İnsan həyatının məntiqli sonu olan ölüm min illər boyu müxtəlif ayin və adətlərlə zənginləşib. Dünyanın bir çox xalqlarında vəfat edən insanın son dayanacaq yeri qəbir evidir. Bu mənada faktiki olaraq bütün ölkələrdə insanların dəfn olunduğu qəbiristanlıqlar mövcuddur. Lakin bəzi qəbiristanlıqlar yerləşdiyi əraziyə, məzarların quruluşuna görə adi qəbiristanlıqlardan fərqlənir.
Dünyanın ən qeyri-adi qəbiristanlıqlarını təqdim edirik.
1. Sukre qəbiristanlığı (Boliviya)
İnancların güclü olduğu Boliviyada Sukre qəbiristanlığı öz qeyri-adiliyilə bütün Cənubi Amerikada məşhurdur. Boliviyalılar inanır ki, buranın torpağı dəfn olunan şəxsin günahlarını özünə hopdura bilir. Məhz bu səbəbə görə onlar öz yaxınlarının Sukre qəbiristanlığının ərazisində dəfn olunması üçün tələb edilən 10 min dolları həvəslə ödəyirlər. Uzun illərdir müəyyən olunan prosedura görə, vəfat edən şəxs öncə qəbiristanlıqdakı sərdabəyə yerləşdirilir. 7 ildən sonra sərdabədən çıxarılan cəsəd qəbiristanlığın ərazisində torpağa tapşırılır. Lakin bu da son deyil. Dəfndən 20 il keçdikdən sonra cəsəd yenə qəbirdən çıxarılır və qohumlarına təhvil verilir. Onlar cəsədi kremasiya (yandırmaq), yaxud başqa qəbiristanlıqda dəfn edə bilərlər. Maraqlıdır ki, Sukre qəbiristanlığında müvəqqəti torpağa verilənlər öz qohumlarının yanında deyil, iş yoldaşları ilə yanaşı basdırılır.
2. "Neptun” sualtı qəbiristanlığı (ABŞ)
Sakit yerdə dəfn olunmağı istəyənlər üçün ABŞ-da "Neptun” adını daşıyan sualtı qəbiristanlıq var. 2013-cü ilin dekabr ayından fəaliyyət başlayan qəbiristanlıq Amerikanın Florida ştatı sahillərində, suyun 17 metr dərinliyində yerləşir. 125 min nəfər üçün nəzərə tutulan "Neptun” sualtı qəbiristanlığı məhv olmaqda olan koral rifləri üçün də həyat mənbəyi olacaq.
3. "Şən” qəbiristanlıq (Rumıniya)
Ölüm kədər, hüzn mənbəyi olsa da, Rumıniyadakı xalq rəssamı Stan Yon Petraş qəbir daşlarına çəkdiyi şən rəsm və karikaturalarla bunun əksini göstərməyə çalışır. 1930-cu ildən ömrünün sonlarına qədər Petraş qəbirüstü karikatura və yumoristik epitafları ilə yerli sakinlər və turistlər arasında "Şən” qəbiristanlıq kimi tanınan məzarlığın yaranmasına səbəbkar olub.
4. Vadi-əs-Salam qəbiristanlığı (İraq)
Vadi-əs-Salam dünyada ən böyük qəbiristanlıq hesab olunur. Arxeoloqlar "dünya vadisi” adlandırdıqları həmin qəbirstanlıqda 5 milyon insanın qalıqlarının dəfn olunduğunu müəyyən edib. İraqda yaşayan hər 2-ci şəxsin qohumu burada dəfn olunb. 6 kvadrat kilometr sahəni əhatə edən qəbiristanlıq Ən-Nəcəf şəhərində yerləşir.
5. Sallanan qəbiristanlıq (Fillipin)
Filippinin Saqanda şəhəri də qeyri-adi qəbiristanlığı ilə fərqlənir. 2 min ildən artıqdır şəhər sakinləri öz ölülərini qayadan asırlar. Saqada sakinləri inanırlar ki, qayadan asılan vəziyyətdə insanlar Allaha daha yaxın olacaqlar və onların ruhu ölümsüzləşəcək. Sallanan qəbiristanlıqdakı qəbirlər həm də vəhşi heyvanların hücumundan, qəbri murdarlamasından qorumuş olurlar.
6. Cənnətə körpü (Meksika)
2005-ci ilin noyabr ayında Meksikada açılan "Cənnətə körpü” qəbiristanlığı öz gözəlliyi ilə diqqət çəkir. Onun strukturu Qriqoryan təqvimini əks etdirir - ilin hər gününü təsvir edən 365 fərqli qəbir həftə günlərini simolizə edən 7 mərhələli təpə formalaşdırır. "Cənnətə körpü” qəbiristanlığının girişindəki 52 pillə isə bir ildəki həftələrin sayını göstərir.
7. İsola de san Mişel (Venesiya-İtaliya)
Venesiya yaxınlığındakı İsola de san Mişel adasında yerləşən eyniadlı qəbirisantlıq isə insan skeletlərinin çoxluğu ilə diqqət çəkir. Kiçik ərazisi olan adada qəbiristanlıq 1800-cü ildən istifadəyə verilib. Yerin dar olması səbəbinə görə, adətən mərhumların qəbirləri dəfn olunduqdan bir neçə il sonra yeni məzardan ötrü boşaldılır. Torpaq sahəsinə qənaət etmək üçün həmin insanların skeleti xüsusi anbarda saxlanılır. (modern.az)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.