A.Əhmədova isə polisə ilkin ifadəsində deyib ki, uşağını oğurlayan qadını qismən tanıyır. Onun sözlərinə görə, məhəllələrinə gələn qadın onu televiziya verilişlərinin birində gördüyünü və maddi cəhətdən imkansız olduğuna görə köməklik etmək istədiyini söyləyib. A.Əhmədova qadınla bərabər yaxınlıqda yerləşən ərzaq dükanına gediblər. Bazarlıq etdikdən sonra A.Əhmədova və naməlum qadın alınan ərzaq məhsullarını evə qoymağa gediblər. Sumqayıt Şəhər Polis İdarəsinin əməkdaşı musavat.com-a bildirib ki, hələlik heç bir yenilik yoxdur, köhnə məlumatlardır, körpə tapılmayıb.Ancaq körpəni oğurladığıdı iddia edilən qadının video-görüntüsü yayılıb. Videogörüntüdə sarı saçlı, kök bədən quruluşlu qadın ananı aldadaraq uşağı götürüb və hadisə yerindən uzaqlaşıb. 

 

Qeyd edək ki, Sumqayıtda uşaq oğurlanması ilk belə fakt deyil. Əvvəllər də bu şəhərdə uşaqların sirli şəkildə yoxa çıxması halları baş verib. 2012-ci ildə də analoji hadisə olmuşdu. O zaman oğurlanan 13 yaşlı Ramil Ağayev tapılmadı. Şəhər sakinlərinin dediyinə görə, Sumqayıtda orqan mafiyası və uşaq alveri ilə məşğul olan şəbəkələrin fəaliyyəti istisna deyil. Bu səbəbdən də baş verən hadisəni insan, yaxud orqan alveri kimi dəyərləndirilir. Maraqlı məqamlardan biri də odur ki, Azərbaycanda insan alveri ilə bağlı vəziyyət təhlükəli həddədir. Belə ki, ABŞ Dövlət Departamentinin 2014-cü il üçün İnsan Alveri Hesabatında qeyd olunur ki, Azərbaycan insan alverinə - məcburi əməyə və seks trafikinqinə məruz qalmış kişi, qadın və uşaqlar üçün həm mənbə, həm tranzit, həm də mənzil ölkəsi rolunu oynayır. Hesabatda deyilir ki, uşaqlar, əsasən də qaraçı ailələrindən olanlar zorla dilənçiliyə, yolkənarı ticarət obyektlərində, çayxanalarda və şadlıq evlərində məcburi istismara məruz qalırlar. Sənəddə bildirilir ki, xüsusən də Filippindən olan ev qulluqçularının istismarı yeni bir problem kimi ortaya çıxıb. İnsan alverinə məruz qalan uşaqların əksəriyyəti köçkün ailələrindən, uşaq evlərindən və internatlardan çıxdıqdan sonra evsiz-eşiksiz qalanlardır. Hesabatda vurğulanır ki, Azərbaycan hökuməti insan alverinin ləğvi üçün minimum standartlara əməl etmir, hərçənd bu sahədə əhəmiyyətli cəhdlər göstərir. 

 

Qeyd olunur ki, Azərbaycan hesabat dövrü ərzində insan alverinə dair qanunlarına onların beynəlxalq qanunlara uyğunlaşdırılması istiqamətində əlavələr edib. Lakin bununla belə, hökumət məhdud sayda xaricdən olan insan alveri qurbanlarını müəyyənləşdirməklə kifayətlənib. Hesabatda bu işin yaxşılaşdırılması üçün Azərbaycana bir sıra tövsiyələr də verilir. Bu tövsiyələrə hüquq-mühafizə orqanlarının daxili trafikinqlə mübarizəsinin gücləndirilməsi, insan alveri ilə məşğul olan fərd və şirkətlərin aşkarlanması və mühakiməsi, bu kimi cinayətlər üçün həbsxana cəzalarının sərtləşdirilməsi daxildir. Hesabatda bildirilir ki, 2013-cü ildə Azərbaycanda məcburi əmək trafikinqi ilə bağlı 4, seks trafikinqi ilə bağlı 17 iş araşdırılıb. Sənəddə deyilir ki, Azərbaycanda yayılmış sistematik korrupsiya insan alveri ilə mübarizədə səyləri əngəlləyir. Vətəndaş cəmiyyəti qrupları tikinti sektorunda qul əməyinin tətbiqi barədə məlumatları hüquq-mühafizə orqanlarına verməkdən və qüdrətli rəsmi fiqurların qəzəbinə gəlməkdən çəkinirlər. Hesabatda bu da qeyd olunur ki, Azərbaycan insan alveri qurbanlarının müdafiəsi və onlara dəstək sahəsində müəyyən irəliləyişə nail olub. Lakin qurbanlarla məşğul olan QHT-lərin maliyyələşdirilməsi kafi deyil. Sənəddə Azərbaycana dair maraqlı faktlardan biri də budur ki, 2013-cü ilin məlumatına görə, Bakı klublarından birində fahişəliklə məşğul olan 53 nəfər (47-si qadındır) həbs edilib. Həbs olunanların əksəriyyəti 16-17 yaşlı özbək qızları olub. Azərbaycan hökuməti onlar barəsində nə kimi tədbirlərin görüldüyünə dair başqa məlumat verməyib. İnsan Alveri Hesabatından bəlli olur ki, trafikinqlə mübarizə Azərbaycanın qonşusu Ermənistanda daha qənaətbəxş aparılır. ABŞ Dövlət Departamentinin hesabatında Azərbaycan 1-ci dəstəyə, Ermənistan isə 2-ci dəstəyə aid edilib. Bu isə o deməkdir ki, Ermənistan Azərbaycandan fərqli olaraq trafikinqin kökünün kəsilməsi üçün minimum standartlara cavab verir. 

 

 

 

 

 

 

 

 

Məsələylə bağlı «Reytinq»ə açıqlama verən İctimai Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəri, hüquqşünas-kriminalist, müstəqil tədqiqatçı İlqar Altay uşaq oğurluğu, insan alveri, orqan ticarəti ilə bağlı vəziyyəti şərh edib. Onun sözlərinə görə, hadisəni araşdırmadan ona insan, yaxud orqn alveri adı vermək doğru deyil: «Bir kriminalist kimi hər itən adamın və ya uşağın oğurlanmasının kökündə orqan alveri mafiyasının dayandığını zənn edə bilmərəm. Xüsusən körpə yaşlı uşaqların itkisi praktikam üzrə əsasən uşaq manyakların işi olur. Yaxud oğurlanıb satılması məqsədi daşıyır. Əsasən bəzi tək və xüsusən də yaşlı qadınlar bunu edirlər. Analizlər göstərir ki, uşaqları olmayan sonsuz qadınlar bu yoxluq həsrətindən illərlə psixi pozuntu keçirir. Həmişə beyinlərində uşağa malik olmaq dolaşır, gözləri çöldə bayırda gəzir. Girəvə düşən kimi, nəzarətsiz köməksiz halda uşaq görən kimi özlərini saxlaya bilmirlər, asılı olmayaraq bu cinayətə gedir, uşağı aparırlar. Sonsuz ər arvad cütlüklərində də belə hallar baş verir». 

 

 Ekspertin sözlərinə görə, adam və uşaq oğurluğu cinayətlərində insan orqanı alveri motivi və məqsədini də istisna etmək olmaz. «Bu kriminal praktikada "Qara transplantasiya" adlanır. Bu məsələ ilə bağlı mən bir neçə il əvvəl müstəqil təhqiqat aparmışam Ukraynada, Rusiyada olmuşam. Təəssüf ki, həmin cinayətkar qrupun əməllərinin bir ucu gəlib Azərbaycana, ABU kimi bəzi özəl klinikalara da çıxmışdı. Bu sahə ilə dünyada mafiya kimi xüsusi təşkilatlanmış qruplaşmalar məşğul olur. Cünki bu iş üçün xüsusi bilgili bir cinayətkar dəstə yaradılmalıdır. Burada söhbət tək insanın oğurlanıb orqanının çıxarılmasından getmir. Bundan sonra həmin götürülmüş orqanın saxlanması, transport olunması, orqan köçürüləcək müştərinin tapılması, onun yüksək professional həkimlər tərəfindən köçürülməsi məsələsi var. Burada demək bu işi bacaran xüsusi bilgiyə malik və həm də cinayət əlaqəsinə girməyə razılıq verən həkim mütəxəssis olmalıdır. Bəzən orqanizm yeni qoyulmuş orqanı məsələn, böyrəyi qəbul etmir, məhv olur. Çox çətin və diqqət tələb edən cinayətlərdən hesab edilir. Həm də götürülmüş insan orqanının saxlanma müddəti var, sonra xassəsini itirə bilir. Ancaq çox da gəlirli cinayət sahəsidir. Dünyada gəlirinə görə narkotik alverindən sonra ikinci yer tutur», - deyə İ.Altay vurğulayıb.

 

Müsahibimizin fikrincə, Azərbaycanda insan alveri üçün müəyyən şərait var: «Mən inanmıram ki, belə bir gəlirli cinayət sahəsi Azərbaycandan yan ötsün. Ölkədə hüquq mühafizə orqanlarının sərtliyinə baxmayaraq narkotik alveri də, pritonların saxlanması da, başqa bu cür spesifik cinayətlər də mövcudluğunu saxlayır. Eləcə də insan orqanı alverinin mövcudlugunu da inkar etmək olmaz. Ona görə də Sumqayıt və digər zonalarda hər bir insan itkisinə ən pessimist gümanla, ölüm və ya oraqn alveri məqsədli cinayətin mümkünlüyü kimi baxılması vacibdir. Necə deyərlər, şər deməsən xeyir gəlməz. Belə halda, cəmiyyətin də, hüquq-mühafizə orqanlarının da hər bir insan itkisinə diqqəti artır». (birlik.az)