Azərbaycan ordusu Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş ərazilərdə - cəbhənin təmas xəttində düşmən mövqelərinə tərəf bir güllə atan kimi, nədənsə yalnız o zaman "yaddan çıxmaz Qarabağ" problemi gündəmə gəlir. Açılan odlu atəşlər siyasi "atəşlərlə" söndürülür. Gah Rusiyanın, gah ABŞ-ın, gah da Fransanın "gözağardanları" həmişə olduğu kimi gözlərinin "qarasının" günahlarını gizlədib düşürlər "ağının" üstünə.
Bu, lap haqqı tapdanan adamın hansısa məclisdə öz dərdini demək istədiyi yerdə, ona tərəf yüz yerdən göz ağardanların him-ciminə bənzəyir. Yəni, yaxşı deyil ayıbdır, belə eləmə, bura yeri deyil və s.
Qoşunların təmas xəttində vəziyyətin gərginləşməsi, Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarovanı Qarabağ problemi ilə bağlı öz münasibətini bildirməyə vadar edib. O, iki gün əvvəl jurnalistlərlə keçirdiyi brifinqdə bildirib ki, Moskva münaqişə tərəflərini kompromis əldə etmək üçün güc tətbiqindən imtina və siyasi iradə nümayiş etdirməyə çağırır: "Münaqişə zonasında vəziyyətin gərginləşməsi, itkilərin sayının artması siyasi dialoqun bərpasını çətinləşdirir. Biz hesab edirik ki, gərginliyin bundan o yana artması yolverilməzdir. Kompromis əldə etmək üçün tərəfləri güc işlətməkdən imtinaya, siyasi iradə göstərməyə çağırırıq”.
Maraqlıdır, xanım Zaxarova, eləcə də onun kimi digər sözçülər necə düşünürlər, Ermənistanda bir vaxtlar 200 mindən artıq yaşayan azərbaycanlılardan indi bir nəfərinin də qalmadığı halda, Azərbaycan tərəfinin Dağlıq Qarabağa ən yüksək statusun verilməsinə razı olması, elə onun siyasi iradə nümayiş etdirməsi demək deyilmi? Sizcə, Madrid prinsipində nəzərdə tutulan müddəalarla Azərbaycan ictimaiyyəti asanlıqla razılaşırmı? Heç şübhəsiz ki, bu məsələ ilə bağlı Azərbaycan vətəndaşları arasında sosial sorğu keçirilsə, əksər çoxluq bu prinsipin əleyhinə olduğunu bildirəcək. Yəni, Qarabağa hər hansı bir statusun verilməsinə razı olmadıqlarını bildirəcəklər. Çünki, "Rusiyada əlyazmalar yanmadığı" kimi, elə Azərbaycanda da əlyazmalar yanmır. Amma əsrlərdir ki, yanan bu xalqın ürəyidir. O ürək ki, öz böyüklüyündən ərazisini zaman-zaman "məzlum ermənilərə" pay verib, onlara əl tutub, nəhayətdə özünü oda salıb.
Baxın, əgər Ermənistan tərəfi BMT-nin 4 məlum qətnaməsinə məhəl qoymursa, üstəlik bu ölkənin prezidenti S.Sarkisyan Dağlıq Qarabağı öz ölkəsinin ayrılmaz hissəsi elan edərək beynəlxalq hüququ və bu mənada bütün dünyanı barmağına dolayırsa, Ermənistan Xarici İşlər naziri Edvard Nalbəndyan, müharibə başlayacağı təqdirdə Dağlıq Qarabağın təhlükəsizliyini təmin etmək adı ilə qondarma respublikanın müstəqilliyini dərhal tanıyacaqları kimi fikirlər bildirirsə, belə bir tərəflə kompromisə gəlmək üçün, bəs hansı dildə danışmaq lazımdır?
Əlbəttə ki, yalnız güc yolu ilə. Hansı ki, Rusiya 90-cı illərdə ölkənin parçalanmaması üçün bu gücdən Çeçenstanda eninə-uzununa istifadə etdi. Əgər BMT-nin qəbul olunmuş nizamnaməsinin 51-ci maddəsinə diqqət yetirsək, bu hüquqa Azərbaycan dövlətinin də malik olduğunu görərik.
1945-ci ilin oktyabrında yaradılmış və qəbul olunmuş BMT-nin 51-ci maddəsində göstərilir ki, "hər bir dövlət özünün ərazi bütövlüyünü müdafiə etmək üçün istənilən anda hərbi gücdən istifadə edə bilər və hər bir dövlətin özünümüdafiə hüququ var".
Politoloq Elman Nəsirovun sözlərinə istinadən qeyd edək ki, "11 sentyabr hadisələrindən sonra "Əl-Qaidə" təşkilatını və "Taliban" rejimini ABŞ-a hücumda təqsirləndirən rəsmi Vaşinqton, məhz BMT nizamnaməsinin 51-ci maddəsini əsas tutaraq, 2001-ci ilin 7 oktyabrında Əfqanstanda hərbi əməliyyatlara başladı. Bu nöqteyi-nəzərdən də Azərbaycan dövləti işğalçı Ermənistannın aqressiyasına məruz qaldığından, ərazisinin 20%-nin düşmən tapdağında olduğundan öz ərazisində müharibə etmək hüququna tam malikdir".
Bundan əlavə, BMT nizamnaməsinin 25-ci maddəsində göstərilir ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi qərarların yerinə yetirilməsi icbari xarakter daşıyır. Başqa sözlə desək, bu qərarların yerinə yetirilməsi məcburidir. Ona görə də, BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1993-ci ildə Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı qəbul etdiyi 4 qətnaməyə əsasən, erməni hərbi birləşmələri işğal etdikləri Azərbaycan torpaqlarından tamami ilə, özü də qeyri-şərtsiz çıxmalıdırlar. Əks təqdirdə bu nizamnamələrin - həm 25-ci, həm də 51-ci maddələrinə əsaslanaraq, Azərbaycan tərəfi hərbi yolla öz torpaqlarını işğalçılardan azad etmək hüququnu özündə saxlayır. Çünki bu, Beynəlxalq hüququn prinsiplərinə tam uyğundur.
Düzdür, müharibənin olmasını heç kim istəməz, amma "kiş deməklə də donuz darıdan çıxmır" axı. Çünki Ermənistan heç bir Beynəlxalq hüquqa məhəl qoymur. Bu münaqişənin həlli ilə bağlı yaradılmış ATƏT-in Minsk qrupu isə, heç şübhəsiz ki, təmsil etdikləri öz ölkələrinin Cənubi Qafqazdakı maraqlarından çıxış edərək məsələnin məlum həllini məhçullaşdırırlar. Buna səbəb isə, Minsk qrupunun 11 üzvündən (ABŞ, Almaniya, Azərbaycan, Belarus, Türkiyə, Rusiya, İtaliya, İsveç, Finlandiya, Fransa, Ermənistan) 3-nün, ABŞ, Rusiya və Fransanın birmənalı olaraq ikili standartlardan çıxış edərək işğalçı ilə işağala məruz qalana 20-ildən artıq bir vaxtda eyni prizmadan baxmalarıdır.
Odur ki, Azərbaycanın düşmənlə təmas xəttində silahdan istifadə etməməyə çağırış edən Rusiya rəsmisi xanım Zaxarova və ABŞ rəsmiləri, eləcə də ATƏT-in üç "muşketyorları" bir dəfəlik bilməlidirlər ki, erməniləri öz niyyətlərindən indiyədək dialoqla, sülh yolu ilə, yəni nə sözlə, nə də sazla döndərmək mümkün olmayıb. Bu yerdə yeganə çıxış yolu pazdır, çünki "pazı pazla çıxararlar" deyimi istər Rusiyada, istərsə də Azərbaycanda hələ ki, öz əhəmiyyətini itirməyib. İnanmırsınızsa nəyə desəniz and içə bilərik. Lap, elə rus klassiklərinin kitablarına da əl basmaq olar. Məsələn, A.S.Puşkinin "Qaraçı"sına, L.N.Tolstoyun "Hərb və sülh"ünə, A.S.Qriboyedevin "Ağıldan bəla"sına, N.V.Qoqolun "Müfəttiş"inə və s. Müfəttiş demişkən, bu erməniləri bir təftiş edən olsaydı heç də pis olmazdı. Sadəcə maraqlıdır, bunlar həqiqətən qaraçılardan törəmələrdir, yoxsa, çox ağıllı olduqlarından özlərini bütün dünyada bəlaya salıblar? Amma bütün hallarda gec, ya tez sülh olmalıdır, belə yerdə isə ədalətli sülhə nail olmaq üçün gərək mütləq hərb olsun. Amma bir şərtlə ki, xanım gərək inciməyəsiniz, çünki Qafqazda iki nəfər savaşanda araya girəni söyürlər, yaxşı olar ki, siz bu davaya qarışmayasınız.
P.S. Bir vaxtlar azərbaycanlılar Qarabağda Cıdır düzündə at çapardılar, indi o yerlərdə ermənilər eşşək yarışı düzənləyir. Hörmətli Mariya xanım, azərbaycanlılarda belə bir deyim var: "atı at yanında bağlasan həmrəng olmasa da, həmxasiyyət olar". Məncə, bu deyimi elə eşşəklərə də şamil etmək olar. (Atv.az)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.