Sumqayıt şəhərinin yaranması və əhali sayının çoxalması, burada zavod və fabriklərin tikilməsi ilə bağlıdır. 1939-cu ildə Sumqayıtın əhalisi 6400 nəfər təşkil edirdi və insanların əksəriyyəti Sumqayıtın ilk sənaye obyektlərinin tikintisində çalışanlar idi.
1940-cı illərdə bura köçən çox insanlar, Böyük Vətən Müharibəsində alman və müxtəlif millətlərdən olan hərbi əsirlər, əmək düşərgəsinə gətirilmiş dustaqlar, və hərbi xidmətə çağırılan əsgərlər idi. Həmçinin əhalinin bir hissəsini Azərbaycanın digər rayon və şəhərlərindən gələn insanlar təşkil edirdi.
1940-cı illərin sonunda siyasi məhbuslar, Ermənistanı tərk etmiş azərbaycanlılar və müflis olan Qarabağ erməniləri burada məskunlaşmışdılar.
1947-ci ildə Cənubi Azərbaycanın 200-dən çox İran vətəndaşı siyasi qaçqın kimi Sumqayıta gəlmiş və burada yerləmişdilər.
1950-1953-cü illərdə SSRİ-nın müxtəlif bölgələrindən 3400-dən çox adam Sumqayıta işə göndərilmişdir. Gələnlərin hamısı başqa millətlərin nümayəndələri idi və onların arasında ruslar çoxluq təşkil edirdi.
"Kommunist Sumqaita” qəzetinin 29 may 1964-cü il tarixli buraxılışında Sumqayıta işləmək üçün son 3 ayda 4 min nəfərin gəldiyi qeyd olunub. Gələnlər SSRİ-də yaşayan millətlərdən 48-nin nümayəndələri idi. Bundan əlavə onların arasında fransızlar, ispanlar, finlər, bolqarlar, yunanlar da var idi.
Sumqayıt əhalisinin milli tərkibi 1959-cu ildə – 10 millətin; 1970-ci ildə – 15 millətin; 1979-cu ildə – 77 millətin; 1989-cu ildə – 81 millətin nümayəndələrindən ibarət idi.
1989-cu ildə Sumqayıtda azərbaycanlılar, ruslar və ləzgilər çoxluq təşkil edirdi.(sumqayit24.az)
Mənbələr:
Том де Ваал. «Чёрный сад». Глава 2. Февраль 1988 года: Азербайджан
Məmmədov R.S., Sadıqov H.Ş. Sumqayıt: tarixdən səhifələr (1930-2000). Sumqayıt-2010
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
