Axşam saat 20:20 radələridir, küləkli havada 15 dəqiqə olar ki, 4 nömrəli avtobusu gözləyirəm... Saat 20:45-dir, avtobus gəlmir ki, gəlmir...
Sumqayıt şəhərində Aliminium zavod-Corat qəsəbəsi marşrutu üzrə hərəkət edən 4 nömrəli avtobusun fəaliyyəti bütün sərnişinlər kimi mənim də ürəyimcə deyil. Əvvəllər həmin istiqamətdə 22 nömrəli avtobus işləyirdi. Sonra marşrutun nömrəsi dəyişdirildi, oldu 3 nömrəli avtobus. Bu marşrutun fəaliyyəti də qənaətbəxş idi. Daha sonra isə marşrutun nömrəsi dəyişdirilərək 4 nömrəli avtobus oldu. Əvvəlki marşrut avtobusları ilə müqayisə etdikdə bu marşrutun iş fəaliyyəti haqqında xoş sözlər söyləmək olmur. Xətdə olan avtobuslar şəxsi hesablamama görə səhər və günorta saatlarında 10 dəqiqə intervalı ilə işləyirlər. Avtobusların axşama doğru iş qrafikində pərakəndəlik, özbaşınalıq hökm sürməyə başlayır. Axşam saatlarında, daha dəqiq desəm saat 6-dan sonra avtobuslar ard-arda qeybə çəkilməyə başlayırlar. Bu cür qeybolmalar ən yaxşı halda saat 9-da yekunlaşır. 9-dan sonra ən nikbin sərnişin belə dayanacaqda durub avtobus gözləməyin faydasız olduğunu düşünür və başının çarəsini qılmaq haqda fikirləşir. Çıxış yolu isə ya taksi ilə getmək, ya da ki, axşamın qaranlığında payi-piyada mənzil başına çatmaqdır. Avtobuslar 22:30-adək işləməli olduqları halda, marşrutun işi bax beləcə vaxtından tez başa çatır.
Problemlə bağlı marşrutun bir neçə sürücüsü ilə söhbət etmişəm. Və hamısına "Axşamlar niyə iş vaxtı bitməmiş xətdən çıxırsınız” sualını vermişəm. Hamısının da cavabı eyni olub: "Axşam saatlarında sərnişin az olur, boş yerə yanacaq sərf edirik...” Sürücüləri qınamıram. Burada qınaq obyekti marşrutun sahibi Eynulla adlı şəxsdir. Bu sahibkar işində dürüst olmayan, sərnişinlərin etibarından istifadə edib yalnız şəxsi mənfəət barəsində düşünən birisi olduğunu işlətdiyi marşrutla büruzə verməkdədir. Əgər bu adam sürücüləri qarşısında "İş gününün sonundək işləyin” deyib konkret tələb qoysa bu cür özbaşınalıq yaranmaz. Sürücülərdən gündəlik plan yığmaqla əhaliyə xidmət göstərmək olmaz, cənab Eynulla! Xatırladım ki, marşrut işlətmək üçün lisenziya alanda götürdüyünüz öhdəliklərdən başlıcası sərnişinlərə layiqli xidmət göstərmək öhdəliyidir. Əgər siz nəqliyyat sahibi olaraq avtobusun salonundan "4 nömrəli marşrut avtobusu saat 22:30-adək işləyir” məzmunlu kiçik bir elan assanız, sərnişinlər həmin vaxta görə gedişlərini-gəlişlərini nizamlayarlar. Və qeyd olunan vaxtadək sərnişinlər marşrutlardan istifadə edərlər, sürücülərin də sərnişinsiz avtobus idarə etməzlər!
Mən yuxarıda yalnız avtobusların vaxtından əvvəl xətddən çıxmalarını, işdən yayınmalarını qeyd etdim. Sürücülərin nəqliyyatı öz bildikləri kimi, naşıcasına idarə etmələrini, yolun hər bir zolağında sərnişin mindirib-düşürmələrini, salonda əyləşən qadına, körpəyə, uşağa məhəl qoymadan papirosu papirosa calamarını geniş qeyd etmədim. Bəli, sərnişinlərə qarşı bu cür laqeydsizliklə, təhqirlə hər gün qarşılaşırıq. (Bu cür özbaşınalıqlar demək olar şəhərin bütün avtobuslarında mövcuddur.)
Sumqayıt şəhər sərnişindaşıma sektorunda vəziyyət kafidir. Bu problemlərin ilbəil aradan qaldırılacağına ümid etsək də, problemlər yerində sayır. Günü-gündən modernləşən, çiçəklənən ölkədə yaşasaq da bu cür neqativ hallar inkişafa kölgə salır, şəhərimizə gələn qonaqlarda heç də xoş təəssürat yaratmır. Ən acınacaqlı vəziyyət isə şəhərin əksər yerlərində avtobus dayanacaqlarının olmasına baxmayaraq avtobusların sərnişinləri harada gəldi mindirib-düşürmələridir.
Məftun Ənvəroğlu
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.