“Uğurun sirri” layihəsinin növbəti qonağı Şimali Kipr Türk Cümhuriyyətinin tanınmış şairəsi və jurnalisti Bedia Balsəsdir.
Uğurun rəngi, dadı, qoxusu, səsi, görüntüsü necədir və ona toxunmaq nə zaman mümkündür?
- Uğuru hədəfləyərək bir yerə çatmaq məncə gerçək uğur deyil. Bir yolda gedərkən bir çatış nöqtəsi deyil müvəffəqiyyət. Nisbidir və uğur yolunda gedərkən başqa insanların üzərinə basmadan, insanlığı itirmədən, pozulmadan və çürümədən özü kimi qala bilən uğurludur məncə. Dadı dinclik verici olmalı və vicdan olaraq insanın özünə yaxınlaşmasıdır.
Deyirlər, yanlışlar olmadan doğrular tapılmaz. Uğursuzluq yanlışlardanmı doğar?
- Yanlışlar olmadan doğrular olmaz, bəli. Həyat çünki doğru bir şəkildə aydın olmaz. Səhvlər etmədən doğrunun nə demək olduğu axtarışına çıxılmaz. Uğursuzluq səhv qərarlardan, səhv hadisələrdən, addımlardan doğulduğu kimi, uğur da əvvəl səhv edərək yaxalana bilər. Hər səhvdən bir dərs çıxaran öz doğrusuna çata bilər.
Etdiyiniz mübarizədə uğursuzluqla üzləşdikdə nə edirsiniz?
- Əvvəl dibə batıram, ya da xəyal qırıqlığı ilə üzləşirəm, pis halda yıxılmışlıq hissi örtür məni, sonra yenidən dikəlir və ayağa qalxıram. O uğursuzluqdan dərs çıxararaq davam edirəm.
Hər insanda bir istedadın olduğunu söyləyirlər, bunu necə ortaya çıxarmaq olar?
- Məncə hər insanın bir xüsusiyyəti var. Bu xüsusilə uşaqlıqda doğru müəllimlə ortaya çıxa bilər. Bəzən ana atalar buna qatqı qoyar. Bəzən də adam inad edərək bacarar. Ətraf faktorların məncə rolu böyükdür. Məktəb, müəllimlər, yoldaş ətrafı.
Bəzi gənclər bir işə başlayanda "Düşün, tətbiq et və nəticələndir" prinsipini unudurlar. Yəni, onlar düşündüklərini ya tətbiq etmir, ya da nəticələndirmirlər. Bu problemlə qarşı-qarşıya qalanlara nə söyləmək istəyərsiniz?
- Məktəbdə öyrəndiklərini təcrübə ilə gücləndirmək lazımdır. Qısa yoldan hər şeyi bacarmaq tələsik etməkdir. Bəzi şeylər yaşayarkən öyrənilir. Onlara erkən tez məğlub olmadan edəcəkləri işin incəliyini öyrənərək beynindəkiləri tətbiq etmək üçün bir yol çəkmələri lazım olduğunu təklif edirəm.
Bəs qarşısındakına "əhəmiyyətlisən" mesajını verməkdə çətinlik çəkənlərə nə söyləmək istəyərdiniz?
- Məncə eqoizmi buraxsınlar deyərəm. Təqdir edə bilmək ülvi bir xüsusiyyətdir. Başqa insanların əhəmiyyətli ya da uğurlu olması bizə mane olmaz ki. Kompleksli insanlar ancaq qarşılarındakı insanın dəyərini verməkdən çəkinirlər.
Uşaqlarınızın gələcəkdə uğurlu ola bilməsi üçün nə edərsiniz? Daha fərqli davrana bilirsinizmi?
- Uşaqlarımı at yarışına soxmamağa çalışıram. Öncə uşaqlıqlarını yaşasınlar istəyirəm. Şəxsiyyətlərinin inkişafı mənim üçün bir akademik uğurdan əvvəl gəlir. Həyat uzun bir yoldur. Şəxsiyyət sahibi olan, xoşbəxt bir uşaqlıq keçirən, hədəfləri olan insan əvvəl - axır uğuru yaxalayacaq. Mən bəzən çox çətinlik çəkirəm. Bu həyat tempi, insanların, təhsil sisteminin, ictimai inancların, qanunlar qarşısında uşaqlarımı yuxarıda saydığım kimi yetişdirməməkdən, o şəkildə davrana bilməməkdən çox qorxuram.
Sizcə insanların ən güclü silahı nədir - ağıl, yoxsa ürək?
- İkisi də... İnsan ürəyi ilə ağlı arasındakı bağı heç itirməməlidir. Ürəyi onu insan edən, ağlı isə süzgəcdən keçirən yerlərdir. İkisi paraleldir.
Uğurun yaşı olur, yoxsa başı, bu barədə nə düşünürsünüz?
- Uğur nisbidir. Hər kəsin uğur anlayışı dəyişikdir. Ləyaqətlə bir həyatı inandığı kimi tamamlaması insan üçün məncə uğurdur. Nə yaşı olar, nə də başı. Bir yolda getməkdir. O yolda gedərkən insanın etdikləri, davrandıqları, çalışdıqları, uğraşdıqlarıdır. Uğur bir nəticə deyil.
Fərqliliyiniz və fərdliliyiniz haqqında nə deyə bilərsiniz? Nəyə görə Siz sizsiniz?
- Fərqliyəm çünki sadəcə özüməm. Özüm olmam ən böyük fərqliliyimdir. Başqasına bənzəmək də istəmirəm. Mən sözlərimlə, insani mənadakı könüllü fəaliyyətlərimlə, daşıdığım xüsusiyyətlərlə bir iz buraxmağa çalışıram. Yaxşılığın yoluxucu olması ən böyük hədəfimiz. Məndən bir dənə daha olmadığını gerçək mənada fərq etdiyimdən bəri mən mənəm.
İnanmaq asandır, yoxsa inandırmaq?
- Dünyada xüsusilə dini mövzularda sorğulamadan inanmaq çox asandır. Çox uzun bir mövzudur bu. Hər mənadakı inancların dəyişməsi, insanların razı edilməsi çox çətindir.
Həyatın enini və uzununu ölçdünüzmü heç, həyatı uzun edən nədir sizcə?
- Deyəsən ölçdüm. Ana olduqdan sonra yenidən ölçü vahidi istifadə etdim. Uşaqların gülümsəməsi ölçüsündə daha da genişləndiyini gördüm məsələn. Cəmiyyətdəki bir çox mühakimə ilə daralan həyatımda heç itirmədim həyatın mənasını. Həyatı uzun edən sevgidir. İnsanın insana olan sevgisi ən ülvüsüdür. Səmimiyyət, insanın özü qalması və sevgiyə inancını itirməməsi həyatı uzun edir.
Əgər dünyada yalnız bir şeyi dəyişdirmə imkanı verilsəydi, Siz nəyi dəyişərdiniz?
- Uşaqların kədərlənməsini dəyişərdim. İmkanım olsaydı bütün uşaqları xoşbəxt edərdim.
Həyat toplananlar, çıxarmalar, vurulanlar və bölmələrdən ibarətdir deyirlər, Sizin payınız ən çox hansı əməl düşüb?
- Çoxunu saymadım. Zaman-zaman bölündü... Çıxdım. Çıxıldım. Geriyə baxdığımda məncə daha çox yığdım, toplandım, çoxaldım, çoxaltdım.
Əgər Siz özünüzlə dost ola bilsəydiniz, özünüzə Sizin kimi bir dost istəyərdinizmi?
- Sanıram ki, ümumi mənada istəyə bilərdim. İnsanın ən çətini özünü dəyərləndirməsidir. Heç olmasa semestrlik - illik yoldaş olmazdım. Bir ömür boyu dostluğum eyni yerdə qala bilərdi. Açıq sözlü və səmimi olduğum üçün də birlikdə ayna tuta bilərdim dostlarımla. Çətin yanlarım var. Amma könüldən sevdiklərim o çətinliyə dözüm edə biləcək qədər xüsusi sevilə bilərdi.
Uğurlu olmaq istəyənlərə gərəkli bir tövsiyə versəydiniz nə söyləyərdiniz?
- Xəyallarının arxasınca qaçmalarını və kim olursa olsun onları dayandırmaq istəyənləri dinləmələrini söyləyərdim.
Dəlinin doğru xəbəri nə olar sizcə? Dəliliyin gözəlliyi mümkünmü?
- Dəliləri sevirəm. Hər insanda olan o dəlilik əslində ən günahsız tərəfdir. Şüurlu kimsəni üzməz, pislik etməzlər. Ancaq özləri pisliklərə dözüm etmədikləri üçün fərqlənirlər. Bir-birinə bənzər bir çox adam dəlilər kimi səmimi ola bilmədiyi üçün bizə daha uzaqdırlar.
Hesab - kitab dəftəriniz varmı?
- Ümumi mənada dağınıq bir insanam. Qeyd dəftərlərim, kağızlarım hər yerdə var. Qələm, kağız və söz 4-5 yaşımdan bəri mənimlə və ən güclü yanlarımı meydana gətirdilər.
Təbliğ etdiyiniz gerçəklər nələrdir, necə düşünürsünüz sevginin təbliğata ehtiyacı varmı?
- Sevginin təbliğata ehtiyacı yoxdur. Sevgi hər şeyi reallaşdıra biləcək gücdədir.
Yaşamaq və var olmaq arasındakı fərq nədir?
- Hər yaşayan insan, yəni nəfəs alan və dünyada olan insan var olmaz. Var olmaq üçün daha çox şey lazımdır. Yəni bəslənmə, sığınma, çoxalma xaricində. Mənanın arxasında qaçmaq, başqa həyatlara toxunmaq, iz buraxmaq ən azından bu uğurda insanca mübarizə vermək var olmaq deməkdir.(azadinform.az)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.