Kişi müəllimlərin az olması tərbiyə sisteminə ciddi təsir edir
Hər il ali məktəblərdə müəllimlik ixtisası üzrə kifayət qədər böyük plan yeri ayrılır. Universiteti bitirən məzunlardan bəziləri MİQ imtahanına daxil olur, bəziləri isə magistraturaya sənəd verib, universitetdə işləməyi hədəfləyirlər. Buna baxmayaraq, 10 minlərlə məzun işsiz qalır.
Əmək bazarının tələblərinə cavab vermədiyi halda hər il pedaqoji sahayə bu qədər plan yeri ayırmağa gərək varmı?
Təhsil mütəxəssisi Elşən Qafarov AzEdu.az-a açıqlamasında bildirib ki, pedaqoji sahədə təhsilalanların sayının ildən-ilə çoxalması və müsabiqə şərtlərinin şəffaf olması müəllimlik sahəsinə inamı artırır:
"Ölkədə ən genişmiqyaslı işə qəbul müəllimlərin işə qəbulu (MİQ) müsabiqəsidir. Bu proses 2011-ci ildən etibarən mərkəzləşmiş qaydada həyata keçirilir. Hər il MİQ-ə 60 min namizəd sənəd verir. Sözsüz ki, namizədlər içərisində hazırda işləyən müəllimlər də var. 10 min vakant yerinə 8-10 min nəfər qəbul olunur. Ölkədə elə bir iş yeri yoxdur ki, bu qədər insan bir anda işə qəbul olunsun”.
Müsahibimiz qeyd edib ki, bu gün Azərbaycan dünyada ümumitəhsil sistemində qadınların ən çox işlədiyi ölkədir:
"Azərbaycanda pedaqoji sahədə çalışan 100 nəfərdən 84-ü qadınlardır. Təəssüf ki, cəmiyyətin əksər hissəsində belə bir fikir yaranıb ki, xanımlar üçün ən sakit sahə həkimlik və müəllimlikdir.
Müəllimlərin çoxunun qadın olmasının bir neçə səbəbləri də var. Belə ki, şəhər həyatının daha baha olması səbəbindən kişilər daha ağır və gəlirli sahələrə üz tuturlar. Ancaq istisna olaraq regionlarda, eləcə də kənd yerlərində kişi müəllimlərin sayı daha çoxdur.
Bir neçə ixtisaslar var ki, onları tamamilə qadınlar seçirlər. İbtidai sinif, Texnologiya, Təsviri-incəsənət müəllimliyi kimi fənləri ucqar yerlərdə belə qadınlar tədris edirlər. Amma bu bölgü təhsilin keyfiyyətinə əngəl olmur. Şəhər yerlərində kişi müəllimlərin sayının az olması isə tərbiyə sisteminə ciddi təsir edir”.
Bu gün ümumitəhsil məktəblərində verilən əmək haqqı, ali məktəblərdə verilən əmək haqqına nisbətən nəzərçarpacaq qədər çoxdur”,- deyə E.Qafarov vurğulayıb:
"Bir çox hallarda magistratura təhsili alanlar da ümumitəhsil sisteminə üz tuturlar. Çünki təhsil pillələri arasında ən yüksək əmək haqqı alanlar ümumitəhsil pilləsində çalışanlardır. Digər bir tərəfdən isə repetitorluq - "kölgə təhsili”, deyilən bazarda ixtisasını minumum səviyyədə bilən müəllimlər belə repetitorluq edirlər. Nəticə etibarı ilə bizdə müəllimliyə üz tutanların sayı daha çox olur.
Ölkədə 45 mülki ali məktəb var, onlardan 21-i pedaqoji sahədə kadr yetişdirir. Ümumiyyətlə universitetlər pedaqoji sahədə kadr hazırlayarkən hansı datalara, rəqəmlərə əsaslanırlar? Bizdə əmək bazarı öyrənilmir. Düzdür, ölkədə orta statistika var ki, 4399 dövlət, 32 özəl məktəb var. Amma düşünürəm ki, əmək bazarı öyrənilərsə, yaxın 5-10-15 il üçün hansı sahədə nə qədər kadr lazım olduğunu bilərik. Hazırda özüm də bilmirəm ki, hansı rəqəmlərə əsasən biz plan yerləri ayırırıq”.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.
