AZADİNFORM-un “Uğur sirri” layihəsinin növbəti qonağı tanınmış jurnalist İlqar Rəsuldur.

İlqar müəllim, sizcə, uğurun rəngi, dadı, qoxusu, səsi, görüntüsü necədir və ona toxunmaq nə zaman mümkündür?

- Uğurun əsasını inam təşkil edir. Amma şans da az əhəmiyyət daşımır bu məsələdə. Biri digərini tamamlayan zamanlarda insan ən şirin, ən parlaq, ən çox rezonans doğura bilən uğurlarını yaşaya bilir. Bu elə uğura toxunmaq deməkdir.       

Deyirlər, yanlışlar olmadan doğrular tapılmaz. Uğursuzluq yanlışlardanmı doğar sizcə?

- Uğursuzluq yanlışlardan əlbəttə doğur. Amma yanlışları düzəldib uyğuru təmin etmək olar. İnsan həyatında əsas uğursuzluqlar inamsızlıqdan doğur. Təməlində inam olmayan uğurlar müvəqqətidir və davamlılıq vəd etmir.

Apardığınız mübarizədə uğursuzluqlarla üzləşəndə nə edirsiniz?

- Mən mübarizə aparmıram heç vaxt. İnsanın ömrünü hansısa mübarizəyə həsr etməsi anlayışını da qəbul etmirəm. Tarixdəki tanınmış insanların da əksəriyyəti əslində hansısa mübarizlər yox, öz ideyalarının aludəsinə çevrilən, ağlına qoyduğundan əl çəkə bilməyən insanlardır məncə. Mən öz işimi görürəm və əgər bu fəaliyyətim hansısa bir mübarizənin tərkib hissələrindən biri olursa, olsun. Mən sadəcə öz işimin başında olmağı üstün tuturam hər zaman və hesab edirəm ki, hər kəs belə etsə heç bir mübarizəyə ehtiyac qalmaz bəlkə də. Uğursuzluqlarla üzləşəndə sadəcə ruhdan düşmədən davam edirəm.

Hər insanda bir istedadın olduğunu söyləyərlər, bunu necə üzə çıxarmaq olar? 

- Böyük istedadı üzə çıxartmağa ehtiyac yoxdur əslində. Çünki, gec-tez o özünü mütləq büruzə verəcək. Əlbəttə ki, ümumilikdə istedadın üzə çıxması və formalaşması üçün ən vacib şərt, məncə münbit şəraitin və istedadı görüb onun arxasında dayanmağa qabiliyyəti çatan insanların olmasıdır. Amma hər insanda hansısa istedad olmur. Hər insanda sadəcə müxtəlif bacarıqlar olur. Mühitdən asılı olaraq hərədə bir (və ya bir neçə) istiqamət inkişaf edə bilir. Amma kimdəsə ömrü boyu heç biri üzə çıxmaya da bilər. İstedada gəlincə, o ya var, ya da yoxdur. İstedad orta halı qəbul etməyən insan keyfiyyəti deyəlim. "Bir az istedadı var" və s. kimi qiymətləndirmələri qəbul etmirəm. Ona qalsa insanın özü elə həm də "bir az istedad" deməkdir. Əsil istedadlılar ən azı mənsub olduğu yaradıcı mühitdəkiləri təəccübləndirməyi bacaranlardır.            

Bəzi gənclər bir işə başlayanda “Düşün, tətbiq et və nəticələndir” prinsipini unudurlar. Yəni, onlar düşündüklərini ya tətbiq etmir, ya da nəticələndirmirlər. Bu problemlə üzləşənlərə nə söyləmək istərdiniz?

- Məsləhət verməyi, ağıl öyrətməyi xoşlamıram. Mən necə edirəm, onu deyirəm adətən başqalarına. İnsan ilk növbədə başlayacağı işə nə dərəcədə həvəslidir onu müəyyən etməlidir. Əgər ciddi istək və həvəs yoxdursa, qalan şərtlər barədə düşünməyə o qədər də dəyməz. Çünki bu işin nəticəsi sadəcə şansa bağlı olacaq ki, o da hər addımda güvəniləsi silah deyil. Bir işi görmə istəyirsənsə, ona həvəsin, istəyin, inamın və ən başlıcası iradən bir birini tamamlayacaq qədər yüksək səviyyədə olmalıdır.    

Bəs qarşısındakına “əhəmiyyətlisən” mesajını verməkdə çətinlik çəkənlərə nə söyləmək istərdiniz?

- Bu fikirlə razıyam. Mən uşaqlıqdan hər zaman düşünürdüm ki, həyat sadəcə "gəldin, yaşadın, yedin, gəzdin getdin"dən ibarət olmamalıdır. Nələrsə etməlisən. Ən azı özün-özünə özünü təsdiqləməlisən bu həyatda. Əgər bu təsdiq həm də başqalarının da həyatına müsbət təsir edər, məmləkət üçün nələrsə vəd edərsə, nə gözəl. Özünü təsdiqləyən insanın ən başlıca borclarından biri mənim fikrimcə başqalarına da özlərini təsdiqləməyə yardımçı olmaqdır. Əgər bacarırsa əlbəttə. Bəzən istedadlar ortaya çıxıb, inkişaf edib irəli getmək üçün hansısa tanınmış, yaradıcı bir insanın sadəcə bir sözünə möhtac olurlar: "Sən çox istedadlısan və zamanla özün də bunu anlayacaqsan. Kimsəyə fikir vermə və dayanmadan davam  et." Təəssüf ki, bu stimulu heç də hər təcrübəli yaradıcı özündən təcrübəsizə verməyə tələsmir. Hətta çox vaxt vermir də.  

Övladlarınızın gələcəkdə uğurlu ola bilməsi üçün nə edirsiniz? Daha fərqli davrana bilirsiniz?

- Övladıma uğurlu olması üçün uğursuz insanların niyə uğursuz olduqlarının səbəbini anlatmağa çalışıram. Hər şeyin - uğurun da, uğursuzluğun da təməlində yaxşı və ya pis təhsilin dayandığını söyləyirəm. Hələlik ki, o övlad kimi, mənsə valideyn kimi uğurluyuq.  

Sizcə insanların ən güclü silahı nədir - ağıl, yoxsa ürək?

- Əslində bunların iksi güclü silahdır. Adətən hamı belə sualları cavablandıranda ağılı önə çəkirlər. Amma bir həqiqət də inkaredilməzdir ki, ürək istənilən vaxt ağılı arxa plana itələyə bilir. Yəni əslində insan ürəyindən yox, ağlından asılıdır ömrü boyu. Amma o ən gözləmədiyi halda belə ürəyinin əsirinə çevrilib ağlını itirə bilir. Ona görə də məncə insanın ən güclü silahı onun iradəsidir. Bəlkə də ağılla hissi müəyyən qədər bir araya gətirə bilən ən güclü insan keyfiyyəti məhz iradədir. Buna insanın silahı, deyək.   

Uğurun yaşı olur yoxsa başı, nə düşünürsünüz?

- Uğurun yaşı da olur, başı da yəqin ki. Amma daha çox yadda qalan, onun dadı olur yəqin ki.  

Fərqliliyiniz və fərdliliyiniz haqında nə deyə bilərsiz? Nəyə görə siz sizsiniz? 

- Doğulduğum ailəyə, böyüdüyüm ailə mühitinə, aldığım tərbiyəyə və ən başlıcası daşıdığım genlərə görə beləyəm. Hesab edirəm ki, çox mənalı və yaradıcı valideyn geni daşıyıram özümdə. Bu çox ciddi məsələdir. Qaldı fərqlilik məsələsinə, burada yalnız adamın özünün yox, başqalarının fərqliliyi də onu fərqli edə bilir. Mücərrəd məsələdir yəni.    

İnanmaq asandır, yoxsa inandırmaq? 

- İnanmaq. Mən bəzən inanmasına çox ehtiyacım olan birini inandıra bilməyəcəyimi elə onun  ilk kəlməsindəncə anlayıram. Belə hallarda deyəcəyin sözlərin hamısı sürətlə bayıra uçan milçəklərin pəncərənin şüşəsinə dəyib yerə tökülmələri kimi bir şey olur. Amma inanmaq, adam yalan bel danışır, sən isə "bəlkə düz söyləyir" deyib özünü inandıra bilirsən hətta.   

Həyatın enini və uzununu ölçdünüzmü heç, yaşamı üzün edən nədir? 

- Belə anlamışam ki, mənim həyatımın eni uzunundan uzundur. Daim irəli gedib ağılagəlməz uğurlar qazana biləcəyim halda çox vaxt eninə getdim ki, hansısa uğursuz adamlara da köməyim dəysin. Bəzən heç təşəkkür də etmədilər. Hətta borclu sayanlar da oldu. Amma peşman da deyiləm. Çünki, yaxşılıq insana ən qısa ömrün içində belə uzun bir həyat bəxş edə bilir.    

Əgər sizə dünyada yalnız bir şeyi dəyişdirmək imkanı verilsəydi, nəyi dəyişərdiniz?

- Hər halda özümü dəyişə biləcək hansısa dəyişikliyə getməzdim. 

Həyat toplananlar, çıxılanlar, vurulanlar və bölünənlərdən ibarətdir deyirlər, sizin payınıza ən çox hansı əməl düşüb?

- Bunu mənə özümdən sonra deyəcəklər - fəlsəfəsinə çox ümid edirəm. Hər halda haradasa əməllərimizə görə hesab verəcəyik. Bu suala cavab orda ikən burda bir söz deyə bilmərəm. 

Əgər siz özünüz özünüzə dost ola bilsəydiniz, özünüzə sizin kimi bir dost istəyərdinizmi? 

- Bu sual bir az təkmilləşməlidir əslində. Amma mən özüm özümün dostuyam və bizə bu qədər yaxınlıqda üçüncü kimsə lazım deyil.   

Əgər siz balaca uşağa bütün həyatı boyu ona gərəkli ola biləcək bir məsləhət versəydiniz, nə deyərdiniz?

- Deyərdim ki, valideynini sevməyi və ona dəyər verməyi bir an belə unutmasın.  

Dəlinin doğru xəbəri nə olar sizcə? Dəliliyin gözəlliyi mümkünmü? 

- Dəlidən ən doğru xəbər, bəzən aığıllılara dəli deməsidir. Açıqlayım bir az: Məsələ burasındadır ki, dəli ağılsız hərəkətləri bizim aləmimizdə ağıllı olmadığı üçün edir. Yəni onun buna bəraəti var. Ağıllılar isə dəli olmadıqları halda çox vaxt dəlilik edirlər. Və bunun bəraəti yoxdur. Dəliliyin gözəlliyi mümkünsə, yəqin ki, bu gözəlliyin əsas komponenti daxili azadlığın hüdudsuz olmasıdır.        

Hesab - kitab dəftəriniz var?

-Yaxınlarım və məmləkətim qarşısında məsuliyyətim var sadəcə. 

Təbliğ etdiyiniz gercəklər hansılardır, necə düşünürsünüz sevginin təbliğata ehtiyacı varmı? 

- Təbliğ etdiyim gerçəklik insanlıq, yaradıcılıq və peşəkarlıqdır. Sevginin sadəcə öz obyektinə ehtiyacı var.  

Yaşamaq və var olmaq arasında fərq nədir?

- Sadəcə yaşamaq, sadəcə mövcud olmaq deməkdir. Var olmaqsa, sadəcə yaşamaq demək deyil. Amma biri digərini tamamlasa daha yaxşı olar. Yaşamaq və var olmaq.