzluq deyil, çətinlikdir.
- Ümumiyyətlə, Sizin üçün uğur nədir? Özünüzü uğurlar qazanmış biri hesab edirsinizmi?
- Yəqin uğur qazanmış olaram. Həm yaradıcılıq, həm də quruculuq sahəsində müəyyən işlər görmüşəm. Uğur, ətrafdakılara həm zaman, həm də məkan etibarı ilə töhfə verməkdir. Yəqin uğur qazanmış olaram.
- Uğurumuzu uzun müddətli qoruyub saxlamaq üçün nə etməliyik?
- Uğuru qoruyub saxlamırlar. Sadəcə yeni uğurlar qazanmaq lazımdır.
- Sizcə uğura götürən yolda insanların ən güclü silahı nədir?
- Enerji, istək və ehtiras.
- Bəs, uğurun başlanğıcı və sonu varmı?
- Yoxdur. Sonu olan şey uğur olmaz ki. Yəni, uğur odur ki yaşayır.
- Uğurun yaşı var, yoxsa başı? Bu barədə nə düşünürsünüz?
- Uğur kimi ciddi mövzunu belə atmacalı suallarla qiymətləndirilməsini yaxşı başa düşmürəm. Uğur ciddi bir nəsnədir. Onun çətinliyi var.
- Qarşındakına “əhəmiyyətlisən” mesajını verməkdə çətinlik çəkənlərə nə söyləmək istərdiniz?
- Əgər insan başqalarının uğurunu gördükdə sevinmirsə pis insandır. Başqalarının qazandığı uğur hamıya xidmət edir. Heç kimin uğuru özünə xidmət etmir. Ona görə də uğura sevinmək lazımdır. Sevinmirsənsə xeyirxah insan deyilsən. Və həmçinin sevinməyənlər uğur qazana bilməz.
- Övladlarınızın gələcəkdə uğurlu ola bilməsi üçün nə edirsiniz? Daha fərqli davrana bilirsiniz?
- Daha fərqli necə ki? Çalışıram ki, yaradıcı mühit yaradım. Və yaxşı təhsil, tərbiyə verim.
- Siz həyatın enini və uzununu ölçdünüzmü heç, yaşamı uzun edən nədir sizcə?
- Onu da bilmirəm, vallah. Otaq versəniz onun enini və uzunluğunu ölçə bilərəm. Amma həyatın eninin və uzunluğunun olduğunu bilmirəm. Ona özünüz cavab taparsınız.
Yaşama gəlincə isə, mənəvi ömür - yəni insan həyatdan getdikdən sonra nə qədər yaşayırsa insanın ömrüdür. Misal üçün, Nizami hələ də yaşayır.
- Əgər dünyada Sizə bir şeyi dəyişdirmək imkanı verilsəydi nəyi dəyişərdiniz?
- Hökumətləri dəyişərdim. Çalışardım ki, hökumətlər daha ədalətli, daha düzgün effektiv işləyən olsun ki, insanlar öz uğurlarını qazana bilsinlər.
- Təbliğ etdiyiniz gerçəklər nələrdir, sevginin təbliğata ehtiyacı varmı?
- Gerçəklər?.. Həyatın mürəkkəb olduğu, ağ və qaranın yanaşı olduğu, bununla bərabər iş görmək üçün insan nikbin, gülərüz və çalışqan olmalıdır.
Sevgiyə gəlincə isə, sevgi, təbliğatla tam əks cəbhədə dayanıb. Sadəcə fəaliyyət göstərmək
lazımdır. O zaman sevgi özü yayılır.
- Deyir, getmə, gəl. O-na doğru gəl. Yəni ALLAHa doğru gəl. Getməkmi, gəlməkmi? Hansını seçərdiniz?
- ALLAHa doğru. ALLAHla işim yoxdur. Heç xüsusi təmasım da. Bəzən insanlar qeyri-adi olduqlarını göstərmək üçün deyirlər ki, ALLAHla, peyğəmbərlərlə, mələklərlə danışıram.
Mənim isə ALLAHla belə bir işim yoxdur. Mən gerçək dünya ilə yaşayıram. Öz işim, arzularım və planlarımla.
- Son olaraq uğurlu olmaq istəyənlərə bir məsləhət versəydiniz nə deyərdiniz?
- Uğurlu olmaq üçün çox ciddi işlə çox ciddi məşğul olmaq lazımdır. Bir yerə qapanmaq lazım deyil. Həmçinin dünyanı görməlisən. İşə qarşı istək və sevgi olmalıdır. Bütün bunlar səni uğura doğru aparacaq.
Riyaziyyatçıyam, çoxlu düsturlarım var. Amma uğur adlı düsturum yoxdur. Sadəcə işimlə məşğulam.
Cəfər MƏNSİMİ, azadinform.az
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.