Ana olmaq müqəddəs hisdir. Uzun illər bunun həsrəti ilə yaşayan qadınlarımız doğum vaxtı çatanda övlad dünyaya gətirəcəyinə sevinmək əvəzinə doğuş pulunu necə verəcəyi üçün dərd çəkməyə başlayır. Dövlət xəstəxanalarında normal doğuşun ən azı 500-600 manata başa gəldiyini düşünsək, özəl xəstəxanalardakı qiyməti təsəvvür etmək çətin olmayacaq. Yox, əgər siz övladınızı qeysəriyyə əməliyyatı ilə dünyaya gətirəcəksinizsə, qiymətlər bir az da artacaq. Lakin respublikamızdakı doğum evlərindəki vəziyyəti bir dəfə görən qadın ikinci dəfə ana olmaq üçün çox düşünməli olur. 

Hazırda 2 uşaqdan çox övlad dünyaya gətirmək istəməyənlər üçün əsas səbəblərdən bir də məhz doğuşun çox baha başa gəlməsidir. Qadın doğuş zamanı həkimin pulundan başqa hər gün növbə dəyişən tibb bacılarını da görməlidir. Əks təqdirdə , övladını uşaqların saxlanıldığı otaqda narahatlıqdan daim ağladığını görəcək. Yox, əgər hər gün 3 dəfə növbə dəyişən tibb bacılarını razı salsa, onlar  ilk növbədə uşağın bezini dəyişəcək, onu rahatlayacaq. Uşaq ağladığı zaman xəstə palatasına qədər gəlib ananı uşağın ağladığına dair xəbərdar edəcək. Bir sözlə, pulun varsa, heç nədən korluq çəkməyəcəksən. 

Özəl xəstəxanalarda isə vəziyyət fərqlidir. Qapıdan girəndə pulunu ödəyirsən və xəstəxananı tərk edənə qədər sizdən heç kim pul tələb etmir. Əslində, bu daha sərfəlidir. Amma özəl xəstəxanalara 1500-2000 manatı ödəməyə hamının imkanı varmı?!

Səhiyyə Nazirliyi mətbuat xidmətinin rəhbəri Anar Qədirli açıqlamasında bildirdi ki, 2013-cü il ərzində 72 həkim cəzalanıb, töhmət alıb və digər tədbirlər görülüb: “Onların 9 nəfəri işdən çıxarılıb, 1 nəfərə qarşı cinayət işi açılıb. Bunlara səbəb kimi həkim səhvləri göstərilib. Bunlar doğuşa yardım komissiyasının ötən ilin sonlarında açıqladığı rəqəmlərdir”.

Uzun müddətdir vətəndən uzaq olan jurnalist Məhsəti Şərif  danışarkən bildirdi ki, Azərbaycandakı doğum evlərinin vəziyyəti onun ən yaralı yeridir. Həm yeni ana olan bir qadın, həm də Azərbaycandakı Doğum evlərindəki səhlənkarlığa görə yaxın qohumunu itirən bir insan kimi Məhsəti xanımın fikirləri maraqlı oldu: 

“5 ay öncə məhz həkimlərin məsuliyətsizliyi və savadsızlığı, yalnız pul düşünmələri nəticəsində dayım qızı Pərvinə Hüseynova dünyasını dəyişdi.  Günahkarlar hələ də cəzasını almayıb. Bu cür faktları tez-tez eşidirik. Ən yaxınlarımız Doğum evlərindəki acınacaqlı durumla rastlaşır. Azərbaycanda səhiyyənin vəziyyətini artıq Türkiyədə hər kəs bilir. Çünki bura ən adi xəstəlikdən tutmuş, ağır xəstəliyin müalicəsinə qədər davamlı olaraq insanlar gəlir.
Bir haşiyə çıxım: Türkiyədə bir həkim var, doğum uzmanıdır. O bir dəfə dedi ki, Azərbaycandakı özəl xəstəxanaların birindən dəvət alıb. Yüksək maaş vəd edilib. Doktor gedib və ölkəmizdəki səhiyyənin durumunu gördükdən sonra müqaviləyə imza atmadan geri dönüb. Bunu o həkimden eşidəndə çox utandım. Mən ölkəmizdəki vəziyyəti bilsəm də, bunu başqa ölkədə duymaq qururuma toxundu”.

Jurnalist xanımın dediyinə görə, Türkiyədə durum tam fərqlidir: “Burada sığortan varsa, xəstəxanalara pul ödəmirsən. Her şey pulsuzdur. Doğum da onun içində. Əgər özəl xəstəxanaya getmək istəyirsənsə, o zaman sığorta ilə anlaşmalı özəl xəstəxanalar var. Onlarda da yarı faizə müalicə və ya doğum olur. Şərait isə bizim xəstəxanalarla müqayisəyə gəlmir. Ən azı həkimlər cibinə və ya əlinə göz dikməz.

Burada sistem elə qurulub ki, xəstəxanada həkim reseptlə dərman yazır. Biz onu aptekdən pulsuz alırıq. Çünki hər ay dövlətə sağlıq sığortası ödəyirik. Yalnız 3 aydan bir aptekə gedəndə deyirlər ki, məsələn, siz 3 dəfə təcili yardıma, 2 dəfə müayinəyə getmisiniz. Bunun üçün 30 lirə (15 manat) ödəməlisiniz. Bunu da xəsəxanaya deyil, aptekə ödəyirik. Çünki hamısı dövlət büdcəsinə gedir. Mən misallarla aradakı fərqi göstəməyə çalışıram. Doğum evində uşaq dünyaya göz açır. Bütün yoxlamalardan keçir. Eşitmə testi, daban tarama testi, peyvəndləri olunur və s. Sənə yalnız sağlığından əmin olduqdan sonra övladını təhvil verirlər. Bir də yalnız 1 və ya 2 gün xəstəxanada saxlayırlar. Bizdə 1 həftədən tez ana evə buraxılmır. Çünki hər anına pul alacaqlar”.

Məhsəti Şərif son olaraq bildirdi ki, qızı dünyaya gələndə otağı təmizləyən qadına həddindən artıq kasıb olduğu üçün zorla, xahişlə 10 lirə (5 manat) verib. “İnanın,  qadın 2 gün məni gördükdə “haqqınızı  halal edin” dedi. Utanırdı. İndi nəticəni siz çıxarın. Türkiyə səhiyyəsində də problemlər var. Amma üstün cəhətlər o qədər çoxdur ki, mənfilikləri görə bilmirsən”.

Ekspert Adil Qeybulla bildirdi ki, “Tibbi sığorta haqqında” qanun layihəsi 10 ildən çoxdur imzalanıb, amma hələ də qüvvəyə minməyib: “Hazırda bu məsələ ilə bağlı müzakirələr gedir. Düşünürəm ki, tezliklə məsələ həllini tapacaq. Belə olacağı təqdirdə tibb sığortası doğuş və təxirə salınmaz yardıma şamil olunacaq. Əhalinin, vətəndaşın üzərinə düşəcək müəyyən xidmətlər, var onlara ehtiyac olmayacaq. Bu həm də həkim məsuliyyətini artıracaq. Bizdə konkret xəstəliklərin aparılması ilə bağlı klinik protokollar tərtib olunmalıdır. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının, dünyanın aparıcı klinikalarının Qərb təbabətinin standartları çərçivəsində həyata keçirdiyi kliniki protokollar var. Hamilə qadının aparılması qaydası, hamilə olan andan hansı məsələlər tədqiq olunmalıdır, hansı situasiyalarda taktika necə olmalıdır, doğuş necə keçirilməlidir və s. Bu gün hansısa bir ağırlaşmaya görə sorunlu olan şəxsləri ittiham etmək üçün əlimizdə bir sənəd yoxdur. Sovet təbabəti dağılıb. Ölkədə qərb təbabəti tətbiq edilir. Lakin onların indiyə qədər protokolları tətbiq olunmur. Biz vakkum şəraitində fəaliyyət göstəririk. Hesab edirəm ki, dövlət klinikalarında “təchizat pulsuzdur və vətəndaşlar hər cür şəraitlə təchiz olunur” kimi deklorativ bəyənatlardan konkret işə keçməliyik. Bu da sığorta təbabətinin tətbiqindən keçir. Belə olan halda xeyli məsələlər öz həllini tapacaq. Düzdür, peşəkarlıqla bağlı problemlərimiz də çoxdur, amma sadaladıqlarım heç də peşəkarlıq problemindən geridə qalmır”.

/modern.az/