Azərbaycan futbolunun problemləri ilə bağlı yetərincə yazılar yazılıb. Idman yazarları, mütəxəssisləri kifayət qədər fikirlər söyləyib, tənqidlər səsləndirib, çıxış yolları göstəriblər. Bəndəniz nə futbol mütəxəssisidir, nə də idman yazarı. Sıravi bir azarkeş və vətəndaşam. Odur ki, pafosla hansısa fikirləri söyləmək niyyətində deyiləm. Qələbəsinə sevindiyim, məğlubiyyətinə üzüldüyüm bir komandanın azarkeşi olaraq yazacağım fikirlər də, subyektivdir və kiməsə qərəzli şəkildə ünvanlanmayıb.
Bir zamanlar – 1993-cü ilin 17 sentyabrında millimiz ilk dəfə Gürcüstanla oyununa çıxanda, özüm kimi futbol azarkeşi atam heyətdə Nazim Süleymanovun oynadığını deyib sevinəndə mənə qəribə gəldi. Sonra öyrəndim ki, sən demə həmşəhərlimlə birlikdə məşq ediblər o zaman. Hətta Nazim Süleymanov ilk qolunu da vurmuşdu millimizin. Bundan sonra bu futbolçuya rəğbətim yarandı. 12 yaşlı bir uşaq köynəyinə qələmlə "Nazim” yazıb həyətdə futbol oynayar, fəxrlə onun atamla dost olduğunu və şəkillərinin olduğunu da bildirərdim. Halbuki, şəklin olub-olmamasını dəqiq bilmirdim, bu, bir az da uşaq "goplama”sı idi. Hansı birimiz uşaqlıqda "goplama”mışıq ki?! Amma mənim üçün futbolda bir şəxsiyyət var idi6 Nazim Süleymanov. Necə ki, məndən böyüklər üçün Ələkbər Məmmədov, Anatoli Banişevski, Vəli Qasımov, adı indi cinayətdə hallanan Maşallah Əhmədov və digərləri. Biz onlar kimi futbol oynamaq istəyirdik.
Və yavaş-yavaş bu futbolçular da karyerasını başa vurdu, qaldıq "şəxsiyyətsiz”, kumirsiz. Məcburən Pele, Maradona, Ronaldo və daha neçə-neçə dünya futbolunun ulduzlarını özümüzün kumir aləminə transfer etməyə. Getdikcə, futbolumuz ölür, bunun əksinə olaraq isə biz əcnəbiləşirdik. Zidanlar, Bekhemlər, Fiqolar, Karloslar kiçik azərbaycanlı futbolsevərləri millilikdən uzaqlaşdırırdı. Ardıcıl məğlubiyyətlər, oyunçularımız barədə addımbaşı eşitdiyimiz tənqidlər, təhqirlər və ən dəhşətlisi "Azərbaycanda futbol var?!” kimi dəhşətli sözlər inamsızlığımızı daha da artırırdı. Yaşa dolduqca, futboldakı haqsızlıqları, "tapşırmaları”, "day-day” məsələlərini öyrəndikcə isə şüuraltımızda dibi görünməyən bir qəbir qazıb milli futbolumuzu ordaca basdırdıq.
Mütəxəssislər Azərbaycan futbolunun problemini həlli yolları axtarırdılar. Kimisi uşaq futbol məktəbinin olmamasını, kimisi stadionların bərbad olmasını, kimisi məşqçi çatışmamazlığını, kimisi də maliyyə kasadlığını önə çəkərək nələr-nələr demədilər. Bu gün stadion da var, uşaq futbolu da, pul da, məşqçi də. Sonuncu özümüzünkü olmasa da fakt var. Bəs nə çatmır ki, azarkeş olaraq davamlı sevinməyək, yaxud özümüzün yaratdığı inamsızlıq heykəlini uçuraq?!
Bunun cavabını adi bəstəkar tapdı məncə. Eldar Mansurovun bir vaxtlar səsləndirdiyi "Azərbaycan futbolunda şəxsiyyət yoxdur” fikri, zənnimcə, boyuna ölçülüb futbolumuzun. "Şəxsiyyət” böyük anlamdır. Bir zamanlar mənim üçün necə Nazim Süleymanov futbolda şəxsiyyət idisə, indi də balaca uşaqlar üçün o cür "milli şəxsiyyətlər”ə ehtiyac var.
Bəndənizin oğlu futbola gedir və gələcəkdə futbolçu olmaq istəyir, bunu zaman göstərəcək. Onunla söhbətimdə bir dəfə də olsun eşitməmişəm ki, millimizin filan oyunçusu belə etdi, elə etdi. Elə bilməyin ki, adlarını tanımır. Əksinə millimiz qarışıq, bəlkə də yüzə yaxın oyunçunun adını, milliyyətini, oynadığı klubu bilir. Onlardan elə şeylər söyləyir ki... Məsələn o gün deyir ki, Balotelli Afrikadakı ac uşaqlara yardım edir, Ronaldo fələstinli uşaqlar üçün filan şeyi edir, filan futbolçu xəstə uşağın evinə gedir və sair və ilaxır. Hətta bir müddət bundan əvvəl millimizlə oynayan Şimali İrlandiya yığmasının xəstə uşaqlara baş çəkməsini deyib – "Ata, halaldır e, onlara”, -deməsi məni lap yandırdı. Bizim oyunçuların da yaxşı işlər görməsini dedikdə, inanmadı. Axı necə inansın? Harda yazılıb ki, hardan da oxusun. Mən də bir mənbə tapıb sübut kimi göstərə bilmədim. Sadəcə onu dedim ki, futbolçularımız gördükləri xeyir işləri reklam xatirinə etmirlər, Allaha xoş getsin deyə edirlər və gizli saxlayırlar. Bu sonuncu fikrimə özümün də gülməyim gəldi.
Fikrimi səhv anlamayın. Futbolçularımız uşaqlar evinə getsin, filan şeyi etsin – demirəm, özləri bilər. necə istəyirlər elə də etsinlər, necə ki edirlər. Amma şəxsiyyətlərini göstərsinlər. Həm meydanda, həm kənarda. Göstərsinlər ki, onların yolu ilə gələnlər qürur duysunlar onlarla. Yoxsa ki, klubda oynayıb filan qədər qazanacam düşüncəsi ilə böyüməsinlər. futbolçularımız balaca davamçılarına futbolun sülh, xeyirxahlıq, kişilik, əzmkarlıq aşıladığını görsünlər. Axı pul hər şey demək deyil. Sosial layihələrdə hansı futbolçunun adına rast gəlmişik? Bəlkə var, mənim xəbərim yoxdur. Ölkənin ən nüfuzlu futbol klublarından birinin müşahidə heyətinin sabiq üzvü şampun reklamında çəkilir. Əzizim, bir dənə də futbol çarxı hazırla da. Millinin oyunçusu meyxana deyir, o birisi jurnalist döyür, başqa biri qəlyan çəkib selfi edib paylaşır. Sonra da gəl, kiçik futbolçuya başa sal ki, sən böyüyəndə başqa cür ol. Necə olsun, armud ağacında gilas bitməz ki...
Əşşi. Nə deyəsən axı?!
Elvin Babayev
Xəbərdən istifadə edərkən istinad etmək vacibdir.