AMEA
Yüksək Texnologiyalar Parkının baş direktoru, texnika elmləri doktoru,
professor Əbülfəz Babayevin "Neft emalı və neft-kimya proseslərinin ekoloji
kibernetikası” adlı məqaləsi dünyanın nüfuzlu elmi nəşrlərindən olan
"Springer”də "Sənayenin avtomatlaşdırılması üçün Ağıllı Sistem” 11-ci
beynəlxalq konfransının (WCIS-2020) materialları toplusunda dərc olunub.
Məqalədə bildirilir
ki, texnoloji proseslərin ekoloji kibernetikası həm elmi, həmdə bu sahənin
tədris fənni olaraq, layihələndirmə texnologiyalarının yeni texniki-proqram
vasitələri ilə intensiv yeniləndiyi nano texnologiyaları ilə təkmilləşən
texnoloji proseslərin tətbiqi şəraitində nəzəri biliklərin təkmilləşməsi ilə
yanaşı onlara ekologiya mühəndisi olaraq, layihələrin hazırlanmasına, ekoloji
ekspertizasına peşəkar yanaşma səriştəsi aşılamağa imkan verəcəkdir.
Məlumdur ki,
texnoloji proseslərin optimal rejimdə aparılması onun ekologiyaya təsirini
azaldır. Lakin "bu,
hansı həddir?” sualına cavab vermir. Hesab edilir ki, texnoloji proseslərin
ekoloji kibernetikasının öyrənilməsi mürəkkəb texnoloji, konstruktiv dizayn
şəraitində aparılan texnoloji proseslərdə ekoloji səviyyənin
qiymətləndirilməsınə imkan verəcək. Başqa sözlə, hər bir optimal hesab olunan neft
emalı və neft-kimya prosesləri özlüyündə tədqiqat obyekti olaraq müntəzm
araşdırılmalı, istifadə olunan avadanlıqların texnoloji və konstruktiv parametrləri,
prosesdə iştirak edən katalizatorlarin səmərəlilik xüsusiyyətlərı, istifadə
olunan xammalın tərkibi, emal dərinliyi öyrənilib təkmilləşdirilməli və daha
yüksək, mükəmməl mərhələlərə catdırılmalıdır.
Məlumdur ki, neft
emalı və neft-kimya prosesləri daha mürəkkəb çevrilmələr və avadanlıqların daha
mürəkkəb konstruktiv dizayn kombinasiyası şəraitində aparılır və onlarin
ekoloji durumunun təkmilləşdirilməsinin səmərəli yollarından biri də prosesin
kibernetik əsaslarını araşdırmaqla yeni səviyyəsini müəyyən etməkdir ki, bu da məqalədə
həmin istiqamətdə indiyə qədər səslənməyən yeni yanaşma metodu olaraq təhlil
edilir.
Professor
Ə.Babayevin məqaləsi beynəlxalq elmi ictimaiyyət tərəfindən yüksək rəy
almışdır.
(www.ameaytp.az saytı)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
