Sabah ölkəmizdə bələdiyyə seçkiləri günüdür. Noyabrın 30-dan başlayaraq bütün respublika ərazisində bələdiyyə üzvlüyünə namizədlərin seçkiqabağı təşviqat işi aparıldı. Digər seçki təşviqatında olduğu kimi, bələdiyyə seçkilərində də seçkinin başlanmasına 24 saat qalmış namizədlərin təşviqatının aparılması qanunla qadağan olunur. Ancaq bu gün bəzi dairələrin ərazisində qanunun bu tələbinin pozulmasının müşayiət olunduğuna dair məlumatlar yayılır.

Ümumiyyətlə, seçkiqabağı təşviqat nədir və qanunla hansı təşviqatın seçkidən bir gün qabaq və ya seçki günündə aparılması qadağan edilir? Həmçinin, seçki qanunvericiliyinin pozulması, təşviqat prosedurunun pozulmasına görə qanunda hansı cəzalar nəzərdə tutulur?

Bu sualları Analitik.az-a şərh edən AZE Hüquq Şirkətinin hüquqşünası Qürur Abasov bildirir ki, Azərbaycan Respublikası Seçki Məcəlləsinin 1.1.11-ci maddəsinn tələbinə görə təşviqat materialları dedikdə — seçki (referendum) kampaniyası zamanı dərc edilməsi və ya digər üsullarla yayılması nəzərdə tutulan seçkiqabağı (referendumqabağı) təşviqata həsr edilmiş çap, audiovizual və digər materiallar başa düşülür.

Eyni zamanda, Azərbaycan Respublikası Seçki Məcəlləsinin 1.1.13-cü maddəsinin tələbinə görə seçkiqabağı təşviqat dedikdə isə — vətəndaşların və siyasi partiyaların seçiciləri seçkilərdə iştiraka, bu və ya digər namizədlərin lehinə səs verməyə (səs verməməyə) çağıran və ya çağırmaq məqsədi daşıyan fəaliyyəti başa düşülür.

Azərbaycan Respublikası Seçki Məcəlləsinin 74.1.5-ci və 74.1.7-ci maddələrinin tələblərinə görə bələdiyyə seçkilərində iştirak etmək üçün qeydə alınmış namizədlər və bələdiyyə seçkilərində iştirak etmək üçün namizədi qeydə alınmış siyasi partiyalar, siyasi partiyalar blokları seçkiqabağı təşviqat aparmaq hüququna malikdirlər.

Həmin Məcəllənin 75.1-ci maddəsinin tələbinə görə səsvermə günü və ondan əvvəlki gün hər hansı seçkiqabağı təşviqat aparmaq qadağandır.

Seçkiqabağı təşviqat səsvermə gününə 23 gün qalmış başlayır və səsvermənin başlanmasına 24 saat qalmış dayandırılır.

Məcəllənin 75.3-cü maddəsinin tələbinə görə isə, bu Məcəllə ilə müəyyənləşdirilmiş qaydada seçki məntəqəsi otaqlarının daxilində və xaricində yerləşdirilmiş seçkiqabağı təşviqat materialları səsvermə günü yığışdırılır.

Hüquqşünas bildirib ki, 22 dekabr 2014-cü il, saat 08.00-dan etibarən bələdiyyə seçkilərində iştirak etmək üçün qeydə alınmış namizədlər və bələdiyyə seçkilərində iştirak etmək üçün namizədi qeydə alınmış siyasi partiyalar, siyasi partiyalar bloklarının seçkiqabağı təşviqatı dayandırılmalıdır və artıq həmin saatdan hər hansı bir seçkiqabağı təşviqat aparılmamalıdır:

«Bu, o deməkdir ki, namizədlər tərəfindən seçkiqabağı təşviqat üçün qanunla nəzərdə tutulmuş materiallardan (namizədlərin posterlərlərinin hazırlanması, yerləşdirilməsi və s.) yalnız seçki gününə 24 saat qalmışa qədər istifadə oluna bilər. Seçki günü və ya seçkidən bir gün qabaq yenidən yuxarıda qeyd olunan seçkiqabağı təşviqat materiallarından istifadə edilməsi, onların təzələnməsi və ya əlavə materialların yerləşdirilməsi qadağandır. Seçki gününə qədər seçkiqabağı təşviqat müddəti ərzində istifadə olunmuş və yerləşdirilmiş seçkiqabağı təşviqat materialları isə Azərbaycan Respublikası Seçki Məcəlləsinin 75.3-cü maddəsinin tələbinə əsasən seçki məntəqəsi otaqlarının daxilindən və xaricindən səsvermə günü yığışdırılır».

Q.Abasovun fikrincə, bu gün seçki məntəqəsinin həyətində olan qeydə alınmış namizədlərə dair ümumi təşviqat materiallarının yığışdırılmamasına birmənalı şəkildə qanun pozuntusu demək olmaz. Qanun pozuntusu o halda ola bilər ki, həmin materiallar seçki günü, yəni, 23 dekabr 2014-cü il tarixdə seçki məntəqəsinin otaqlarından və ya xaricindən yığışdırılmamış olsun…Yalnız belə halda, həmçinin, ayrı-ayrı namizədlərin lehinə və ya əleyhinə yönəlmiş təşviqat materiallarının seçki məntəqələrinin otaqlarında və ərazisində mövcudluğu seçicilərin iradəsinə təsir kimi qiymətləndirilə bilər. Bu fakt seçki qanunvericilyinin pozulması kimi qəbul edilməlidir.

«Seçki günü yalnız konkret namizədin və ya namizədi qeydə alınmış siyasi partiyanın, siyasi partiyalar bloklarının namizədlərinin lehinə və ya əlehinə səs verməyə çağıran seçkiqabağı təşviqat materialları seçki məntəqəsinin otaqlarından və ya xaricindən yığışdırılır. Digər, ümumi maarifləndirici və namizədlərə ayrı-ayrılıqda üstünlük hüququ verməyən təşviqat materiallarının seçki günü və ya seçkidən bir gün qabaq seçki məntəqəsinin otaqlarından və ya xaricindən yığışdırılmaması qanun pozuntusu deyil»- hüquqşünas Q.Abasov deyib.

Hüqüqşünas Analitik.az-a onu da bildirib ki, seçkiqabağı təşviqat qaydalarının və müddətlərinin qeydə alınmış namizədlər, bələdiyyə seçkilərində iştirak etmək üçün namizədləri qeydə alınmış siyasi partiyalar və ya siyasi partiyalar bloklarının tərəfindən pozulması qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada inzibati və cinayət qaydasında cəzalandırılır.

Belə ki, Azərbaycan Respublikası İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 39.1-ci maddəsinin tələbinə görə seçkiqabağı və ya referendum ilə bağlı təşviqatın aparılmasının qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydalarının və müddətinin pozulmasına görə iyirmi beş manatdan əlli manatadək miqdarda cərimə edilir. Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 159-1.1-ci maddəsinin tələbinə görə namizədlərin, partiyaların, siyası partiyalar bloklarının seçki (referendum) kampaniyalarına müdaxilə etmə və ya onu pozma iki yüz manatdan altı yüz manatadək miqdarda cərimə və ya iki yüz saatdan iki yüz qırx saatadək ictimai işlər və ya bir ilədək müddətə azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. 
Xeberle.com