İsti yay günləri demək olar ki, sona çatmaq üzrədir. Yay gələndə isə daha çox uşaqlar sevinirdi. Çünki onlar əsasən bu fəsildə yaxşıca əylənmək istəyirlər. Uşaqların bu istəyini yerinə yetirmək üçün isə valideynlər xeyli xərc çəkməli olur. Çünki uşaq əyləncə mərkəzlərində uşağın bir neçə saatlıq əylənməsi heç də ucuz başa gəlmir. Yaşadığımız ərazilərdə Sovetlər dönəmindən qalan uşaq meydançaları isə artıq sıradan çıxıb. Həmin uşaq meydançaları ki, orada aztəminatlı ailələrin də uşaqları dincələ bilirdi.

Məhəllələrdə olan kiçik həcmli uşaq meydançaları da zamanla öz yerini dağıdılıb sökülmüş boş ərazilərlə əvəz edib. Son dövrlərdə isə şəhərin küçə və meydanlarının, park və xiyabanlarının abadlaşdırılması sahəsində çox işlər görülür və bunun da daxilində nümunəvi məhəllələr salınır. Belə məhəllələrdə kiçik uşaq guşələri də yer alır.

 

 

 

Psixoloq Arzu Qurbanlı belə tipli uşaq guşələrinin azyaşlılar üçün olan əhəmiyyəti və vacibliyindən danışarkən qeyd edib ki, insanın gələcək sağlamlığının təməli həm psixoloji, həm də fizioloji olaraq uşaqlıq dövründə qoyulur. Gələcək həyatı, sağlamlığı, güclü bir fərd kimi yetişməsi onun uşaqlıq dövrünün necə keçməsindən asılıdır. İndiki dövrdə yetişməkdə olan uşaqların günlərinin çox saatı demək olar ki, kompüter oynamaqla, yaxud da televizor arxasında keçir. Bu dövrdə olan psixoloji problemləri nəzərə alsaq, biz görürük ki, valideynlərin çoxunun şikayəti uşaqların ünsiyyətdən kənarda qalması, diqqət yayğınlığının və bir çox fobiyalarının olması, ən çox da uşaqların aqressiv olmasıdır. Bütün bunlar hamısı uşaqların bir-biri ilə az ünsiyyətdə olmalarından və oyun oynamamalarından irəli gəlir. Nəzərə alsaq ki, oyun uşağın gələcək həyatı üçün həyatı bir fəaliyyət növüdür . Çünki uşaqlar oyun qurarkən, bir-biri ilə oynayarkən uşaqlar öz dünyalarını qururlar. İndiki dövrdə onsuz da uşaqların kollektiv şəkildə oynaya biləcəkləri uşaq şəhərcikləri demək olar ki, yox dərəcəsindədir. Maddi imkanları olan ailələr öz uşaqlarının istirahətini az da olsa, təmin edə bilsə də, aztəminatlı ailələrin uşaqlarının dincəlib, birlikdə əylənə biləcəkləri guşələrə çox ehtiyac var. Bu cür əyləncə mərkəzlərinin olması və maddi imkanlarından asılı olmayaraq onların bir-biriləri ilə oynaya bilməsi gələcəkdə davranışlarına təsir edə bilən çox mühüm amillərdəndir. Belə olan halda uşaqlarda yaranan aqressivlikdən də söz gedə bilməz, bundan əlavə onların psixologiyası da sağlam formalaşar. Bu tip uşaq guşələri bütün məhəllələrdə və yaşayış komplekslərində olması uşaqların inkişafına verilən ən böyük töhfələrdən ola bilər. Sağlam uşaqlıq dövrü - sağlam gələcək deməkdir.

Pediatrlar da uşaqların erkən yaşlarda qumla, torpaqla oynamalarının onların inkşafında mühüm rolu olduğunu vurğulayır.

Həmsöhbətimiz pediatr Yasəmən Məhərrəmova da uşaqların onlar üçün nəzərdə tutulmuş guşələrdə kollektiv olaraq oynamaqlarının onlara həm fiziki həm də əqli cəhətdən inkşafına verə biləcəyi üstünlüklərin əvəzolunmaz olduğunu bildirir. Uşaqların belə yerlərdə oynamaları bəzən təhlükəsizlik baxımından bir çox valideynləri narahat edir və övladlarını belə yerlərə buraxmaq istəmirlər. amma onlar bilməlidirlər ki, körpələr qumla oynamağı çox sevirlər və bu, onların kiçik matorikasını inkşaf etdirir. Kiçikmotorikanın (kiçik motorika - insanın əl və ayaq barmaqlarının dəqiq hərəkətinə istiqamətlənmiş koordinasiya fəaliyyətlərinin vəhdəti) inkişafı həm də nitqininkişafına təsir edir. Kiçik motorikaya aid oyunlar və tapşırıqlar nitqin inkişafına stimullaşdırıcı təsir göstərir. Butapşırıqlar və oyunlar tonusun saxlanılmasına və beyin qabığının iş qabiliyyətinə güclü təsir göstərir. Uşaqlardakiçik motorikanın inkişafı diqqəti yaxşılaşdırır, yaddaş, eşitmə və vizual görmə, səbr, oyun və praktik fəaliyyət formalaşdırılır. Barmaqlarda böyük miqdarda reseptorlar var. Həmin reseptorlar insanın mərkəzi sinir sisteminə impulsları yollayır.Barmaqların masajı güclü təsirə malikdir. Bunu isə uşaqlar özləri qumla, torpaqla oynayaraq edə bilirlər. Yetər ki, körpələr üçün belə şəhərciklər yaradılsın və valideynlər də azyaşlılara həmin ərazilərdə rahat oynamaqlarına və öz kiçik dünyalarını qurmaqlarına icazə versinlər.

Bəs, görəsən, belə uşaq guşələri qurularkən nələrə diqqət edilməlidir.

 

 

Bədən tərbiyəsi müəllimi Tünzalə Süleymanova bu barədə danışarkən bildirdi ki, kiçik guşələr uşaqların erkən yaş dövründə vacib olduğu qədər, onların qurulması zamanı təhlükəsizlik qaydalarının da nəzərə alınması xüsusən vacibdir. Yumşaq örtüklə döşənmiş, ətrafı qapalı olan uşaq guşələri təhlükəsizlik baxımından daha güvənlidir. Erkən inkişaf dövründə olan körpələr üçün lazım olan atraksionlar, kiçik həcmli turniklər çoxfunksyalı olaraq onların inkşafının düzgün formada getməsinə kömək edər. Az qala əsrin bəlasına çevrilən skalioz xəstəliyinin də erkən yaş dövründə turniklərdə bəzi hərəkətləri davamlı olaraq icra etməklə qarşısını almaq olar. Daha sadə desək, uşaqlar gündə 2 dəfə - səhər axşam 1-2 dəqiqə turnikdən sakit vəziyyətdə sallanaraq dayansalar, onlarda onurğa problemləri olmaz. Ən vacibi isə odur ki, belə guşələrdə aztəminatlı ailələrin də övladları dincələ və əylənə bilərlər.

 

 

 

 

Sumqayıt şəhər Mənzil Kommunal Təsərrüfatı İstehsalat Birliyinin rəsmisi Xəqani Həşimov isə Xeberle.com-a bildirib ki, şəhərin inkşafı planına uyğun olaraq nümunəvi məhəllələr istifadəyə verilir ki, burada da əsasən uşaqlar üçün şərait yaradılır - sürüşkənlərin, yelləncəklərin, idman qurğularının quraşdırılması mütləqdir. Həyət geniş olarsa, futbol, voleybol və basketbol meydançaları da salınır. Son 4 ildə 80-dən çox həyət yenidən qurulub və bu işlər davam etdirilir.

Xədicə Səxavətqızı

Xeberle.com

Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.