Bilmirəm, bir ilə yaxındır və ya çox, bəzi diletant idman
"jurnalistlərimizin" uğursuz söz axtarışının nəticəsi olan "baş tutub",
"baş tutmaq" məsələsi digər jurnalistlərimizə də sirayət edib.
Söhbət uzun illərdir ki dilimizdə heç bir maneəsiz işlədilən "tədbir
keçirilib", "oyun keçirilib", "mərasim təşkil olunub" və s.kimi
ifadələrdə bəzi oyunbazların "keçirilib", "təşkil olunub" sözlərinə guya
həmin sözlərin çox təkrar olunmaması üçün yeni bir "əvəzedici"
işlətmələrindən gedir. Doğrudanmı, dil əllamələri başa düşmürlər ki,
"baş tutub" ifadəsi o zaman işlədilə bilər ki, hansısa bir tədbirin
(etiraz mitinqinin, başqa bir aksiyanın) keçirilməsinə ya yerli orqanlar
tərəfindən qadağa qoyulmuş olsun, ya da qar-yağış, güclü külək, qasırğa
ucbatından hansısa tədbirin keçirilməsi təhlükə altında olsun, lakin
kimlərinsə inadkarlığı, qətiyyətliliyi sayəsində, məmur maneələrinə,
təbiət çətinliklərinə baxmayaraq, nəzərdə tutulmuş tədbir keçirilib.
Bax, bu zaman demək olar ki filan tədbir baş tutub (yəni ki, qadağalara,
maneələrə baxmayaraq!). Məncə fikir aydındır.
Növbəti dəfə
əsəbiləşərək, məni bu barədə yazmağa vadar edən dilin xüsusiyyətlərini
bilməyən bəzi naşı idman jurnalistlərinin dil boğaza qoymayaraq
işlətdikləri "baş tutdu" ifadəsini hətta digər həmkarlarımızın da
kor-koranə öz leksikonlarına, cümlələrinə daxil etmələridir. Bu gün isə
özü haqqında böyük fikirlərdə olaraq, həya eləmədən "mən şəxsiyyətəm"
deyən jurnalistlərdən birinin başqa bir müəllifin yazısında "iməcilik
keçirildi" sözlərini "iməcilik baş tutdu" kimi təqdim etməsi hövsələmi
lap daraltdı.
Ay müsəlman, iməcilik kiminsə xoşuna
gəlib-gəlməməsindən asılı olmayaraq, əksəriyyətin razılığı ilə keçirilən
bir aksiyadır - istəməyənlər, razı olmayanlar sadəcə iməciliyə
gəlmirlər. İməciliyə hansı qüvvələr mane olur ki, sən "şəxsiyyət"
götürüb yazırsan ki, "iməcilik baş tutdu", yəni onu keçirməyə mane olan
"qara qüvvələrə", fırtınaya-borana baxmayaraq həmin tədbir "baş tutdu".
Ayıbdır axı, sözlərin "başına" bu cür oyunlar açmayın, sözlərin
"şəxsiyyətinə" toxunmayın, dilimizi öz savadsızlığınızla korlamayın.
Ayıbdır, vallah, ayıbdır. Tədbir keçirilibsə, yazın ki, "keçirilib" (yüz
dəfə təkrar səslənsə də belə!), yeri oldu-olmadı "baş tutub" yazmayın.
"Baş tutub" yazmağı tərgidin, cənablar!
Rəhman Orxan
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.