Xeberle.com inter.az-a istinadən XX əsrdə böyük hərbi münaqişələrin və dövlət çevrilişlərinin başlanılması əmrini ifadə edən beş şifrlənmiş cümləni təqdim edirik.
 
"Bütün İspaniya üzərində buludsuz havadır"

1936-cı il iyulun 18-də Şimali Afrikanın İspaniyanın nəzarətində olan ərazisində yerləşən radiostansiya şifrlənmiş cümlə ötürdü: "Bütün İspaniya üzərində buludsuz havadır". Adıçəkilən şifrə İspaniya hökumətinə qarşı hərbi çıxışın başlanmasına komanda idi. Üsyan Afrikada başlasa da, ölkənin digər ərazilərinə də yayılıb.
 
İyulun 19-da artıq günün birinci yarısında üsyanda ölkə hərbçilərinin 80%-i iştirak edirdi, 50 əyalət mərkəzindən 35-i üsyançıların əlində idi.
 
Bununla belə hökumət üsyana müqavimət təşkil edə bildi. İspaniyada təxminən üç il davam edən və üsyançıların qələbəsi ilə yekunlaşan qanlı vətəndaş müharibəsi başladı. Nəticədə Kaudilo Fransisko Frankonun faşistmeyilli rejimi bərqərar oldu.
 
"Nənə öldü"

1939-cu ilin avqustunda Üçüncü reyxin xüsusi xidmətləri Polşaya hücum üçün bəhanə əldə etmək məqsədilə təxribat xarakterli "Konservlər" əməliyyatını hazırladı.
 
Polşa hərbi geyimi geymiş SS əməkdaşları Qlyayvitsdəki radiostansiyaya hücum etməli və Polşa dilində anti-Almaniya çağırışını efirdə səsləndirməli idilər. "Hücum zamanı həlak olanlar" rolu üçün inyeksiya vasitəsilə öldürülən və yalnız bundan sonra hadisə yerinə gətirilən konslagerlərdəki məhbuslar nəzərdə tutulmuşdu. SS jarqonunda onlar "konservlər" adlandırılırdı. Əməliyyatın da adı məhz buradan götürülmüşdü.
 
Qlyayvitsdəki radiostansiyaya hücuma görə SS şturmbanfüreri Alfred Nauyoks məsul şəxs olaraq təyin edilmişdi. Nauyoksun qrupu avqustun 10-dan etibarən Qlyayvitsə gələrək siqnal gözləyirdi.
 
1939-cu il avqustun 31-də saat 16:00-da Nauyoksun mehmanxana nömrəsində telefon səsi eşidildi. O, dəstəyi qaldırarkən bu sözlər səsləndirildi: "Təcili zəng edin!" Nauyoks ona məlum olan SD baş idarəsi nömrəsini yığdı və dərhal bu cümləni eşitdi: "Nənə öldü". Bu şifrə əməliyyata başlanılması komandası anlamına gəlirdi.
 
Qlyayvitsdəki radiostansiyaya hücum dəqiq olaraq plan üzrə həyata keçirildi, lakin hazırlanan təxribat barədə məlumat əvvəlcədən Britaniya xüsusi xidmətlərinə məlum oldu. Hitler Polşanı münaqişədə günahkar qismində təqdim etməyə nail ola bilmədi. Lakin bu, ona Polşaya hücuma başlamağa mane olmadı. İkinci Dünya müharibəsi belə başladı.
 
"Dortmund"

1940-cı il dekabrın 18-də Adolf Hitler Vermaxt baş komandanlığının şərti olaraq "Barbarossa variantı" adlandırılan № 21 direktivini imzaladı. Adıçəkilən direktiv Sovet İttifaqına qarşı ildırımsürətli müharibə (blitskriq) planını təsdiqləyirdi.
 
1941-ci ilin iyununda SSRİ-yə hücum üçün Almaniya komandanlığı tərəfindən ümumilikdə 157 diviziya və 12 briqadadan ibarət dörd ordu qrupu yaradılıb.
 
Əməliyyatın başlanma tarixinin yekun təsdiqi 1941-ci il aprelin 30-da baş tutdu. Balkan yarımadasındakı çətinliklər səbəbindən Hitler komandanlığı "Barbarossa" planının realizəsini 1941-ci il mayın 15-dən iyunun 22-ə keçirdi.
 
İyunun 21-də saat 13:00-da Sovet-Almaniya sərhədi rayonunda cəmləşən Almaniya ordu hissələri iki şifrlənmiş siqnaldan birini almalı idi - "Altona" və ya "Dortmund".
 
 "Altona" siqnalı əməliyyatın həyata keçirilməsinin ləğvi anlamını ifadə edirdi. Lakin Almaniya ordu hissələri iyunun 21-də hücum planının realizəsi komandası anlamına gələn "Dortmund" siqnalı aldı. İyunun 22-də sübh çağı hitlerçilər Sovetlər İttifaqı ərazisinə daxil oldu və bununla da Böyük Vətən müharibəsi başladı.
 
"Niitaka dağına qalxmağa başlayın"

1941-ci ilin əvvəlində Yaponiya hərbi komandanlığı "Cənub resurslu region"a (Hollandiya Ost-Hindi və Cənub-Şərqi Asiya üçün ümumilikdə Yaponiya termini) hərəkətin müdafiəsi məqsədilə ABŞ-ın Sakit okean donanmasını neytrallaşdırmaq üzrə planın hazırlığına başladı.
 
Plan ABŞ donanmasının başlıca qüvvələrinin Havay adalarındakı Pörl-Harbor bazasında məhvini nəzərdə tuturdu.
 
Yaponiya əməliyyatının başlıca qüvvəsi 414 təyyarə, o cümlədən qırıcılar, torpeda daşıyıcıları və bombardmançıların yerləşdiyi altı aviadaşıyıcı birləşməsi idi.
 
1941-ci il dekabrın 2-də Birləşmiş donanma komandanı, admiral Yamamoto İsoroku şifrlənmiş cümləni ötürdü: "Niitaka dağına qalxmağa başlayın". Bu, qüvvələrə Pörl-Harbora hücum planını həyata keçirmə əmrinin verilməsi anlamına gəlirdi.
 
1941-ci il dekabrın 7-də Yaponiya təyyarələri ABŞ gəmilərinə hücum etdi. Hücum nəticəsində 4 linkor, 2 esmines, 1 mina düzən gəmi batırıldı. Daha 4 xətt gəmisi, 3 yüngül kreyser və 1 esmines zədələndi. ABŞ aviasiyası 188 təyyarə itirdi, 159 təyyarə ciddi zədələndi. 2403 ABŞ-lı öldürüldü, 1178-i yaralandı.
 
Bununla belə başlıca tapşırıq yerinə yetirilmədi - ABŞ Sakit okean donanmasının başlıca qüvvələrini tam məhv etmək mümkün olmadı, aviadaşıyıcılar isə (dəniz donanması gücünün rəmzi) hücumdan bir qədər əvvəl Pörl-Harboru tərk etdiklərindən heç bir zərərlə üzləşmədilər. Bu hücumdan sonra ABŞ İkinci Dünya müharibəsi iştirakçısına çevrildi. 

"Santyaqoda yağış yağır"

1973-cü il sentyabrın 11-də Çili radiostansiyası efirində belə bir cümlə səsləndi: "Santyaqoda yağış yağır". Bu cümlənin hava ilə heç bir əlaqəsi yox idi. Bu sosialist prezident Salvador Alyendeyə qarşı hərbi qiyamın başlanması üçün şifrə idi. Ordu bölmələri Çili dövlətinin paytaxtı Santyaqo şəhərinin strateji obyektlərinin ələ keçirilməsi üzrə əməliyyata başladı.
 
Hökuməti dəstəkləyən radiostansiyalara hücum edilərək efirdən kənarlaşdırıldı. Salvador Alyendenin son müraciətini efirə verən "Maqalyanes" radiostansiyası əməkdaşları güllələndi. Daha sonra qoşunlar "La Moneda" prezident sarayına hücum etdilər. Bu zaman tanklar və aviasiyadan istifadə edildi.
 
Saat 14:30-da bina ələ keçirildi, qiyamçıların tələblərinə boyun əyməkdən imtina edən prezident Alyende isə öz işçi kabinetində atəş açaraq intihar etdi.
 
Ölkədə general Auqusto Pinoçet başda olmaqla hərbi diktatura bərqərar oldu və ABŞ-ın dəstəyi ilə təxminən 20 il ərzində hakimiyyətdə qaldı. Müxtəlif qiymətləndirmələrə əsasən, 3000-dən 30 000-ə qədər insan Pinoçet rejiminin qurbanı olub.

Qaynarinfo.Az