Bəs taksilərin fəaliyyətinə necə nəzarət edilir? Ümumiyyətlə Sumqayıtdataksi şirkətləri və ya fərdi taksi xidməti ilə məşğul olan şəxslər üzərində nəzarət varmı?

Sumqayıt Avtomobil Nəqliyyatı ilə Sərnişindaşıma İdarəsindən də taksilərlə bağlı problemlərin olduğunu deyirlər.

Sumqayıt Avtomobil Nəqliyyatı ilə Sərnişindaşıma İdarəsi: "Taksilər rəsmi qaydada icazələri olmadan öz işlərindədirlər"

İdarədən Xeberle.com-a verilən açıqlamada bildirilir ki, hal hazırda taksi fəaliyəti ilə məşğul lan vətəndaşlara vahid nəzarət sistemi yoxdur. Yalnız qayda pozuntularına görə olan nəzarəti və cərimələri yol polisi həyata keçirir: "Fəaliyyət göstərən taksi xidmətləri isə heç bir idarə və qurumdan rəsmi qaydada icazələri olmadan öz işlərindədirlər.

Qurumdan verilən açıqlamada o da vurğulanıb ki, Sumqayıtda Nəqliyyatın intellektual İdarəetmə sisteminə keçidlə bağlı işlərə başlanılsa da koronavirus pandemiyası bu prosesi ləngidib: "Bu ilin may ayına qədər şəhərdə nəqliyyatın intelektual idarəetmə sisteminə keçid və kart sisteminin tətbiqi planlaşıdırılırdı. Lakin bu gün bütün dünyanı cənginə almış pandemiya işləri ləngitdi. Gələcək planlar siyahısında olan intellektual idarəetmə və kart sistemi pandemiya şəraiti bitdikdən sonra tam formada reallaşacaq".

Nəqliyyat eksperti: "İctimai nəqliyyatın digər növləri yaradılarsa, taksilərə də ehtiyac qalmaz."

Nəqliyyat eksperti Elməddin Muradlı deyir ki, Azərbaycanda taksi fəaliyyəti uzun illərdir pərakəndə şəkildədir: "Nəzarət mexanizmi yoxdur. Ən biyabırçı vəziyyət isə keeçmiş Nəqliyyat Nazirliyinin vaxtında yaranmışdı. Nəqliyyat qoçuları taksi sürücülərini döyürülər, onları incidirdilər, fərqlənmə nişanı, lisenziya satmaq adıyla min oyundan çıxırdılar. Bu kimi neqativ halların sayı çox olduğuna görə taksi fəalyyiti, həmçinin də digər sahələr üzrə bir çox səlahiyyətlər Nəqliyyat Nazirliyinin əlindən alındı və nazirlik özü də ləğv edildi. Lakin bu problemlər həllini tapmadı və yenə də qalmaqdadır. Problemlərin qalmasının əsas səbəbi odur ki, taksi sahəsi bir spesfik sahədir və bunu tənzimləmək o qədər də asan məsələ deyil. Dünyanın bir çox ölkələrində bunu qətiyyən tənzimləyə bilmirlər və hətta qardaş Türkiyədə taksi fəaliyyətinə böyük bir mafiya nəzarət edir. Dövlət istəsə belə, o sahəni nəzarətdə saxlaya bilmir. Bakı Nəqliyyat Agentliyinin taksilər haqqında vahid tarif məsələsini ortaya atması hamıda qıcıq yaratdı. Bu nə agentliyin, nə də dövlətin marağında olan bir məsələ deyil. Çünki bu qiymətin heç birinə xeyri yoxdur.Qiymətin sırf sürücüyə xeyri var.

Bu gün ictimai nəqliyyatımız taksilərin və avtobusların ümidinə qalıb. Taksi xidmətinin qiymət artımını da sürücülər özü istəyir. Hesablasaq, bu gün Bakı və ətraf rayon və qəsəbələr üzrə 30 min taksi sürücüsü var. Xərcləri qarşısında heç nə qazana bilməyən sürücülər haqlı olaraq etiraz edir. Bu gün onların taleyi kimlərinsə əlindədir".

Ekspertin sözlərinə görə, mütləq yollarda tıxaclar aradan qaldırılmalı, ictimai nəqliyyatda dəyişiklik edilib, nəqliyyat növlərinin sayı artırlmalıdır. O zaman taksiyə də ehtiyac qalmayacaq: "Evdən çıxan vətəndaş əmin olsa ki, avtobus və ya tramvayla gedib vaxtında iş yerinə çatacaq, taksiyə də minməz, əlavə xərclər də etməz. Bu gün Sulutəpədə yaşayan sakin məcburdur ki, gündəlik olaraq 20 yanvardan 1 manatlıq taksiylə gedib gəlsin. Bakı kəndlərinin adamları milyonçü deyil, amma normal marşrut olmadığından məcburdur taksidən istifadə etsin. Bu gün ictimai nəqliyatda olan problemlər aradan qalxsa taksi məsələsi də öz-özünə həll olunacaq. Çünki əsas problem taksi deyil, ictimai nəqliyyatdır".

Taksi sürücüsü: "Gün ərzində 8 saat çalışsam 50-60 manat qazanıram"

Xeberle.com-un əməkdaşı bir neçə taksi sürücüsü ilə söhbət edib. Onlayn sifarişlə taksi fəaliyyəti həyata keçirən Taleh Qarayevin sözlərinə görə, 1 ildən çoxdur ki, taksi şirkətində çalışır. İlk vaxtlarda bir qədər çətinlik çəksə də, sonradan işə alışa bilib: "Şirkətə üzv olursan, sənə müştəri verir və hər müştəridən 15 faiz şirkətin balansına köçürülür".

T. Qarayev həmçinin bildirir ki, 8 saat ərzində davamlı çalışan zaman 50- 60 manat gəliri olur: "Bu, elə bir işdir ki, çox çalışsan, çox qazanacaqsan. Bəzi günlərdə 12 saat çalışıram. Həmin günlərdə 80 manata yaxın gəlirim olur. Bütün sutka ərzində işləsəm, ayda haradasa 1500 manat qazana bilərəm. Günə cəmi 3-4 manat şəxsi xərcim çıxır".

Bir neçə aydır taksi şirkəti ilə əməkdaşlığa başlayan Məzahir Əsədov isə bildirir ki, onsuzda su qiymətinə olan taksi xidmətindən istifadə edən sərnişinlər bəzən verdikləri ödənişə də narazılıq edirlər: "Hətta olub ki, getdiyi ünvana çatanda pulum yoxdur deyib. Əksər hallarda bu qiymətlərə yay aylarında müştərilər tərəfindən kondisioner tələb edirlər ki, bu da "SuperEkonom” adlanan paketə daxil deyil. Çünkü mühərrikə əlavə yük salmaqla daha çox yanacaq sərfinə gətirib çıxarır".

Sumqayıtlılar nə düşünür?

Xeberle.com saytına məxsus olan sosial şəbəkə hesablarından izləyicilərə "Sumqayıtda taksi xidmətlərinin fəaliyyətindən razısınzmı və vahid nəzarət mexanizmi yaradılmağına ehtiyac varmı?" sualını ünvanladıq. Sorğuda iştirak edən 158 respondentdən 115 nəfəri "Razıyam", 16 nəfəri "Narazıyam", 22 nəfəri "İnhisarçılığa xidmət edəcək", 5 nəfəri isə "Cavab verməkdə çətinlik çəkirəm" cavabını verib.