XX əsrin sonlarında Sovetlər Birliyinin (SSRİ) dağılması ilə yaranan əlverişli tarixi şərait və taleyin bəxş etdiyi imkan nəticəsində Azərbaycan bir əsrdə iki dəfə müstəqillik əldə etmək, özünün suveren dövlətini yaratmaq imkanı qazandı. Təəssüf ki, birinci imkan xarici müdaxilə, daxili çəkişmələr və beynəlxalq təminatın olmaması səbəblərindən itirildi.

1918 – ci ildə qurulmuş Azərbaycan Xalq Cumhuriyyəti cəmi 23 ay yaşadı. İkinci tarixi imkan bir də 70 il sonra yarandı. Sovet imperiyasının dağılması Azərbaycan xalqına öz milli müstəqilliyini bərpa etmək imkanı verdi.

1991 – ci il 18 oktyabr tarixində Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sessiyasında "Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı "qəbul olundu. Bu tarixi sənədlə xalqımız uzun illərdən bəri həsrətində olduğu azadlığına qovuşdu. Konstitusiya Aktında müstəqil Azərbaycan dövləti 1918-1920-ci illərdə mövcud olmuş Azərbaycan Xalq Cumhuriyyətinin hüquqi varisi kimi qeyd olunmuşdur. Azərbaycan Respublikasında 1991-ci il dekabrın 29-da ümumxalq səsverməsi keçirildi. Azərbaycan xalqı yekdilliklə respublikanın dövlət müstəqilliyinə tərəfdar çıxdı.

Tezliklə Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyini dünya dövlətləri tanıdı. Azərbaycan Respublikasını ilk olaraq 1991-ci il noyabrın 9-da Türkiyə Cümhuriyyəti, sonra Rumıniya (11 dekabr 1991), Pakistan (13 dekabr 1991), İsveçrə (23 dekabr 1991), İran (25 dekabr 1991), ABŞ (23 yanvar 1992), Rusiya (10 aprel 1992) və b. dövlətlər tanıdılar.

Azərbaycanın BMT-yə üzv qəbul olunması ilə (2 mart 1992) onun beynəlxalq aləmdə de-fakto tanınmasına başlandı.Lakin müstəqilliyini qazandıqdan iki il sonra xalqımız yenidən onu itirmək təhlükəsi ilə üzləşdi.Bir tərəfdən Ermənistan silahlı qüvvələrinin təcavüzü nəticəsində geniş miqyas almış Birinci Qarabağ müharibəsi, digər tərəfdən dövlət rəhbərliyində olan savadsız, səriştəsiz adamların yeritdikləri səhv siyasət və daxildə gedən siyasi çəkişmələr, separatçılıq hərəkatı müstəqilliyin beşiyindəcə boğulması təhlükəsini reallaşdırırdı. Lakin böyük siyasi təcrübəyə malik olan, ümummilli lider, ulu öndər Heydər Əliyevin ölkədə hakimiyyətə qayıdışı ilə bu təhlükə aradan qalxmış və dövlət müstəqilliyimiz daha da möhkəmləndi.

Təməli ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan uğurlu daxili və xarici siyasətin cənab prezident İlham Əliyev tərəfindən davam etdirilməsi nəticəsində ölkəmiz həm iqtisadi, həm də siyasi cəhətdən dünyanın qüdrətli dövlətlərindən birinə çevrilmişdir.

 

Vüsal Məmmədov

Sumqayıt şəhər Təfəkkür kurslarının tarix müəllimi

 

 

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.