Sumqayıtın inkişafı
özünü tibbi xidmətlər, bu sahədəki infrastrukturla bağlı necə göstərir, bu sahədə
hansı işlər görülür, hansı problemlər var. Bu və ya digər məsələlərlə bağlı
suallarımızı Sumqayıt Tibb Mərkəzi Publik hüquqi şəxsin direktoru Səkinə
Sadıxova cavablandırıb.
Xeberle.com "168 saat" qəzetinə istinadən həmin müsahibəni təqdim
edir:
- Sumqayıtın
səhiyyə sistemində son illərdə hansı dəyişiklikləri xüsusi olaraq fərqləndirmək,
qeyd etmək olar?
- Öncə qeyd etmək istəyirəm
ki, "TƏBİB” Publik Hüquqi Şəxsin (PHŞ) İdarə Heyətinin 16 nömrəli 04.05.2021-ci
il tarixli protokolundan 1 nömrəli çıxarışına əsasən Sumqayıt şəhər tibb müəssisələrində
İcbari Tibbi Sığorta tətbiq olunur və bunun nəticəsində struktur dəyişikliyi
aparılaraq Səhiyyə Şöbəsi Sumqayıt Tibb Mərkəzi PHŞ-ə çevrilib. Mərkəzin
tabeliyində 17 tibb müəssisəsi - 7 Ailə Sağlamlıq Mərkəzi, Perinatal Mərkəz, 5
xəstəxananın tərkibində poliklinika şöbələri, TTYX, TTYS, Vərəm Xəstəxanası,
Stomatoloji poliklinika, o cümlədən Mərkəzləşdirilmiş qaraj, Mərkəzləşdirilmiş
mətbəx və Mərkəzləşdirilmiş aptek fəaliyyət
göstərir.
Sumqayıt Tibb Mərkəzi 102 min uşaq əhalisi olmaqla ümumilikdə
347 min 800 nəfər şəhər əhalisinə tibbi xidmət göstərir.
İcbari tibbi sığorta tibbi xidmətlərin vətəndaş tərəfindən
tam ödənişsiz əldə olunması üçün tətbiq olunan sistemdir.
2021-ci ilin 1 aprel tarixindən icbari tibbi sığorta bütün
ölkə ərazisini əhatə edir.
Məqsədi tibbi xidmətləri vətəndaşlar üçün əlçatan etmək, əhalini
sağlamlığı ilə bağlı maliyyə risklərindən qorumaq və səhiyyə sisteminin maliyyələşdirilməsini
dayanıqlı iqtisadi əsaslarla təmin etməkdir. Ona görə bu, tibb sektorunun yeni
maliyyələşmə metodudur. İcbari tibbi sığorta həm də səhiyyə sahəsinə ayrılan
maliyyə vəsaitlərindən səmərəli istifadə edilməsinə zəmin yaradır.
Bütövlükdə, Azərbaycanda vətəndaşların keyfiyyətli tibbi xidmətlə
təmin olunması Prezident İlham Əliyevin uzaqgörənliklə yürütdüyü sosial siyasətin
əsas istiqamətlərindən biridir. Bu sahədə mühüm addımlardan biri olan icbari
tibbi sığortanın tətbiq olunması isə özünü uğurla doğrultmaqdadır. Bu sistem tədricən
daha da təkmilləşəcək və nəticədə həm əhalinin daha çox tibbi xidmətlərə əlçatanlığı
artacaq, həm də tibb müəssisələrinin infrastrukturu yaxşılaşacaq.
Onu da qeyd edim ki, məsələn, bir vaxtlar vətəndaşlara 8- 10
min manat arası məbləğə başa gələn əməliyyatlar,
məsələn Açıq ürək əməliyyatı artıq icbari tibbi sığortanın yaratdığı imkanlar
hesabına ödənişsiz həyata keçirilir. Digər
bir məsələni də qeyd edim ki, Sumqayıt Tibb Mərkəzi bu günədək 128 nəfər şəhər
sakini endoprotez əməliyyatı üçün növbəyə yazıb. Onlar növbəli şəkildə əməliyyat
olunurlar ki, bu əməliyyatların qiyməti 2500 manat təşkil edir. Bununla yanaşı,
5 uşaq koxlear implantasiya üçün növbəyə yazılıb. İcbari Tibbi Sığortanın Xidmətlər Zərfində ən
bahalı əməliyyat məhz bu əməliyyat təşkil edir ki, qiyməti 24000 manatdır.
Bütün bu əməliyyatlar İcbari Tibbi Sığorta tərəfindən qarşılanır və vətəndaşlar
ödənişsiz olaraq xidmətlərdən istifadə edə bilirlər.
- İnfrastruktur və
maddi-texniki baxımından tibb müəssisələrinin hazırkı vəziyyəti necədir? Yəni
pasiyentlər hansısa aparatlar, müayinələr üçün yol qət edib, artıq Bakıya getməyə
məcbur qalmırlar...
- Xüsusilə son 5 il ərzində Sumqayıt şəhərində
tibb xidmətinin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması istiqamətində mühüm işlər həyata
keçirilib. Müasir tələblərə cavab verən səhiyyə infrastrukturu yaradılmasına
başlanılıb. Son 5 ildə şəhərdə fəaliyyət göstərən səhiyyə ocaqlarının əksəriyyəti
təmir olunub, tibb müəssisələri müasir avadanlıqlarla təchiz olunub.
2 nömrəli Sumqayıt şəhər xəstəxanası uzun müddət istismar
olunması nəticəsində əhaliyə keyfiyyətli tibbi xidmət göstərmək gücündə
deyildi. Xəstəxananın yararsız vəziyyətdə olması bu tibb müəssisəsinin yenidən
qurulmasını zəruri edirdi. Bildiyiniz kimi, Cənab Prezident İlham Əliyev 2
saylı Sumqayıt şəhər xəstəxanasının yenidən tikilməsi və zəruri tibbi
avadanlıqlarla təchiz edilməsi haqqında Sərəncam imzaladı. 150 çarpayılıq xəstəxana
yüksək səviyyədə tikilib, müasir avadanlıqlarla təchiz edilib. Qısa müddətdə xəstəxana
şəhər sakinlərinin istifadəsinə veriləcək.
Bir məsələni də diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm. Şəhər əhalisi üçün çox böyük əhəmiyyət kəsb
edən 1 nömrəli şəhər xəstəxanasında 4-cü səviyyəli mərkəzləşmiş elektron
laboratoriya fəaliyyətə başlayıb. Bu laboratoroiyada 700-dən çox analiz nümunələri
götürülür. Həmin xəstəxanada KT müayinəsi də həyata keçirilir. Artıq MRT (Maqnit Rezonans Tomoqrafiya)
avadanlıqları da gətirilib və yaxın günlərdə 1 nömrəli şəhər xəstəxanasında bu
müayinələr də həyata keçiriləcək.
Bununla yanaşı, Uşaq Xəstəxanasında 3-cü səviyyəli və digər xəstəxanalarda
2-ci səviyyəli elektoron laboratoriyalar yaradılıb. Bu da imkan verir ki, şəhər
əhalisi bütün laborator xidmətləri özəl
tibb müəssisələrində deyil, dövlət tibb
müəssisələrində almaq imkanı əldə edirlər. Artıq laborator analizlər üçün paytaxta üz
tutmağa ehtiyac qalmır.
- İcbari tibii sığorta necə işləyir? Vətəndaşlar
bu imkandan lazımınca yararlana bilirlərmi?
- Sumqayıtda icbari
tibbi sığorta uğurla tətbiq olunur.İcbari Tibbi Sığortanın tətbiqi ilə əlaqədar bütün tibb müəssisələrində struktura uyğun olaraq xidmətlər
təşkil olunmuş, görülən işlərin nəticəsində bu günə kimi tibb müəssisələrinə
1027072 nəfər müraciət olmuş, onlardan ambulator xidmət üzrə müraciətlərin sayı
996655 nəfərə, stasionar xidmət üzrə müraciətlərin sayı 30417 nəfər olmuşdur.
Sumqayıt Tibb Mərkəzinin
tabeliyində olan tibb müəssisələrində gündəlik xidmət sayı 10-12 min arası dəyişir.
Bir məqamı da qeyd etmək yerinə düşər ki, vətəndaşlar dövlət
tibb müəssisələrindən deyil, qeyri-dövlət tibb müəssisələrindən də yararlanmaq
imkanı əldə ediblər.
Sumqayıt Tibb Mərkəzi tərəfindən verilən göndərişlər əsasında
İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi ilə müqaviləsi olan özəl tibb müəssisələrində
müayinə və əməliyyatlar həyata keçirilib.
Sumqayıt şəhərində icbari tibbi sığorta tətbiq olunandan
2022-ci ilin noyabrın ayının 1-dək olan müddət ərzində özəl tibb müəssisəsində
4329 nəfər şəhər əhalisinə dövlət tibb müəssisəsində olmayan müayinə və əməliyyatları,
onlardan 92 nəfər Aorta koronar şuntlama, 85 nəfərə stentləşmə, 155 nəfərə böyrək
əməliyyatı, 1954 nəfərə MRT (Maqnit Rezonans Tomoqrafiya), 933 nəfərə
angioqrafiya, 498 nəfər göz əməliyyatı, 11 nəfər beyin əməliyyatı, 79 nəfər bel
–oma əməliyyatı, 55 nəfərə diz əməliyyatı, 137 nəfərə EMQ (Elektromioqrafiya), 21
nəfərə AÜQ, 19 nəfərə elastometriya, 30 nəfərə beratest, 18 nəfərə ilkin dializ İcbari Tibbi Sığorta Agentliyi tərəfindən
aparılmışdır.
Yuxarıda qeyd etdiyim əməliyyat və müayinələr İcbari Tibbi
Sığortanın yaratdığı imkanlar əsasında ödənişsiz şəkildə həyata keçirilib.
Bir məsələni də diqqətinizə çatdırmaq istəyirəm ki, Sumqayıt Tibb Mərkəzi ərazi bütövlüyümüzün
uğrunda öz canından keçmiş şəhidlərimizin ailələrinə və həmçinin müharibə
iştirakçılarına da hər zaman böyük diqqət və qayğı göstərir.
Sumqayıt Tibb Mərkəzinin qazi və şəhid ailələrinin üzvlərinə
göstərdiyi diqqətin ən əsası onların işlə təmin olunmasıdır. Belə ki, bu ilin
fevral ayından bu günədək bu kateqoriyadan olan 100 nəfərdən çox şəxs Mərkəz tərəfindən
işlə təmin olunub.
Sumqayıt Tibb Mərkəzi ümumi olaraq bu günə kimi 2474 şəhid
ailəsi, qazi və müharibə iştirakçılarına tibbi xidmət göstərib, tibb müəssisələrinə
533 nəfər stasionar müalıcəyə göndərilib, 198 nəfər cərrahi əməliyyat olunub.
Onlardan 103 nəfər qazi və müharibə iştirakçılarını bel-oma və
diz oynaqlarının icbari tibbi sığorta xətti ilə özəl və dövlət tibb müəssisələrində
əməliyyatları təşkil edilib. 309 nəfərə KT və MRT müayinələri aparılıb, 30 nəfər
böyrək əməliyyatı, 4 nəfər göz əməliyyatı, 2 ginekoloji əməliyyat, 21 nəfərdə
ürəyin angioqrafiya müayinəsi olub, 120 nəfər Bakı şəhər Tibbi Reablitasiya Mərkəzinə
müalicəyə göndərilib.
Bununla yanaşı, 222 nəfər müxtəlif tibbi xidmət göstərilib,
27 nəfər dərman, paltar, qida məmulatları və əlil arabası ilə təmin olunub, 10
nəfərə maddi yardım göstərilib.Ümumilikdə 74 nəfərə isə ödənişsiz tibbi arayış verilib.
400-dən çox qazi və şəhid
ailələrinə psixoloji yardım üçün psixoloqların müalicəsinə cəlb olunublar.
- Tibbi personalın peşəkarlığının artırılması
da şübhəsiz, vacib məsələlərdəndir. Bu istiqamətdə nə kimi işlər görülür? Həkimlərin
yeni biliklərə yiyələnməsi, peşəkarlığını artırması, yeni trendlərlə tanış
olması, təcrübə mübadiləsi baxımından
hansı addımlar atılır?
- Bu sahədə də TƏBİB
tərəfindən müvafiq tədbirlər həyata keçirilir. Eyni zamanda, Sumqayıt Tibb Mərkəzi
olaraq tibbi personalın bilik və bacarıqlarının artırılması istiqamətində
maraqlıyıq və tərəfimizdən bu sahədə də əməli işlər görülür. Tibb heyətimiz Azərbaycanda
təşkil olunan təkmilləşdirmə kurslarında iştirak edir, peşəkarlıqlarını artırırlar.
Bununla yanaşı, tibb bacılarımız, həkimlərimiz beynəlxalq konfranslara, təlimlərə
qoşulur, yeniliklərin öyrənimləsi istiqamətində peşəkarlıqlarını artırmaq üçün
səy göstərirlər. Müxtəif ixtisaslı həkimlərimiz mütəmadi olaraq ölkədən kənarda
keçirilən konfranslarda iştirak edir, o cümlədən Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrə
səfərlər edir iştirak edir, qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi aparırlar. Tibbin
müxtəlif sahələrində tətbiq olunan yeniliklər barəsində öyrənilir və gələcəkdə
bu yeniliklərin Sumqayıt Tibb Mərkəzinin tabeliyində olan tibb müəsisələrində tətbiqi
üçün əməli işlər həyata keçirilir.
Sumqayıt Tibb Mərkəzi, həmçinin Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının
(ÜST) ölkəmizdə həyata keçirdiyi layihələrdə də aktiv iştirak edir. Mərkəzimiz
bu beynəlxalq təşkilatın dəstəyi ilə həyata keçirilən tədbirlərin aktiv
iştirakçısına çevrilib.
Sumqayıtda ilkin səhiyyə xidmətinin gücləndirilməsi, xəstəliklərin
erkən dövrdə aşkar edilməsi, vətəndaş məmnunluğunun artırılması istiqamətində səylərimizi
əsirgəmirik.
Bir yeniliyi də nəzərinizə çatdırmaq istəyirəm.
Tibb işçilərinin sürətli təcrübə mübadilələrinə cəlb edilməsi
üçün Sumqayıt Tibb Mərkəzinin təşəbbüsü ilə Sumqayıtda Simulyasiya və Təlim Mərkəzinin
yaradılmasına başlanılıb. STM-in nəzdində olan Simulyasiya və Təlim
Mərkəzi Ümumdünya
Səhiyyə Təşkilatının (ÜST) Azərbaycandakı Nümayəndəliyi və ABŞ Beynəlxalq
İnkişaf Agentliyinin (USAID) təcili tibbi yardımın və infeksiyanın qarşısının
alınması, nəzarət sistemlərinin təkmilləşdirilməsinə yönəlmiş layihə çərçivəsində
yaradılıb.
Mərkəz Sumqayıtda 40-cı məhəllədə yerləşən modul tipli xəstəxanadafaəliyyətə başlayıb. Burada ilkin səhiyyə
xidmətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində mütəxəssislər tərəfindən tibb işçilərinin
iştirakı ilə təlimlərə start verilib. Bu sahədə mövcud və potensial işçi qüvvəsinin
bilikləri təkmilləşdirilir.
Mərkəzin yaradılmasında əsas məqsədi tibb işçilərinin bilik və
bacarıqlarının artırılması ilə bərabər yerli təlimçilərin də yetişdirilməsindən
ibarətdir.
Simulyasiya və Təlim Mərkəzində həyata keçirilən işlər
sonradan təkmilləşdirilərək ölkə və beynəlxalq miqyası təşəbbüsə çevriləcək.
Bu yeniliklərə siz də şahidlik etmiş olacaqsınız.
Tibb işçilərinin fədakarlıqlarını da qeyd etmək yerinə düşər.
Şəhərimizin tibb işçiləri koronavirus infeksiyası ilə mübarizə
tədbirlərinin önündə oldu. Şəhərin tibb personalı pandemiya ilə mübarizə tədbirlərinə
səfərbər olundu. Tibb işçilərinin gecə-gündüz apardıqları mübarizə, əzmkarlıqları
nəticəsində şəhər ərazisində ölüm hallarının qarşısı xeyli alındı. Virusa
yoluxmuş şəhər sakinlərinin həyata qayıtmasında Sumqayıtın tibb personalının
böyük əməyi oldu. Onlar bir çox hallarda öz həyatları bahasına şəhər sakinlərini
həyata qaytardılar. Buradan onları hörmətlə anıb Allahdan rəhmət diləyirəm.
- Bəs maraqlıdır, hansı problemlərimiz var,
hansı məsələlər həllini gözləyir?
- Təbii ki, problemlər
də olmamış deyil. Hazırda bir sıra tibb
müəsssiələrimizin əsaslı təmir işlərinə ehtiyacı var. Onlardan 2 nömrəli Ailə
Sağlamlıq Mərkəzini, 3 və 4 nömrəli şəhər
xəstəxanalarını qeyd etmək olar. Bu tibb müəssisələrinin də gələcəkdə təmir
ediləcəyi nəzərdə tutulur.
Sumqayıt tibb işçiləri də həmişə olduğu kimi bundan sonra da
şəhər əhalisinin sağlamlığında möhkəm duracaq, bu istiqamətdə öz qayğı və əməyini
əsirgəməyəcək.
Təşəkkür edirəm.
- Uğurlar arzu edirik.
Söhbətləşdi: Tural Məmmədov
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.