Azərbaycanın neft-kimya
sənayesinə ağır itki üz verib. Sumqayıtın kimya sənayesinin qurucularından
biri, respublikanın Fəxri neftçisi və Əməkdar səmərələşdiricisi, SSRİ
ixtiraçısı, fərdi Prezident təqaüdçüsü Yuri Vladimiroviç Yermakov uzun sürən
ağır xəstəlikdən sonra yaşadığı Sumqayıt şəhərində 98 yaşında vəfat etmişdir.
Ulu babaları da bir-neçə nəsil bakılı olan Yuri
Vladimiroviç Yermakov 1923-cü ildə Bakıda dünyaya gəlmişdi. Babaları ömür boyu
neftçi olmuş, ata-anası da neft sənayesində mühasib kimi çalışmışlar.
Bakıda 7-ci sinfi bitirdikdən sonra ailəsinə kömək
üçün saatsaz peşəsnə yiyələnərək, "5 dekabr” Artelində işə başlayan Y.Yermakov
1941-ci ildə Hitler ordusu SSRİ-yə hücum edərkən yaşının çatmamasına və bir
gözünün görməməsinə baxmayaraq, hərbi komissarlıqdan israrla özünün cəbhəyə,
döyüşə göndərilməsini tələb edir. Komissarla
bir-neçə gün "çəkişmə”dən sonra istəyinə nail olur. Və çox keçmədən Sovet
Ordusunun 2-ci Hərbi Hava-desant briqadasının 80-ci qvardiya
atıcı polkunun desant qrupunun tərkibində ağır döyüşlərdə iştirak edir. Krım
cəbhəsində, Krasnodar, Sevastopol və Novorossiysk istiqamətlərində düşmənə
qarşı mərdliklə vuruşur, iki dəfə ağır yaralanır. Müharibə qurtaranda cəmi 22
yaşı olan döyüşçü Yuri Yermakov doğma Bakıya döşündəki I dərəcəli "Vətən
müharibəsi”, "Qırmızı bayraq” ordenləri və medalları ilə qayıdır. 1952-ci ilə
kimi yenidən "5 dekabr” Artelində saatsaz, dəqiq mexanizmlər üzrə usta kimi
çalışır.
Bir gün dostlarından biri onu özünün bir-neçə ay
əvvəl işə düzəldiyi, istehsalat korpusları yenicə tikilməkdə olan, ilk məhsul
buraxılışına hazırlaşan Sumqayıt Sintetik Kauçuk zavodunda işləməyi təklif edir.
Böyüyüb boya-başa çatdığı, dünyalarca sevdiyi Bakıdan ayrılmaq istəməyərək,
dostunun təklifiylə qətiyyən razılaşmır. Lakin Yura barədə dostundan aldığı
məlumat zavod rəhbərliyini "qızıl əlləri” olan gənc, bacarıqlı mütəxəssisi razı
salmaq üçün Sumqayıtdan Bakıya getməyə məcbur edir. Çətinliklə də olsa, onu
yeni yaradılmaqda olan zavodda işləməyə razı salmaq olur.
Səhərisi günü ilk dəfə olaraq Sumqayıta gələndə
ordakı geniş quruculuq işlərini, tikinti meydançalarının "qaynayıb-coşduğunu”
görərək, həvəslənir. Və onun üçün ən əsası o idi ki, ona çox məsul və sevdiyi bir
iş – avtomatik cihaz və mexanizmlərin quraşdırılıb-sazlanması tapşırılır. Böyük
bir həvəslə işə başlayan Yura iki-üç aydan sonra bir-neçə texnoloji xəttin işə
salınmasında mühüm rol oynayır. Məhz onun bilik və bacarığı sayəsində bir-çox
yeni qurğu və mexanizmlər vaxtından əvvəl, həm də uğurla işə salınır. Bu işdə
onun tətbiq etdiyi mühüm səmərələşdirmə təkliflərinin də xüsusi əhəmiyyəti olur.
Onun istedad və bacarığını, işə can yandırmasını görən zavod direktorunun göstərişi
ilə Yura 4 aydan sonra Sumqayıtın mərkəzində, dəniz kənarına yaxın bir yerdə ikiotaqlı
mənzillə təmin edilir. Və beləliklə "köklü-köməcli”, neçə
nəsilcə bakılı olan Yura Yermakov çox keçmədən sumqayıtlı olur.
Cəmi 7 illik təhsili olmasına baxmayaraq, zavod
rəhbərliyi çilingər kimi işə götürdüyü Yuranın dərəcəsini tez-tez artırır,
yaxşı maaş verirdi. Çox keçmədən isə o, mexaniki sexin ustası, bir il sonra
mexanik, növbəti ildə isə dəqiq mexanika şöbəsinin rəisi təyin edilir.
Texniki təhsilini artırmağa çalışan Yuri Yermakov 1961-ci
ildə Gertsen adına Moskva Elmi-tədqiqat İnstitutu nəzdindəki nəzarət-ölçü
cihazları üzrə xüsusi kursları bitirərək, dogma zavodda elm və texnikanın son
nailiyyətlərinin tətbiq edilməsində daha fəal və səmərə ilə iştirak edir. Və
onun rəhbərlik etdiyi nəzarət-ölçü cihazları sexi həmişə buraxılış
obyektlərinin stabil işinin təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Hətta bir
müddət Rusiyanın analoji müəssisəsi olan Kuybışev Sintetik Kauçuk zavodu dəqiq
mexanizmlər üzrə nadir mütəxəssis olan Yuri Yermakovun sorağını alıb, onu
köməyə çağırmalı olmuşdu. İstehsalatın fəaliyyətindəki çatışmazlıqların aradan
qaldırılmasında müstəsna xidmətinə görə o, minnətdarlıq əlaməti olaraq Kuybışev
zavodunun Fəxri üzvü seçilmişdi. Sumqayıtın digər kimya müəssisələri də
çətinliyə düşəndə hər dəfə məhz ona müraciət edirdilər. Bilirdilər ki,
Y.Yermakov hansı işə qol qoydusa, orda problem dərhal aradan qalxacaq.
Təsadüfi deyil ki, 30 il Sumqayıt Sintetik Kauçuk
zavodunda işlədikdən sonra təqaüdə çıxanda da ona rahatlıq verilməmişdi. O vaxtkı
Ümumittifaq əhəmiyyətli, yüzlərlə alimin çalışdığı "Neftkimyaavtomat”
Elmi-tədqiqat İnstitutu da onu bəzi xüsusi dəqiqlik tələb edən mexanizmlərin
yaradılması işinə cəlb etmiş, iki il müddətində onun zəngin bilik və
bacarığından istifadə etməli olmuşdu.
İstehsalata tətbiq edilmiş xeyli səmərələşdirmə
təkliflərinin və SSRİ-nin nəinki kimya, hətta bütün sənayesində uğurla tətbiq edilmiş
yeni elektrik qaynağı elementi ilə bağlı ixtirasına görə Yuri Yermakov 1974-cü
ildə "SSRİ-nin ixtira və səmərələşdirmə əlaçısı”, üç il sonra isə "Azərbaycanın
Əməkdar səmərələşdiricisi” fəxri adlarına layiq görülmüşdü. O, həmçinin
"Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni və "Şərəfli əməyə görə” medalı ilə təltif
edilmişdir.
2014-cü ildə ARDNŞ - "Azərikimya” rəhbərliyi
tərəfindən fərdi Prezident təqaüdünə təqdim edilərək, bu yüksək mükafata layiq
görülmüşdü.
Dogma Azərbaycanı bütün varlığı ilə sevən, onun
tərəqqisi naminə hər zaman əzmlə, fədakarlıqla çalışmış vətənpərvər, zəhmətkeş
insan Yuri Vladimiroviçin əziz, unudulmaz xatirəsi onu tanıyanların, bütün
sumqayıtlıların, kimyaçıların qəlbində daim yaşayacaqdır.
Allah rəhmət eləsin!
Bir qrup dostlar,
müharibə və əmək veteranları adından:
Rəhman ORXAN.
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.