Həmsöhbətim tanınmış yazıçı Varis Yolçiyevdir.
Salam, xoş gördük, Varis
müəllim. Necəsiniz?
- Mən həmişə bu sualı belə cavablandırıram - yaxşı olasınız həmişə.
Özünüzü necə hiss edirsiniz?
- Doğrusu, çox yorğun və üzgünəm. Bu il mənimçün olduqca məhsuldar, çox ağır iş
rejimin olub.
Oxuculara və sizi sevənlərə özünüzü necə təqdim edərdiniz?
- Uzun bir yolun başlanğıcında dayanan şəxs.
Yazmağa nə vaxtdan başlamısınız?
- Əslində, 5 yaşımda ilk dəfə kağız və qələm məni özünə çəkib, şeir yazmışam.
Şeir belə idi:
Həyətdə bir uşaq var, ağlayır, hey ağlayır.
Çıxdım dedim, neyçün sən
Ağlayırsan, ay uşaq.
Mənə dedi, məgər sən
Bilməyirsən ki, bunu
Daha yetim olmuşam?..
İlk yazdığınız əsər, yaxud roman necə adlanıb və nə vaxt ərsəyə gəlib?
- Nəşrə də uşaq yaşlarından başlamışam, təxminən 12-13 yaşımda hətta povest də
yazmışam. Ancaq ilk ciddi işim hekayələrim olub. Tələbəlik illərində ilk
hekayələrimi yazmışam, onları oxuyan xalq yazıçımız İsmayıl Şıxlının
xeyir-duası ilə ədəbiyyata gəlmişəm.
Nədən bəhs edirdi o hekayələr?
- İlk hekayələrim həyatda özünü axtaran insanlardan bəhs edirdi. Çünki bəzən
insan yaşayıb ömür sürür, amma özünü tapa bilmir, öz həyatını yaşaya bilmir...
Bəs ən axırıncı yazdığınız roman nədən bəhs edir və necə adlanır?
- «Son məktub» adlı romanım 2013-cü ilin son günlərində işıq üzü görüb. Bu
roman günahla günahsızlığın şiddətli mübarizəsi barədədir.
Axırıncı romanınız digərlərindən nə ilə fərqlənir?
- Bu roman fikir romanıdır, digərləri isə hərəkət romanlarıdır.
Oxucu kütlə hər hansı bir yazıçının romanını oxuyanda birinci nəyə fikir
verməlidir? Eyni zamanda romanın maraqlı olması üçün yazıçı nə etməlidir?
- Hər oxucunun öz fərqli ovum və bəyənmə kriteriyaları var, yazıçının isə borcu
oxucunun tələbini ödəmək, zövqünü oxşamaqdır.
Bildiyimiz kimi, siz ilin ən yaxsı yazıçısı seçildiniz. Bu, əlbəttə, çox
qürur duyulası bir faktordur. Bəs bu titul sizə nə verdi və buna münasibətiniz
necədir. Ümumiyyətlə, düşünürsünüzmü ki, bu təltifə layiqsiz?
- İlin ən yaxşı yazıçısı seçimini hansı qurum edibsə, əslində bundan heç
xəbərim olmayıb. Mən Azərbaycan hökumətinin ali ədəbiyyat və Avrasiya yazarlar
qurumunun mükafatlarını qazandım. Bir də, ölkədə ən çox kitabları satılan
azərbaycanlı yazıçı elan edildim.
Artıq iki kitabınız Türkiyədə çap olunub, bilmək maraqlı olardı, hansı
kitablardır? Ümumiyyətlə, bu kitablarınızı başqa ölkələrdə çap etdirmək
fikiriniz var?
- Mənim Türkiyədə "Sənə inanıram” və "Yetmış yeddinci gün” romanlarım
nəşr edilib. Eləcə də, Özbəkistanda "Sonuncu ölən ümidlərdir” və
"Sənə inanıram” adlı romanlarım işıq üzü görüb. Kitabları başqa ölkələrdə
nəşr etdirmək anlayışı dünyada yoxdur. Naşirlər sənin barədə eşidir,
kitablarınla tanış olur və onları nəşr edirlər. yaxud da sən nümunə üçün
əsərlərindən tərcümə edilmiş parçaları göndərirsən, onları bəyənirlərsə, nəşr
edirlər, reallıqda bax, belə olur. Mənim romanlarıma maraq göstərən bir neçə
ölkə var hazırda, daha yaxın görünən ABŞ-dır. Çox güman ki, əlverişlı qonorar
şərtləri müqabilində bu ölkədə kitabım çıxsın.
Kitablarınız hansı dillərə tərcümə olunub?
- İngilis, rus, Türkiyə türkcəsi, özbək.
Sizcə, bir roman yazmaqla tanınmış yazıçı olmaq olarmı?
- Əlbəttə, olar. Xalid Hüseyni bir romanla - "Çərpələng uçuran”la
məşhur oldu.
Kitab oxumağı sevirsiniz?
- Təbii ki, sevirəm. Məncə, yaxşı yazıçı olmaq istəyən öncə yaxşı oxucu
olmalıdır.
Axırıncı dəfə oxuduğunuz kitab hansıdır?
- Hazırda həm Mişa Selimovıçın "Dərvış və ölüm”, həm də Sərdar Özkanın
"Kayıp gül” romanlarını oxuyuram.
Sizcə, yaxşı yazıçı olmaq asandır?
- Hər işdə yaxşı olmaq çox çətindir. Yazıçılıqda isə bu, xüsüsən nəzərə alanda
ki, bədii ədəbiyyat beyinə informasiyadan daha üstün daxil olur, yaxud populyar
yazıçı yüz minlərlə insana öz obrazları ilə həyat nümunəsi göstərir, onda bu
işin çətinliyini və məsuliyyətini dərk etmək olar.
Siz hər hansı bir əsər, yaxud konkret bir obrazla bağlı ideyanı haradan
götürürsünüz?
- İdeyalar süjetlərdən gəlir, süjetləri isə həyatdan götürürəm.
Hadisə və ya ideya ilə rastlaşmaq üçün mətbuatı izləyirsinizmi? Axı indi elə
qəribə xəbərlər oxuyuruq ki, işləsən, bəlkə də bir əsərdir…
- Ümumiyyətlə, medianı
izləyirəm. Əsər üçün süjeti isə heç vaxt axtarmıram, o, adətən, özü gəlib məni
tapır.
Hazırdv əlinizdə yazdığınız, yaxud işləmək istədiyiniz əsər varmı?
- Azərbaycanda 8-ci romanım çıxdı. "Son məktub”. Ertəsi gün seçim etdim
ki, 9-cu romanım necə adlanacaq. Açığı, mənim üçün mövzu qıtlığı yoxdur,
tükənmək təhlükəsi də hiss etmirəm, içimdə hələ demək istədiyim çox sözlər
qalıb.
Ümumiyyətlə, yaxşı roman yazmaq üçün yazıçıya birinci növbədə nə lazımdır,
nə kimi amil o romanı maraqlı və oxunaqlı edə bilər?
- Bestseller yazmağın qızıl qaydaları var. Maraqlı süjet, sadə dil, lakoniklik,
hədsiz dramatizm, reallıq illüziyası yaratmaq.
Oxucunun zövqünə görə yazmaq lazımdır, yoxsa yazıçı öz üslubunda yazsa daha
yaxşı olar?
- Yazıçı öncə oxucuların arxasınca getməlidir ki, sonradan onları öz ardınca
apara bilsin.
Özünüzü tanınmış yazıçı hesab edirsiniz?
- Mənim hesab etməyimdən asılı olmadan, deyə bilərəm ki, mən tanınmış
yazıçıyam, tirajım, xarici uğurlarım, kitablarımın satılma faizi, aldığım on
minlərlə oxucu rəyləri öz sözünü deyir. Siz sualı belə qoyun, özünüzü yaxşı
yazıçı hesab edirsinizmi? Mən də deyim ki, bütün qazandığım uğurlara rəğmən
özümdən razı deyiləm əsla. Hələ öz üzərimdə hey işləməli və işləməliyəm. İnsan
özündən razı olanda tükənir. Əsl uğurlar hələ bundan sonra olacaq.
Sizi necə təqdim etməyi istərdiniz, tanınmış yazar, yoxsa kifayət gədər
tanınan yazıçı?
- Məni Varis kimi təqdim edin. Sadəcə, Varis.
Maariflənmək, savadlı olmaq, əlavə biliyə yiyələnmək üçün bizə mane olan
nədir?
- Tənbəllik.
Yaxşı əsər yazıb ortaya çıxarmaq üçün yazıçıya nə qədər vaxt lazımdır?
- Bu, yazıçıdan asılıdır. Mən təqribən 8 aya bir roman yazıram. 10 ilə bir
roman yazan da var, 3 aya yazan da.
Gənclər niyə kitabxanaları ziyarət etmir? Gənclərimiz niyə kitab oxumaqdan
qaçırlar? Hətta saatlarla kompüter arxasında oturmağı kitab oxumaqdan üstün
tuturlar…
- Məncə, kitaba həvəsli kifayət qədər gəncimiz var. Son dövrlər bizdə kitaba
sevgi artib, bu, məni sevindirir. Kompüter isə tək bizdə deyil, bütün dünyada
gəncləri daha çox özünə çəkir.
Kitab təqdimatları keçirirsiniz?
- Mən son vaxtlar kitab təqdimatı deyil, mütəmadi imza günləri keçirirəm. Amma
arada təqdimatlar da olur. Bu, daha çox xaricdə dərc edilən kitablarla bağlı
olur.
Bu yazıçılıqla sevərək məşğul olursunuz, yoxsa maddi maraq üçün yazırsınız?
Hər kəs həyata öz rolunu oynamağa gəlir, mənin rolum yazıçılıqdır.
Oxucularla ünsiyyətdə olmaq sizin üçün nə dərəcədə önəmlidir?
-
Sosial şəbəkələrdə oxucularımla ünsiyyətdə oluram, kitablarımda telefon
nömrələrim, elektron ünvanım var. Məncə, yazıçı oxucuları ilə ünsiyyətdə
olmalı, onları tanımalıdır ki, ortaya sevilən əsərlər qoya bilsin.
Sizcə, insan öyrənə-öyrənə adam ola bilər?
- Bəlkə adam öyrənə-öyrənə insan olur?
Xoşbəxtlik sizin üçün nədir? Ümumiyyətlə,
özünüzü xoşbəxt insan hesab edirsiniz?
- Xoşbəxtlik arzuların son həddidir, amma insan
o həddə heç vaxt çata bilməz.
Gənc yazıçılara tövsiyələriniz və
məsləhətləriniz...
Daha çox mütaliə etsinlər, daha işgüzar
olsunlar, daha çox insanlar arasında olsunlar, ölkələr gəzsinlər… Sevməyi
bacarsınlar. Dərk etməyə çalışsınlar. Amma hər halda, yazıçılıq üçün bunlar bir
yana, əsas şərt istedaddır.
Gələcək fəaliyyətinizdə sizə uğurlar arzu
edirəm və bir daha xoş və səmimi söhbətə görə təşəkkür edirəm.
- Çox sağ olun.
Leyla Namazova,
starxeber.az
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.