Mövzu ilə bağlı Modern.az-a danışan Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq komitəsinin üzvü Aydın Hüseynov deyib ki, əsrarəngiz təbiət müxtəlifliyi, dünya standartlarına cavab verən istirahət mərkəzləri, müasir hotellərin yaradılması, gəzməli-görməli yerlər turizmin inkişafında mühüm rol oynayır.
 
"Son illər Bakının ev sahibliyi etdiyi sammitlər, konfrans və simpoziumlar, beynəlxaq idman yarışları, digər beynəlxalq tədbirlər ölkəmizin turizm potensialını xeyli artırır. Hazırda Azərbaycanda turizm çox geniş imkanlara malikdir. İlk növbədə təhlükəsizlik və sabitlik hökm sürür, xalqımız çox qonaqpərvərdir. Günün tələblərinə cavab verən infrastruktur yaradılıb, 6 beynəlxalq aeroport, müasir yollar, dəmir yolları, hotellər, kurortlar, yay-qış xizək, dəniz kurortları, müalicəvi turizm və s. inkişaf edir. Şahdağ, Tufandağ kimi qış turizm mərkəzləri, eyni zamanda Naftalan böyük turizm mərkəzinə çevrilib. Digər müalicəvi yerlər, Naxçıvanda Duzdağ Müalicəvi Mərkəzi turistlər üçün cəlbedici bölgədir”, - Aydın Hüseynov bildirib.
 
Deputat xatırladıb ki, 2023-cü ilin yanvar-aprel aylarında Azərbaycana dünyanın 168 ölkəsindən 522,9 min və ya əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,6 dəfə çox turist gəlib:
 
"Gələnlərin 31.7 faizi Rusiya Federasiyası, 20.9 faizi Türkiyə, 8.4 faizi İran, 5.5 faizi Gürcüstan, 5.0 faizi Hindistan, 2.3 faizi Pakistan, 2.2 faizi Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri, 2.0 faizi Qazaxıstan, 1.8 faizi Özbəkistan, 1.7 faizi Səudiyyə Ərəbistanı, hər birindən 1.6 faiz olmaqla Ukrayna və Belarus, 1.3 faizi Türkmənistan, 1.2 faizi Küveyt, 12.8 faizi digər ölkələrin vətəndaşları olub. Ölkəmizə gələnlərin 75.8 faizini kişilər, 24.2 faizini qadınlar təşkil edib. İlin sonuna bu rəqəmin 2 milyon nəfərə yaxınlaşacağı gözlənilir. Bu da onu göstərir ki, turizmə maraq artmaqdadır. Ümumilikdə, proqnozlara görə, yaxın illərdə ölkəmizə səyahət edəcək turistlərin sayı 3 milyon nəfəri ötəcək”.

 

A.Hüseynovun sözlərinə görə, hazırda işğaldan azad olunan torpaqlarda turizm sənayesi yaradılmaqdadır:
 
"Suqovuşanda müasir turizm infrastrukturları formalaşdırılır. Bu baxımdan Füzuli, Zəngilan və Laçın Beynəlxalq Hava Limanları Qarabağın turizmə açılan qapısı olacaq. Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı Şuşa şəhərinə gəlmək istəyən xarici turistlər Füzuli limanından istifadə edəcəklər. Yaxud Kəlbəcər dünyanın ən qiymətli ekoturizm və sağlamlıq istirahət bölgəsi olacaq, ora yüz minlərlə insan axışacaq. Eyni zamanda, "Qafqazın İsveçrəsi” hesab edilən Kəlbəcərin mineral suları dünyanın ən qiymətli əvəzolunmaz mənbələridir, "Karlovı Varı”nı geridə qoyacaq nadir sərvətlərdir”.
 
İqtisadçı ekspert Natiq Cəfərli isə hesab edir ki, turizmdə əsas məsələ rəqabətli mühitin olması və onun qiymətləri tənzimləyəcək əsas faktora çevrilməsidir.
 
"Digər sahələrdə olduğu kimi turizmdə də əsas məsələ rəqabətdir. Daha çox turizm obyektlərinin açılmasına ehtiyac var ki, rəqabətli mühit yaransın. Rəqabətli mühit isə qiymətləri tənzimləyəcək əsas faktora çevrilir. Bu, dünyanın hər yerində belədir. İkinci məsələ isə ondan ibarətdir ki, əgər biz turizmi inkişaf etdirmək istəyiriksə, quru sərhədləri məsələsi birdəfəlik həllini tapmalıdır. Artıq üçüncü ildir ki, bununla bağlı qərarlar verilmir. Bu isə çox ciddi problemlərin yaranmasına gətirib çıxarır. Quru sərhədlərinin açıq olması turizmə ciddi töhfə verə biləcək addım ola bilər. Üçüncü məsələ kimi vizaları qeyd etmək olar. Viza məsələsində bir az irəliləyiş var. Azərbaycandan digər ölkələrə elektron vizalar tətbiq olunur. Hesab edirəm ki, ümumiyyətlə, Avropa ölkələrinə, Amerikaya, Kanadaya, Yaponiyaya, Çinə vizaların ləğv edilməsi daha doğru olardı. Mən dəfələrlə şahidi olmuşam ki, quru sərhədləri açıq olan zaman böyük turist qruplar Avropadan Gürcüstana, oradan isə Azərbaycana gəlmək istəyiblər, lakin vizaya görə problem yaşayıblar. Viza məsələsi Azərbaycana girişin qarşısını kəsən əsas faktora çevrilib. Hazırda viza məsələsində xeyli irəliləyişin olduğunu deyə bilərəm. Amma fikrimcə, bu məsələ tamamilə həll olunsa, daha yaxşı olar”, - ekspert vurğulayıb.

 

 

N. Cəfərlinin sözlərinə görə, təyyarə biletlərinin qiyməti və məzənnə də turizmin inkişafında böyük rol oynayır:
 
"Digər məsələ təyyarə biletlərinin qiyməti ilə bağlıdır. Fikrimcə, bu da çox ciddi məsələdir. Azərbaycana xarici şirkətlərin birbaşa daxil olmasına şərait genişlənməlidir ki, daha çox uçuşlar olsun, ciddi rəqabət mühiti yaransın. Digər tərəfdən ilk baxışda bir qədər qəribə səslənsə də, əsas məsələlərdən biri məzənnə siyasətidir. Yəni Azərbaycan manatı ətraf ölkələrdəki valyutalara nisbətən daha möhkəmdir. Bu, turizmə məneə yaradan faktora çevrilir. Məsələn, Türkiyədə daha çevik məzənnə rejimi var. Düşünün, bölgəyə səfər etmək istəyən avropalı var. O, 100 dolları Türkiyədə xırdalasa 2400 lirə edəcək. Amma Azərbaycanda qiymətlərin qalxmasına baxmayaraq, məzənnədə heç bir dəyişiklik yoxdur. 5,6 il öncə də 100 dollar 170 manat idi. İndi də 170 mantdır. Amma nəzərə almaq lazımdır ki, 6 il öncə 170 manatın alıcılıq qabiliyyəti daha çox idi. Əvvəllər 170 manata ən azı 4,5 dəfə restoranda oturmaq mümkün idisə, indi bu qiymətə 2-3 dəfə qidalanmaq mümkündür. Qeyd etdiyim bütün məsələlər bir-birini ardıcıl olaraq tamamlayır. Onların köklü şəkildə həlli Azərbaycanın turizm potensialının böyüməsinə təkan verə bilər”. 
 
Ekspert problemin həlli yolunu yeni turizm obyektlərinin açılmasında və bilet qiymətlərinin enməsində görür.
 
"Hesab edirəm ki, bilet qiymətlərinin enməsi rəqabətli mühitin yaranmasına gətirib çıxaracaq. Bundan başqa turizm obyektlərinin açılmasına da ehtiyac var. Məsələn, bizdə 5 ulduzlu hotellər açılır. Lakin artıq dünyada turizm başqa yöndə inkişaf edir. Turistlər daha çox hostellərə, 2 və 3 ulduzlu ucuz, habelə təmiz hotellərə üstünlük verirlər. Təkcə Gürcüstanın Tbilisi şəhərində 700-dən çox hostel var. Azərbaycanda, Bakı şəhərində isə barmaqla sayılacaq qədər, təxminən 3.4 obyekt var. Fikrimcə, bütün bunlar turizmdəki problemlərin həll yollarıdır”.

  

 

İqtisadçı ekspert Eldəniz Əmirov daxili turizmin inkişafı üçün əhalinin gəlir səviyyəsinin yüksək olmasına, xarici turizmin inkişafı üçün isə quru sərhədlərinin açılmasına ehtiyac olduğunu düşünür.
 
"Daxili turizmin inkişaf etməsi üçün insanların gəlir səviyyəsi yuxarı olmalıdır. Xarici turizmin inkişaf etməsi üçün isə ilk növbədə quru sərhədləri açılmalıdır. Quru sərhədlərinin bağlı olması hazırda turizmə mənfi təsir göstərən ən başlıca amildir. Təbii ki, ölkə üzrə əhalinin daxili turizmə üstünlük verməsi üçün Azərbaycanın istirahət məkanlarında aşağı ulduzlu hotellərin fəaliyyət göstərməsinə çox böyük ehtiyac var", - o qeyd edib
 
Ekspert vurğulayıb ki, quru sərhədləri açıq olarsa, əhalinin gəlirləri yüksələrsə və eyni zamanda aşağı ulduzlu hotellər kifayət qədər geniş şəkildə fəaliyyət göstərərsə, bu, ölkədə turizmin inkişafına kömək edər:
 
"Digər faktorlar isə xidmət səviyyəsinin yüksəldilməsi, rəqabətqabiliyyətli olması, müxtəlif turizm xidmətlərinin göstərilməsi və genişləndirilməsidir. Qeyd etdiyim bu faktorlar turizmin inkişafına şərait yarada bilər".