Bunun altını ilk növbədə Qərb çəkməli olacaq, həm də Güney Qafqazda; Obamanın Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərini Ağ Evə çağırmasına nə mane olur?..
Rəsmi Kiyev Ukraynanın şərqində separatçılıq dalğasını hələ ki kardinal şəkildə yatıra bilməyib. Bunun ən birinci səbəbi əlbəttə ki, bölgənin Rusiya ilə min kilometrlərlə həmsərhəd olmasıdır. O üzdən bir neçə gün öncə Minskdə tərəflər arasında imzalanmış atəşkəs razılaşmasını da Moskva istənilən an sabotaj edə bilər. Bu isə yəqin ki, Qərbin Rusiyaya qarşı yeni, daha ağır sanksiyaları işə salıb-salmayacağından asılı olacaq.
Moskvanın hədəfi bəlli: Kreml Ukraynanın şərqində - Donbasda münaqişəni Qarabağsayağı dondurmaq istəyir ki, ardınca zaman-zaman ondan öz maraqları naminə manipulyasiya eləsin və əraziyə nəzarəti əldə saxlasın. Rəsmi Kiyev bu niyyəti gözəl anladığından belə bir hədəfə qarşı kontur-plan həyata keçirməyə çalışır, bölgəni “isti-isti”, bəri başdan öz kontroluna qaytarmağa səy edir.
Məsələn, Ukrayna parlamenti gələn həftə Donetsk və Luqansk ərazilərinin bir hissəsinin xüsusi statusu haqda qanun layihəsinə baxacaq. Bu barədə prezident Petro Poroşenko özü bəyan edib. Prezident Ali Radadan xahiş edib ki, qanun layihəsi dəstəklənsin. “Biz heç bir halda Minsk prosesini pozmamalıyıq. Ukraynanın qanun layihəsi Donetsk və Luqansk vilayətlərinin ayrı-ayrı rayonlarında müvəqqəti özünü idarə haqqındadır və bu regionların Ukraynanın tərkibində dəqiq statusunu nəzərdə tutur. Minsk protokolunda heç bir ”DXR" və “”LXR" xatırladılmır", - deyə prezident sənədə aydınlıq gətirərkən bildirib.
“Protokol Donbasın bütün ərazisində, o cümlədən hazırda yaraqlıların nəzarətində olan ərazilərdə Ukraynanın suverenliyinin bərpası və qorunmasını nəzərdə tutur. Bu ərazi də Ukraynanın hüquqi müstəvisinə qayıdacaq” - əlavə edib prezident.
“Ukrayna Donbas bölgəsini ”işğal olunmuş ərazi" elan etməyəcək". Bu fikri isə Ali Radanın sədri Aleksandr Turçinov deyib. Onun qənaətincə, separatçıların nəzarət etdiyi bölgə ilə bağlı ciddi addımlar atılmalıdır: “Nəsə elan etmək yox, əraziləri azad etmək lazımdır. Bizim başlıca vəzifəmiz odur ki, Donbas dondurulmuş münaqişə zonasına dönməsin. Şərqdəki bütün hərəkətlərimizə məhz bu cür yanaşmalıyıq. Buna görə də istisna edirəm ki, Ukrayna öz ərazilərinin Rusiyanın nəzarətində olması ilə razılaşacaq”.
Turçinov qeyd edib ki, hadisələrin istənilən formada inkişafı Rusiya qoşunlarının Ukraynadan çıxarılmasını, eləcə də terrorçu qruplaşmaların tamamilə tərk-silah olunmasını nəzərdə tutmalıdır: “Yalnız belə olacağı halda sülh danışıqlarını məna daşıya bilər”.
Şübhə yox ki, münaqişənin dondurulmasına Qərb də razı olmayacaq və ciddi müqavimət göstərəcək. Ən azı ona görə ki, Kreml Dağlıq Qarabağ ixtilafı kimi Qərbə qarşı daha bir sanballı kontur-geosiyasi rıçaq əldə eləməsin. Böyük ehtimalla, demokratik Qərb buna nail olacaq, çünki bütün siyasi-diplomatik, iqtisadi potensialını Ukrayna böhranına yönəldib.
Keşkə, Qarabağ, Ermənistanın işğalı məsələsində də analoji çeviklik və uzaqgörənlik göstəriləydi. Yeri gəlmişkən, artıq bu “boşluğu” doldurmağın zamanı çatıb. İndi bu haqda nüfuzlu əcnəbi analitikləri də həyəcan təbili çalır.
O sırada olan amerikalı politologiya professoru Brenda Şafer “The New York Times”dakı son məqaləsində ABŞ-ı Kremlin siyasətinin yedəyində getməkdə suçlayıb. Ağ Ev administrasiyasının Soçi görüşünün Rusiya tərəfindən təşkil edilməsini alqışlamasından heyrətə gələn Şaffer deyib: “Yəni həqiqətən dəmi Vaşinqton Gürcüstandakı və Ukraynadakı hadisələrdən dərs öyrənmədi?”
Analitik hesab edir ki, Qarabağ konfliktinin alovlanmasının qarşısını almaq və Putini yeni əraziləri işğal eləməkdən ötrü bəhanədən məhrum etməkdən ötrü prezident Barak Obama Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərini Vaşinqtona çağırmalı və bununla da nümayiş etdirməlidir ki, ABŞ Güney Qafqazı unutmayıb. Əks halda, “Qarabağ regionu Rusiyanın dağılan imperiyanı bərpa eləməsi üçün növbəti bölgə olacaq”.
Başqa bir Qərb analitiki isə Putinin Ukrayna taktikasını düzgün müəyyən edib kəsərdən salmaq haqda ciddi düşünməli olduğunu bildirib...
***
Doğrudan da, Putin Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin görüşünü rahatca təşkil edə bilirsə, Obama hökuməti niyə də eyni addım barədə düşünməsin, əgər gerçəkdən də Putinin postsovet məkanını nəzarətdə saxlamağa yönəlik strategiyasını kəsərsiz etmək istəyirsə...(musavat.com)
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.