Dünyada
bir çox aktyor var ki, öz sənəti ilə şan-şöhrət qazanıb, milyonlarla insanın qəlbinə
yol açıb, könülləri işıqlandırıb. Üstündən illər keçsə də, həmin sənətkarı yada
salanda insanın qəlbi nurla dolur. Belə aktyorlardan biri də Azərbaycanın xalq
artisti, əvəzolunmaz sənətkar, tamaşaçıların sevimlisi Nəsibə xanım
Zeynalovadır. Hərdən öz sənətkarlarımız haqqında düşünəndə belə qənaətə gəlirəm
ki, dövlətimiz onlara nə edibsə - mükafat, fəxri adlar – bütün bunlar azdır.
Amerikanın Hollivud kinoindustriyasında böyük və qibtə ediləsi sənətkarlar
çoxdur. Bizim sənətkarlar onlardan heç də geridə qalmırlar. Bu, həqiqi
sözümdür. Tam səmimiyyətimlə deyirəm. Nəsibə xanım da bu əvəzolunmaz aktyorlar
silsiləsinə daxildir. Onu sənətini həmişə uca tutmuşam, zirvə saymışam. Onun
qoyub getdiyi sənət yolu bəlkə də böyük bir universitetdir. Gənclərimiz bu
universitetdən çox çey öyrənməlidirlər.
Taleyimdən
çox razıyam. Ona görə ki, jurnalis kimi şərəfli bir peşənin sahibiyəm. Əlimdə qələm
neçə-neçə maraqlı insanlarla ünsiyyətdə olmuşam, müsahibə almışam, daxilən zənginləşmişəm,
saflaşmışam. Tale elə gətirdi ki, Nəsibə xanım Zeynalovadan müsahibəni 1989-cu
ilin aprel ayında Sumqayıt superfosfat zavodunda alası oldum. Müəssisəyə
kimyaçılarla görüşə gəlmişdi. Fəhlələr onu gül-çiçəklə, alqışlarla
qarşıladılar. Ayrı-ayrı tamaşalardan səhnəciklər göstərdi. Onu zaldan buraxmaq
istəmirdilər. Saat yarımlıq görüş 3 saat çəkdi. Bu, Nəsibə xanıma qarşı olan
böyük hörmətin və ehtiramın bariz nümunəsi idi. Görüşdən sonra çoxlu suallar
verildi, hamısı aydın və dolğun şəkildə cavablandırıldı. Görüşdən sonra
direktor Nərçə Ağayevin (Dünyasını dəyişib. Allah rəhmət etsin!) kabinetində
çay süfrəsi arxasında ondan müsahibə aldım.
İlk
sualm belə oldu.
- Nəsibə xanım, bəzi sənət adamları Sumqayıta gəlməkdən
imtina edirlər, bunu onunla əsaslandırırlar ki, Sumqayıt kimyaçılar şəhəridir,
hava çirklidir və sair. Siz isə... (sözümü kəsdi)
- Bala,
bir dayan. Nə demək istədiyini anladım. Mənim üçün ilk növbədə tamaşaçının arzu
və istəyidir. Onlar məndən nəsə tələb edirlərsə, sözlərini necə yerə salım?! Bu
zavodda çaılışanların əksəriyyətinin, ola bilsin, Bakıya gəlib tamaşaya baxmağa
vaxtı və yaxud imkanı olmasın. Bu, təbiidir. Biz onların görüşünə getməliyik,
onlarla ünsiyyətdə olmalıyıq. Onu da deyim ki, Sumqayıta gələndə hava çox təmiz
idi. Çox da məsələni şişirtmək lazım deyil. İnsanın gərək qəlbi təmiz olsun,
başa düşürsən, oğlum? Sumqayıt gözəl şəhərdir. Burada bir neçə dəfə olmuşam. Hətta
çalışdığım Azərbaycan Dövlət Musiqili Dram Teatrı burada qastrol səfərlərində
çıxış edib.
- İlk müəllimlərinizi və ifa etdiyiniz rolları
xatırlayırsınızmı?
- Əlbəttə.
Onları unutmaq olar?! A.Tuqanov, R.Təhmasib, M.Həşimov, A.Gərəybəyli. Ölməz sənətkarlardır.
Azərbaycan mədəniyyətinin parlaq ulduzlarıdır. İlk rollarımdan danışanda Şekspirin
"Şıltaq qızın yumşalması”nda Katarina, Molyerin "Don Juan”ında Elvira, Şillerin
"Mariya Stüart”ında Yelizavetanı və başqalarını misal çəkə bilərəm. Hansını
deyim, birdir, ikidir..?! Hər halda gəncliyimin parlaq səhifələri idi.
- Sizin atanız da məşhur aktyor olub. O, teatr sənətində
böyük iz qoyub gedib. Cahangir müəllimin qızı Nəsibə xanım da aktyor sənətini
seçdi. Sizin də oğlunuz Cahangir artıq püxtələşmiş hamı tərəfindən sevilən
aktyor və rejissordur. Ailə sülaləsinin bir sənətdə birləşməsinə necə
baxırsınız?
- Çox
yaxşı. Mən respublikada neftçilər, rəssamlar, yazıçılar sülaləsini tanıyıram.
Teatr sənətində niyə olmasın ki?! Atam haqqında dediniz, çox sağ olun, oğlumun
adını çəkdiniz buna görə də sağ olun. Bu sənət bizim alın yazımızdır. Biz onun
daşıyıcılarıyıq. Amma bunu necə daşıyırıq, bax bu başqa məsələdir, bunu
tamaşaçılar daha yaxşı bilir.
- Tamaşaçılar bunu yüksək qiymətləndirir. Nəsibə
xanımın adı çəkiləndə insanları sifətinə təbəssüm, dodaqlarına zərif gülüş
qonur. Hamı sizi sevir, alqışlayır. Bunu sirri nədədir?
- Bunun
heç bir sirri yoxdur. Sənət sənət xətrinə ucala bilməz. Sənət ürəyinin bir
parçasında yer tutmalıdır, ürək döyündükcə o da döyünməlidir. Başa düşürsən
oğlum?
- Nəsibə xanım, 1974-cü ildə mən Azərbaycan Dövlət
Universitetinin ikinci kursunda oxuyurdum. Bir gün Azərbaycan Dövlət Musiqili
Dram Teatrında Sabit Rəhmanın "Hicran” komediyasına baxmağa getdim. Həmin gün
Azərbaycan Kommunust Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Heydər Əliyev
də iştirak edirdi. Yaratdığınız "Qızbacı” obrazı hamı tərəfindən alqışlarla
qarşılandı.
- Düzdür.
Tamaşadan sonra Heydər Əliyev pərdə arxasına gəldi. Yaradıcı heyətlə görüşdü,
hamını təbrik etdi. Ümumiyyətlə H.Əliyev bütün tamaşalara baxır və öz fikrini
söyləyirdi. Bu, bizə yeni ruh, yeni qüvvə verirdi. 1974-cü ildə yaratdığım Qızbacı obrazına görə Azərbaycanın Dövlət
mükafatına layiq görüldüm.
- Siz bədii filmlərə də çəkilmisiniz. Əksəriyyətində
epizodik rollarda oynasanız da, tamaşaçıların yaddaşında qalmısınız. "Ögey ana”da
Fatmanisə, "Qanun naminə”də Şəhla xanım, "Böyük dayaq”da Telli, ”Ulduz”da
Züleyxa, "Bizim Cəbiş müəllim”də Suqra.
- Mənim
üçün böyük, kiçik rol yoxdur. Mənim üçün teatrın səhnəsi və tamaşaçısı var. Gərək
öz oyununla hamının rəğbətini qazanasan.
- Əfsuslar olsun ki, bəzi aktyorlarda bu alınmır.
Onlar rejissorlardan böyük rollar tələb edirlər, verilməyəndə incik düşürlər,
kiməsə qısqanırlar. Sizin fikrinizi bilmək istərdim.
- Teatrda
belə hallar olur. Mənə elə gəlir ki, bundan incimək olmaz. Hər bir obraz kiminsə
boynuna biçilir, başqasında bu rol süni görünür.
- "Qayınana”da Cənnət xala kimi.
(Gülür)
Rayonlara gedirəm, məni öz doğmaları kimi qarşılayırlar. Evlərə qonaq dəvət
edirlər, süfrə açırlar. Hərdən çaşıb Nəsibə xanım demək əvəzinə, Cənnət xala
deyə müraciət edirlər. Bu, mənim üçün xoşdur.
- Sizin Lütfəli Abdullayevlə duetiniz hamının yaddaşındadır.
"Ulduz” filmindəki Züleyxa və Məhəmməd obrazları sanki filmin ana xəttini təşkil
edir. Nəsillər biri-birini əvəz etdikcə yaratdığınız obrazlar necə də səmimi və
inandırıcı görünür. Adam baxmaqdan yorulmur.
- Çox
baxmısan o filmə?
- Bəli, azı 10 dəfə.
- Deməli,
xoşuna gəlib?
-Əlbəttə.
-Bu
rejissor uğurudur.
- Aktyor ansamblı uğursuz seçilsəydi, film uğurlu
alınardımı?
- Məsələ
ondadır ki, rejissorun seçimi aktyorların yaşına, oyun tərzinə, xarakterinə
uyğun seçilib. Baş rolda Bəşir Səfəroğlu oynayıb. Əfsuslar olsun ki, vaxtından əvvəl
dünyasını dəyişdi. Heyif ondan. Qaldı Lütfəli Abdullayevə o, böyük sənətkar
idi. Əfsuslar olsun ki, o da dünyasını tez dəyişdi. O, canlı klassik idi. Onun
ölümü ilə sanki səhnəmizdə bir boşluq yarandı. Bunu etiraf etməliyik. Ümumiyyətlə
teatr və kino həyatımda tərəf müqabillərim professional aktyorlar olub. Lütfəli
Abdullayev, Bəşir Səfəroğlu, Mobil Əhmədov, Əliağa Ağayev, Mustafa Mərdanov,
Hacıbaba Bağırov və başqaları.
- Sumqayıtlılara arzunuz?
-Ürək
dolusu gülüş. Tibb elmi deyir ki, gülüş insanın ömrünü uzadır. Canınız sağ,
ömrünüz uzun olsun.
Eyruz Məmmədov,
Pespublikanın əməkdar jurnalisti (1989-cu il)
Xüsusi olaraq xeberle.com saytı üçün
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.